Οι όψεις της αλήθειας
«Ανθρωπός τις ήν ευφραινόμενος καθ’ ημέραν λαμπρώς…»
Τη γνωστή παραβολή του πλούσιου και του φτωχού Λαζάρου ξεδιπλώνει σήμερα ενώπιον μας η Εκκλησία. Καλεί όλους να εγκύψουν στα πολύ βαθιά μηνύματα και νοήματά της και να αντλήσουν από τους πολύτιμους θησαυρούς του περιεχομένου της. Ιδιαίτερα σημαντικές παράμετροι που άπτονται του κοινωνικού, όπως αποκαλείται, προβλήματος και κατ’ επέκταση της οικονομικής κρίσης που ταλανίζει την ανθρωπότητα σήμερα, βάζουν θα λέγαμε στη σωστή τους βάση κάποιες ευαισθησίες μας, στο βαθμό που πηγάζουν μέσα από το πνεύμα της αλήθειας του Ευαγγελίου. Αυτό συμβαίνει γιατί, όπως φαίνεται και μέσα από τη διήγηση, το παρόν καταξιώνεται και αποκτά νόημα και περιεχόμενο μόνο στη βάση μιας εσχατολογικής προοπτικής, η οποία ανοίγεται στις αγκάλες της αγάπης της Θεού και ειδικότερα στο σχέδιο της Θείας Οικονομίας.
Οι αντιθέσεις
Κάποιοι γύρω μας και παρά την οικονομική κρίση που σοβεί εξακολουθούν να διαθέτουν ίσως άφθονο χρήμα και υλικά αγαθά. Άλλοι όμως, όπως ο Κύριος στην επί γης παρουσία του, δεν έχουν «πού την κεφαλήν κλίνη». Αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες και στερούνται ακόμη και τον επιούσιο. Οι αντιθέσεις αυτές αποτυπώνονται συχνά σε πολλά επίπεδα και παραμέτρους της ζωής. Το πρόβλημα έχει απασχολήσει κατά καιρούς πολλούς, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ακούστηκαν και συνεχίζουν να ακούονται εύηχα συνθήματα για τη λύση του.
Αν αποτολμήσουμε όμως να ψάξουμε στο βάθος των πραγμάτων, τότε θα ανακαλύψουμε ότι η σημερινή ευαγγελική περικοπή, αποκαθιστά σε μια σωστή διάσταση μερικές αλήθειες, οι οποίες ρίχνουν φως και αποκαλύπτουν σωτήριες διόδους. Πρέπει πρώτα να γίνει κατανοητό ότι ο φτωχός δεν κερδίζει την εύνοια του Θεού επειδή έτυχε να είναι φτωχός, αλλά μόνον όταν στηρίζει τις ελπίδες του σ’ αυτόν και ζει σύμφωνα με το θέλημά του. Από την άλλη, ο πλούσιος δεν είναι καταδικασμένος μόνο και μόνο γιατί διαθέτει υλικά αγαθά, αλλά αυτό συμβαίνει όταν τα αναγάγει σε υπέρτατη αξία και στηρίζεται σ’ αυτά και όχι στο Θεό. Όταν ακόμα ξεχνά τον φτωχό και ταλαιπωρημένο συνάνθρωπό του και εγκλωβίζεται παγιδευμένος στον πλούτο του, τότε η αστοχία χαρακτηρίζει την πορεία της ζωής του. Επομένως, στη βάση αυτών των κριτηρίων που φαίνεται να λειτουργούν ανατρεπτικά μπροστά σε παγιωμένες αντιλήψεις, δεν αποκλείεται ένας πλούσιος να αναδεικνύεται πρότυπο αγάπης και ένας φτωχός να αναπτύσσει νοοτροπίες που οδηγούν στην πλεονεξία.
Οι λέξεις «πλούσιος» και «φτωχός» στη διήγησή μας προσλαμβάνουν ένα διαφορετικό περιεχόμενο και ερμηνεύονται σε μια εντελώς άλλη βάση. Επισύρεται συγκεκριμένα η προσοχή στον κίνδυνο, ο άνθρωπος να φθάνει στο σημείο να δίνει απόλυτη αξία στα υλικά αγαθά και να χάνει τους πνευματικούς προσανατολισμούς του που λειτουργούν ως ο αληθινός πλούτος που μπορεί να του προσφέρει εσωτερική πληρότητα.
Η άλλη όψη
Ο πλούσιος της παραβολής όταν πια όλα είχαν τελειώσει και αναχθεί σε ένα άλλο επίπεδο, σε μια εσχατολογική διάσταση των πραγμάτων, βλέπουμε να βιώνει την άλλη όψη του νομίσματος. Αυτός βυθίζεται στη δυστυχία και τη στεναχώρια και ο φτωχός ευφραίνεται. Χάνει τα πάντα, ενώ ο Λάζαρος βρίσκεται στο πλήρωμα της ευτυχίας.
Ο ένας για την κακή διαχείριση του πλούτου αποκλείσθηκε από τη βασιλεία του Θεού. Ο άλλος για την άριστη αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής, βραβεύθηκε από το Θεό και πέρασε στη δόξα της αιωνιότητας.
Το πρόβλημα του πλούτου και της φτώχειας έχει πολύ βαθιές ρίζες. Ο πλούτος δεν είναι από μόνος του κακός ή κάτι που απαγορεύεται για τον άνθρωπο. Άλλωστε, ο Θεός είναι που παρέχει τα αγαθά. Με την προϋπόθεση όμως ότι ο άνθρωπος θα κάνει σωστή διαχείριση κατά τρόπο που να τον οδηγεί σε έργα φιλανθρωπίας και όχι φιλαργυρίας και πλεονεξίας. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που επισημαίνει ο ιερός Χρυσόστομος: «Ου κακόν ο πλούτος, αλλά η πλεονεξία, η φιλαργυρία, η αλαζονεία και η παράνομος αυτού χρήσις».
Η φτώχεια που μακαρίζεται σε άλλο σημείο του Ευαγγελίου, σημαίνει ακριβώς απαγκίστρωση από παγίδες της ζωής που φανερώνονται μέσα από υλικά στηρίγματα στη βάση της απολυτοποίησής τους και ανεπιφύλαχτη αποδοχή των πνευματικών προσανατολισμών, όπως αυτοί αποκαλύπτονται μέσα από τον πλούτο της αγάπης του Χριστού.
Αγαπητοί αδελφοί, η παραβολή θέλει να στρέψει την προσοχή μας στο μεγάλο προσκλητήριο που μάς απευθύνει ο Θεός για μετάνοια και καινούργια ζωή. Η απόφαση για ανταπόκριση λαμβάνεται, αφού απογυμνωθεί κάποιος από ό,τι τον κρατά δέσμιο και αιχμάλωτο, από ό,τι τον εμποδίζει να δει καθαρά το μέλλον του, από ό,τι του δίνει μια αυτάρεσκη βεβαιότητα για τη ζωή του. Η απόφαση παίρνεται στη βάση της απόλυτης εμπιστοσύνης στο Θεό και όχι των όποιων υλικών στηριγμάτων. Αυτό το νέο ήθος αποκαλύπτεται και στη ζωή των αγίων της Εκκλησίας. Τιμούμε σήμερα τον Ακίνδυνο, τον Ελπιδοφόρο, τον Ανεμπόδιστο, τον Πηγάσιο, τον Αφθόνιο και άλλους που μνημονεύονται στο σημερινό εορτολόγιο και τους παρακαλούμε να πρεσβεύουν υπέρ ημών στον Κύριο για να μάς δίνει τη δύναμη να ακολουθούμε το ευλογημένο παράδειγμά τους. Αμήν.
Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος
********************************************
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Ε΄ ΛΟΥΚΑ: ΓΑΛ. β΄ 16-20:
16 εἰδότες δὲ ὅτι οὐ δικαιοῦται ἄνθρωπος ἐξ ἔργων νόμου ἐὰν μὴ διὰ πίστεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, καὶ ἡμεῖς εἰς Χριστὸν ᾿Ιησοῦν ἐπιστεύσαμεν, ἵνα δικαιωθῶμεν ἐκ πίστεως Χριστοῦ καὶ οὐκ ἐξ ἔργων νόμου, διότι οὐ δικαιωθήσεται ἐξ ἔργων νόμου πᾶσα σάρξ. 17 εἰ δὲ ζητοῦντες δικαιωθῆναι ἐν Χριστῷ εὑρέθημεν καὶ αὐτοὶ ἁμαρτωλοί, ἆρα Χριστὸς ἁμαρτίας διάκονος; μὴ γένοιτο. 18 εἰ γὰρ ἃ κατέλυσα ταῦτα πάλιν οἰκοδομῶ, παραβάτην ἐμαυτὸν συνίστημι. 19 ἐγὼ γὰρ διὰ νόμου νόμῳ ἀπέθανον, ἵνα Θεῷ ζήσω. 20 Χριστῷ συνεσταύρωμαι· ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός· ὃ δὲ νῦν ζῶ ἐν σαρκί, ἐν πίστει ζῶ τῇ τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀγαπήσαντός με καὶ παραδόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐμοῦ.
Απόδοση στη νεοελληνική:
16 Επειδή όμως ξέρουμε ότι δε δικαιώνεται ο άνθρωπος από τα έργα του νόμου παρά μόνο μέσω της πίστης στον Ιησού Χριστό, γι’ αυτό και εμείς πιστέψαμε στο Χριστό Ιησού, για να δικαιωθούμε από την πίστη στο Χριστό και όχι από τα έργα του νόμου. γιατί από τα έργα του νόμου δε θα δικαιωθεί καμιά σάρκα. 17 Αν όμως, ζητώντας να δικαιωθούμε με το Χριστό, βρεθήκαμε κι εμείς οι ίδιοι αμαρτωλοί, άρα ο Χριστός είναι διάκονος της αμαρτίας; Είθε να μη γίνει! 18 Γιατί, αν όσα γκρέμισα, αυτά πάλι οικοδομώ, παραβάτη αποδείχνω τον εαυτό μου. 19 Γιατί εγώ πέθανα ως προς το νόμο διαμέσου του νόμου, για να ζήσω για το Θεό. Μαζί με το Χριστό έχω σταυρωθεί. 20 Ζω, λοιπόν, όχι πια εγώ, αλλά ζει μέσα μου ο Χριστός. Και τη ζωή που τώρα ζω στη σάρκα, τη ζω με την πίστη που έχω στον Υιό του Θεού, ο οποίος με αγάπησε και παράδωσε τον εαυτό του για μένα.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Ε΄ ΛΟΥΚΑ: Λουκ. ιστ΄ 19-31
19 ῎Ανθρωπος δέ τις ἦν πλούσιος, καὶ ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον εὐφραινόμενος καθ᾿ ἡμέραν λαμπρῶς. 20 πτωχὸς δέ τις ἦν ὀνόματι Λάζαρος, ὃς ἐβέβλητο πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ ἡλκωμένος 21 καὶ ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τοῦ πλουσίου· ἀλλὰ καὶ οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἀπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ. 22 ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν τὸν πτωχὸν καὶ ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον ᾿Αβραάμ· ἀπέθανε δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη. 23 καὶ ἐν τῷ ᾅδῃ ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, ὑπάρχων ἐν βασάνοις, ὁρᾷ τὸν ᾿Αβραὰμ ἀπὸ μακρόθεν καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις αὐτοῦ. 24 καὶ αὐτὸς φωνήσας εἶπε· πάτερ ᾿Αβραάμ, ἐλέησόν με καὶ πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος καὶ καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου, ὅτι ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ. 25 εἶπε δὲ ᾿Αβραάμ· τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σὺ τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου, καὶ Λάζαρος ὁμοίως τὰ κακά· νῦν δὲ ὧδε παρακαλεῖται, σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι· 26 καὶ ἐπὶ πᾶσι τούτοις μεταξὺ ἡμῶν καὶ ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται, ὅπως οἱ θέλοντες διαβῆναι ἔνθεν πρὸς ὑμᾶς μὴ δύνωνται, μηδὲ οἱ ἐκεῖθεν πρὸς ἡμᾶς διαπερῶσιν. 27 εἶπε δέ· ἐρωτῶ οὖν σε, πάτερ, ἵνα πέμψῃς αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον τοῦ πατρός μου· 28 ἔχω γὰρ πέντε ἀδελφούς· ὅπως διαμαρτύρηται αὐτοῖς, ἵνα μὴ καὶ αὐτοὶ ἔλθωσιν εἰς τὸν τόπον τοῦτον τῆς βασάνου. 29 λέγει αὐτῷ ᾿Αβραάμ· ἔχουσι Μωϋσέα καὶ τοὺς προφήτας· ἀκουσάτωσαν αὐτῶν. 30 ὁ δὲ εἶπεν· οὐχί, πάτερ ᾿Αβραάμ, ἀλλ᾿ ἐάν τις ἀπὸ νεκρῶν πορευθῇ πρὸς αὐτούς, μετανοήσουσιν. 31 εἶπε δὲ αὐτῷ· εἰ Μωϋσέως καὶ τῶν προφητῶν οὐκ ἀκούουσιν, οὐδὲ ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται.
Απόδοση στη νεοελληνική:
19 «Κάποιος άνθρωπος, λοιπόν, ήταν πλούσιος, και ντυνόταν με πορφύρα και εκλεκτό λινό και ευφραινόταν κάθε ημέρα λαμπρά. 20 Ενώ κάποιος φτωχός με το όνομα Λάζαρος ήταν ριγμένος μπροστά στην πύλη του, έχοντας έλκη, 21 και επιθυμούσε να χορτάσει από αυτά που έπεφταν από το τραπέζι του πλούσιου. Αλλά και τα σκυλιά έρχονταν και έγλειφαν πάνω στα έλκη του. 22 Συνέβηκε λοιπόν να πεθάνει ο φτωχός και να μεταφερθεί από τους αγγέλους στην αγκαλιά του Αβραάμ. Πέθανε κατόπιν και ο πλούσιος και τάφηκε. 23 Και μέσα στον άδη σήκωσε τα μάτια του, ενώ βρισκόταν σε βάσανα, και βλέπει τον Αβραάμ από μακριά και το Λάζαρο μέσα στην αγκαλιά του. 24 Και τότε αυτός φώναξε και είπε: “Πατέρα Αβραάμ, ελέησέ με και στείλε το Λάζαρο να βουτήξει το άκρο του δαχτύλου του στο νερό και να δροσίσει τη γλώσσα μου, γιατί πονώ υπερβολικά μέσα στη φλόγα αυτή”. 25 Είπε τότε ο Αβραάμ: “Τέκνο μου, θυμήσου ότι απόλαυσες τα αγαθά σου στη ζωή σου, και ο Λάζαρος ομοίως τα κακά. τώρα όμως εδώ παρηγοριέται, ενώ εσύ πονάς υπερβολικά. 26 Και επιπλέον σε όλα αυτά, ανάμεσα σ’ εμάς και σ’ εσάς είναι στηριγμένο μεγάλο χάσμα, ώστε εκείνοι που θέλουν να διαβούν από εδώ προς εσάς να μη δύνανται να το κάνουν, μήτε από εκεί προς εμάς να διαπερνούν”. 27 Είπε τότε: “Σε παρακαλώ, λοιπόν, πατέρα, να τον στείλεις στον οίκο του πατέρα μου, 28 γιατί έχω πέντε αδελφούς, για να τα διαβεβαιώνει σ’ αυτούς, ώστε να μην έρθουν και αυτοί στον τόπο τούτο του βασάνου”. 29 Λέει λοιπόν ο Αβραάμ: “Έχουν το Μωυσή και τους προφήτες. ας ακούσουν αυτούς”. 30 Εκείνος είπε: “ Όχι, πατέρα Αβραάμ, αλλά αν κάποιος από τους νεκρούς πορευτεί προς αυτούς, θα μετανοήσουν”. 31 Είπε όμως σ’ αυτόν: “Αν δεν ακούν το Μωυσή και τους προφήτες, ούτε αν κάποιος από τους νεκρούς αναστηθεί θα πειστούν”».
Αναδημοσίευση από: Εκκλησία της Κύπρου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου