Πρωτότυπο Κείμενο
Τω καιρώ εκείνω, άνθρωπος τις προσήλθεν τω Ιησού γονυπετών αυτόν και λέγων· Κύριε, ελέησόν μου τον υιόν, ότι σεληνιάζεται και κακώς πάσχει· πολλάκις γαρ πίπτει εις το πυρ και πολλάκις εις το ύδωρ. Και προσήνεγκα αυτόν τοις μαθηταίς σου, και ουκ ηδυνήθησαν αυτόν θεραπεύσαι. Αποκριθείς δε ο Ιησούς είπεν· ω γενεά άπιστος και διεστραμμένη! Έως πότε έσομαι μεθ΄ υμών; Έως πότε ανέξομαι υμών; Φέρετέ μοι αυτόν ώδε. Και επετίμησεν αυτώ ο Ιησούς, και εξήλθεν απ΄ αυτού το δαιμόνιον και εθεραπεύθη ο παις από της ώρας εκείνης. Τότε προσελθόντες οι μαθηταί τω Ιησού κατ΄ ιδίαν είπον· διατί ημείς ουκ ηδυνήθημεν εκβαλείν αυτό; Ο δε Ιησούς είπεν αυτοίς· δια την απιστίαν υμών. Αμήν γαρ λέγω υμίν, εάν έχητε πίστιν ως κόκκον σινάπεως, ερείτε τω όρει τούτω, μετάβηθι εντεύθεν εκεί, και μεταβήσεται, και ουδέν αδυνατήσει υμίν. Τούτο δε το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία. Αναστρεφομένων δε αυτών εις την Γαλιλαίαν είπεν αυτοίς ο Ιησούς· μέλλει ο υιός του ανθρώπου παραδίδοσθαι εις χείρας ανθρώπων και αποκτενούσιν αυτόν, και τη τρίτη ημέρα εγερθήσεται.
Νεοελληνική Απόδοση
Όταν έφτασαν στο πλήθος, τον πλησίασε ένας άνθρωπος, γονάτισε μπροστά του και του είπε: «Κύριε, σπλαχνίσου το γιο μου, γιατί είναι επιληπτικός και υποφέρει· πολλές φορές μάλιστα πέφτει στη φωτιά και στο νερό. Τον έφερα στους μαθητές σου, αλλά δεν μπόρεσαν να τον θεραπεύσουν». Ο Ιησούς απάντησε: «Γενιά άπιστη και διεφθαρμένη, ως πότε θα είμαι μαζί σας; Ως πότε θα σας ανέχομαι; Φέρτε τον μου εδώ». Ο Ιησούς επιτίμησε το δαιμόνιο, και βγήκε απ’ αυτόν· από εκείνη την ώρα το παιδί γιατρεύτηκε. Πήγαν τότε ιδιαιτέρως στον Ιησού οι μαθητές και τον ρώτησαν: «Γιατί εμείς δεν μπορέσαμε να το βγάλουμε;» Κι ο Ιησούς τους είπε: «Εξαιτίας της απιστίας σας»˙ «σας βεβαιώνω πως, αν έχετε πίστη έστω και σαν κόκκο σιναπιού, θα λέτε σ΄ αυτό το βουνό, πήγαινε από ΄δω εκεί, και θα πηγαίνει· και κανένα πράγμα δε θα είναι αδύνατο για σας. Αυτό το δαιμονικό γένος δε βγαίνει παρά μόνο με προσευχή και νηστεία». Ενώ οι μαθητές περιέρχονταν τη Γαλιλαία, τους είπε ο Ιησούς: «Ο Υιός του Ανθρώπου πρόκειται να παραδοθεί σε χέρια ανθρώπων· θα τον θανατώσουν, και την τρίτη μέρα θα αναστηθεί»
Σχολιασμός της περικοπής
Ο ευαγγελιστής Ματθαίος στη σημερινή ευαγγελική περικοπή αναφέρει το θαύμα της θεραπείας του σεληνιαζομένου νέου. Ο Χριστός επιτέλεσε το θαύμα αυτό, μετά από το γεγονός της Μεταμορφώσεώς Του στο όρος Θαβώρ. Ο πατέρας του σεληνιαζομένου νέου πήρε στους μαθητές του Κυρίου το άρρωστο παιδί του για να το θεραπεύσουν και βλέποντας ότι δεν κατάφεραν να κάνουν απολύτως τίποτα, έρχεται ενώπιον του Χριστού και του παραθέτει τα γεγονότα, ότι οι μαθητές Του δεν κατάφεραν να το θεραπεύσουν («και προσήνεγκα αυτόν τοις μαθηταίς Σου και ουκ ηδυνήθησαν αυτόν θεραπεύσαι»). Ο λόγος που ο Κύριος δεν επέτρεψε τη θεραπεία του δαιμονιζομένου νέου, είναι για να φανερωθεί η απιστία του πατέρα και των μαθητών του «δια την απιστίαν υμών». Δηλαδή η πίστη είναι αυτή που ενεργεί και γίνεται το θαύμα, η πίστη θεραπεύει τον άνθρωπο, ενώ αντιθέτως η απιστία επιβαρύνει την ασθένεια. Χωρίς πίστη δεν μπορεί να γίνει τίποτα και αυτό φαίνεται και από τα λόγια του Κυρίου, ότι η αληθινή πίστη μπορεί και να μετακινήσει ακόμη και βουνά. «Έάν έχητε πίστιν ως κόκκον σινάπεως, ερείτε τω όρει τούτω, μετάβηθι εντεύθεν εκεί, και μεταβήσεται, και ουδέν αδυνατήσει υμίν». Συνεπώς μια μικρή πίστη «ως κόκκον σινάπεως», πραγματική και αληθινή πίστη είναι ικανή να ενεργήσει η χάρις του Θεού.
Ο Κύριος εκτός από την πίστη που πρέπει να έχει ο κάθε άνθρωπος, λέει στους μαθητές του, ότι για να νικηθεί το δαιμόνιο χρειάζεται δυνατή προσευχή και νηστεία, «Τούτο δε το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία». Ο ευαγγελιστής Ματθαίος στην ευαγγελική περικοπή μας κατέστησε σαφές ότι η αντιμετώπιση των δαιμόνων απαιτεί, εκτός από την πίστη, την προσευχή και τη νηστεία. Η νηστεία μαραίνει και δαμάζει τα πάθη του ανθρώπου, δηλαδή η νηστεία ταπεινώνει το σαρκικό φρόνημα. Έτσι λοιπόν όταν ο άνθρωπος εγκρατεύεται μέσω της νηστείας, είναι πρόσφορο το έδαφος για την προσευχή. Η νηστεία μαζί με την προσευχή βοηθούν στην κάθαρση του νου, αλλά και στον παροπλισμό του ανθρώπου, αφού αποτελούν δυνατά εφόδια στον πνευματικό αγώνα. Τη δύναμη της προσευχής και της νηστείας δίδαξε με το παράδειγμα του ο ίδιος ο Κύριος, αφού μετά τη Βάπτισή του αποσύρθηκε στην έρημο για σαράντα ημέρες, νήστεψε και προσευχήθηκε προς το Θεό, νικώντας έτσι τους πειρασμούς που δέχθηκε από το διάβολο.
Ο Απόστολος των εθνών Παύλος μας παροτρύνει να προσευχόμαστε συνεχώς. «Αδιαλείπτως προσεύχεσθε» (Α΄ Θεσ. 5:17). Με την προσευχή ο άνθρωπος εκφράζει την ευγνωμοσύνη του στο Θεό για τις δωρεές και τις ευεργεσίες που του προσφέρει μέσα στη ζωή. Δηλαδή με την προσευχή ερχόμαστε σε κοινωνία με το Θεό. Ο Γέροντας Σωφρόνιος αναφέρει ότι η προσευχή είναι ατελεύτητος δημιουργία, ανώτερη κάθε τέχνης και επιστήμης, (Περί προσευχής, Αχριμανδρίτου Σωφρονίου Σαχάρωφ). Κατά τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος προσευχή είναι η ένωση του ανθρώπου με τον Θεό, ο γάμος του ανθρώπου με τον Θεό.
Η συνεχής και αδιάλειπτη προσευχή μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο στο να προσεύχεται νοερά, δηλαδή η προσευχή να μεταφέρεται από τα χείλη στην καρδία. Έτσι λοιπόν, όπως λειτουργεί η καρδία χωρίς να σταματά να λειτουργεί μέρα και νύχτα, το ίδιο γίνεται και με τη νοερά προσευχή.
Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος αναφέρει για την προσευχή ότι είναι μία γέφυρα, ένας δρόμος που ανοίγεται για να φύγουμε μακριά από τους πειρασμούς, ένας τοίχος που μας προστατεύει από τις θλίψεις. Ο ίδιος ο Κύριος δίδαξε του μαθητές του να προσεύχονται για να μην πέσουν στους πειρασμούς. «Γρηγορείτε και προσεύχεσθε, ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν» (Ματθ. 26:41).
Με την προσευχή ο άνθρωπος μπορεί να ξεφύγει από το πνευματικό αδιέξοδο που έχει οδηγηθεί, γιατί νιώθει τη χάρη του Θεού να τον κυριεύει πλημμυρίζοντας την καρδιά του με αγάπη και πνευματική ηρεμία. Κάθε άνθρωπος που προσεύχεται αληθινά-πραγματικά δεν επιστρέφει ποτέ άδειος από την προσευχή. Δηλαδή αν ζητούμε κάτι από τον Κύριο και δεν έχουμε ανταπόκριση, αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί ίσως δεν προσευχόμαστε σωστά. «Αιτείτε και ου λαμβάνετε, διότι κακώς αιτείσθε» (Ιακ.4:3).
Ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ συμβουλεύει «οφείλουμε να προσευχόμαστε μέχρι να κατέλθει πάνω μας το Άγιο Πνεύμα, όταν έλθει και μας επισκεφθεί πρέπει να σταματούμε την προσευχή» .
Στην ευαγγελική περικοπή ο Κύριος μας διδάσκει ότι πρέπει να πολεμούμε τους πειρασμούς και τα πάθη μας με προσευχή προς το Θεό, σε συνδυασμό με τη νηστεία, έτσι ώστε με τη δύναμη και τη χάρη του Θεού να βγαίνουμε νικητές. Η δυνατή πίστη στον Θεό, η προσευχή και η νηστεία, αποτελούν τα μεγαλύτερα πνευματικά εφόδια για την πνευματική μας ανάταση.
Τω καιρώ εκείνω, άνθρωπος τις προσήλθεν τω Ιησού γονυπετών αυτόν και λέγων· Κύριε, ελέησόν μου τον υιόν, ότι σεληνιάζεται και κακώς πάσχει· πολλάκις γαρ πίπτει εις το πυρ και πολλάκις εις το ύδωρ. Και προσήνεγκα αυτόν τοις μαθηταίς σου, και ουκ ηδυνήθησαν αυτόν θεραπεύσαι. Αποκριθείς δε ο Ιησούς είπεν· ω γενεά άπιστος και διεστραμμένη! Έως πότε έσομαι μεθ΄ υμών; Έως πότε ανέξομαι υμών; Φέρετέ μοι αυτόν ώδε. Και επετίμησεν αυτώ ο Ιησούς, και εξήλθεν απ΄ αυτού το δαιμόνιον και εθεραπεύθη ο παις από της ώρας εκείνης. Τότε προσελθόντες οι μαθηταί τω Ιησού κατ΄ ιδίαν είπον· διατί ημείς ουκ ηδυνήθημεν εκβαλείν αυτό; Ο δε Ιησούς είπεν αυτοίς· δια την απιστίαν υμών. Αμήν γαρ λέγω υμίν, εάν έχητε πίστιν ως κόκκον σινάπεως, ερείτε τω όρει τούτω, μετάβηθι εντεύθεν εκεί, και μεταβήσεται, και ουδέν αδυνατήσει υμίν. Τούτο δε το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία. Αναστρεφομένων δε αυτών εις την Γαλιλαίαν είπεν αυτοίς ο Ιησούς· μέλλει ο υιός του ανθρώπου παραδίδοσθαι εις χείρας ανθρώπων και αποκτενούσιν αυτόν, και τη τρίτη ημέρα εγερθήσεται.
Νεοελληνική Απόδοση
Όταν έφτασαν στο πλήθος, τον πλησίασε ένας άνθρωπος, γονάτισε μπροστά του και του είπε: «Κύριε, σπλαχνίσου το γιο μου, γιατί είναι επιληπτικός και υποφέρει· πολλές φορές μάλιστα πέφτει στη φωτιά και στο νερό. Τον έφερα στους μαθητές σου, αλλά δεν μπόρεσαν να τον θεραπεύσουν». Ο Ιησούς απάντησε: «Γενιά άπιστη και διεφθαρμένη, ως πότε θα είμαι μαζί σας; Ως πότε θα σας ανέχομαι; Φέρτε τον μου εδώ». Ο Ιησούς επιτίμησε το δαιμόνιο, και βγήκε απ’ αυτόν· από εκείνη την ώρα το παιδί γιατρεύτηκε. Πήγαν τότε ιδιαιτέρως στον Ιησού οι μαθητές και τον ρώτησαν: «Γιατί εμείς δεν μπορέσαμε να το βγάλουμε;» Κι ο Ιησούς τους είπε: «Εξαιτίας της απιστίας σας»˙ «σας βεβαιώνω πως, αν έχετε πίστη έστω και σαν κόκκο σιναπιού, θα λέτε σ΄ αυτό το βουνό, πήγαινε από ΄δω εκεί, και θα πηγαίνει· και κανένα πράγμα δε θα είναι αδύνατο για σας. Αυτό το δαιμονικό γένος δε βγαίνει παρά μόνο με προσευχή και νηστεία». Ενώ οι μαθητές περιέρχονταν τη Γαλιλαία, τους είπε ο Ιησούς: «Ο Υιός του Ανθρώπου πρόκειται να παραδοθεί σε χέρια ανθρώπων· θα τον θανατώσουν, και την τρίτη μέρα θα αναστηθεί»
Σχολιασμός της περικοπής
Ο ευαγγελιστής Ματθαίος στη σημερινή ευαγγελική περικοπή αναφέρει το θαύμα της θεραπείας του σεληνιαζομένου νέου. Ο Χριστός επιτέλεσε το θαύμα αυτό, μετά από το γεγονός της Μεταμορφώσεώς Του στο όρος Θαβώρ. Ο πατέρας του σεληνιαζομένου νέου πήρε στους μαθητές του Κυρίου το άρρωστο παιδί του για να το θεραπεύσουν και βλέποντας ότι δεν κατάφεραν να κάνουν απολύτως τίποτα, έρχεται ενώπιον του Χριστού και του παραθέτει τα γεγονότα, ότι οι μαθητές Του δεν κατάφεραν να το θεραπεύσουν («και προσήνεγκα αυτόν τοις μαθηταίς Σου και ουκ ηδυνήθησαν αυτόν θεραπεύσαι»). Ο λόγος που ο Κύριος δεν επέτρεψε τη θεραπεία του δαιμονιζομένου νέου, είναι για να φανερωθεί η απιστία του πατέρα και των μαθητών του «δια την απιστίαν υμών». Δηλαδή η πίστη είναι αυτή που ενεργεί και γίνεται το θαύμα, η πίστη θεραπεύει τον άνθρωπο, ενώ αντιθέτως η απιστία επιβαρύνει την ασθένεια. Χωρίς πίστη δεν μπορεί να γίνει τίποτα και αυτό φαίνεται και από τα λόγια του Κυρίου, ότι η αληθινή πίστη μπορεί και να μετακινήσει ακόμη και βουνά. «Έάν έχητε πίστιν ως κόκκον σινάπεως, ερείτε τω όρει τούτω, μετάβηθι εντεύθεν εκεί, και μεταβήσεται, και ουδέν αδυνατήσει υμίν». Συνεπώς μια μικρή πίστη «ως κόκκον σινάπεως», πραγματική και αληθινή πίστη είναι ικανή να ενεργήσει η χάρις του Θεού.
Ο Κύριος εκτός από την πίστη που πρέπει να έχει ο κάθε άνθρωπος, λέει στους μαθητές του, ότι για να νικηθεί το δαιμόνιο χρειάζεται δυνατή προσευχή και νηστεία, «Τούτο δε το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία». Ο ευαγγελιστής Ματθαίος στην ευαγγελική περικοπή μας κατέστησε σαφές ότι η αντιμετώπιση των δαιμόνων απαιτεί, εκτός από την πίστη, την προσευχή και τη νηστεία. Η νηστεία μαραίνει και δαμάζει τα πάθη του ανθρώπου, δηλαδή η νηστεία ταπεινώνει το σαρκικό φρόνημα. Έτσι λοιπόν όταν ο άνθρωπος εγκρατεύεται μέσω της νηστείας, είναι πρόσφορο το έδαφος για την προσευχή. Η νηστεία μαζί με την προσευχή βοηθούν στην κάθαρση του νου, αλλά και στον παροπλισμό του ανθρώπου, αφού αποτελούν δυνατά εφόδια στον πνευματικό αγώνα. Τη δύναμη της προσευχής και της νηστείας δίδαξε με το παράδειγμα του ο ίδιος ο Κύριος, αφού μετά τη Βάπτισή του αποσύρθηκε στην έρημο για σαράντα ημέρες, νήστεψε και προσευχήθηκε προς το Θεό, νικώντας έτσι τους πειρασμούς που δέχθηκε από το διάβολο.
Ο Απόστολος των εθνών Παύλος μας παροτρύνει να προσευχόμαστε συνεχώς. «Αδιαλείπτως προσεύχεσθε» (Α΄ Θεσ. 5:17). Με την προσευχή ο άνθρωπος εκφράζει την ευγνωμοσύνη του στο Θεό για τις δωρεές και τις ευεργεσίες που του προσφέρει μέσα στη ζωή. Δηλαδή με την προσευχή ερχόμαστε σε κοινωνία με το Θεό. Ο Γέροντας Σωφρόνιος αναφέρει ότι η προσευχή είναι ατελεύτητος δημιουργία, ανώτερη κάθε τέχνης και επιστήμης, (Περί προσευχής, Αχριμανδρίτου Σωφρονίου Σαχάρωφ). Κατά τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος προσευχή είναι η ένωση του ανθρώπου με τον Θεό, ο γάμος του ανθρώπου με τον Θεό.
Η συνεχής και αδιάλειπτη προσευχή μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο στο να προσεύχεται νοερά, δηλαδή η προσευχή να μεταφέρεται από τα χείλη στην καρδία. Έτσι λοιπόν, όπως λειτουργεί η καρδία χωρίς να σταματά να λειτουργεί μέρα και νύχτα, το ίδιο γίνεται και με τη νοερά προσευχή.
Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος αναφέρει για την προσευχή ότι είναι μία γέφυρα, ένας δρόμος που ανοίγεται για να φύγουμε μακριά από τους πειρασμούς, ένας τοίχος που μας προστατεύει από τις θλίψεις. Ο ίδιος ο Κύριος δίδαξε του μαθητές του να προσεύχονται για να μην πέσουν στους πειρασμούς. «Γρηγορείτε και προσεύχεσθε, ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν» (Ματθ. 26:41).
Με την προσευχή ο άνθρωπος μπορεί να ξεφύγει από το πνευματικό αδιέξοδο που έχει οδηγηθεί, γιατί νιώθει τη χάρη του Θεού να τον κυριεύει πλημμυρίζοντας την καρδιά του με αγάπη και πνευματική ηρεμία. Κάθε άνθρωπος που προσεύχεται αληθινά-πραγματικά δεν επιστρέφει ποτέ άδειος από την προσευχή. Δηλαδή αν ζητούμε κάτι από τον Κύριο και δεν έχουμε ανταπόκριση, αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί ίσως δεν προσευχόμαστε σωστά. «Αιτείτε και ου λαμβάνετε, διότι κακώς αιτείσθε» (Ιακ.4:3).
Ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ συμβουλεύει «οφείλουμε να προσευχόμαστε μέχρι να κατέλθει πάνω μας το Άγιο Πνεύμα, όταν έλθει και μας επισκεφθεί πρέπει να σταματούμε την προσευχή» .
Στην ευαγγελική περικοπή ο Κύριος μας διδάσκει ότι πρέπει να πολεμούμε τους πειρασμούς και τα πάθη μας με προσευχή προς το Θεό, σε συνδυασμό με τη νηστεία, έτσι ώστε με τη δύναμη και τη χάρη του Θεού να βγαίνουμε νικητές. Η δυνατή πίστη στον Θεό, η προσευχή και η νηστεία, αποτελούν τα μεγαλύτερα πνευματικά εφόδια για την πνευματική μας ανάταση.
Του πρεσβυτέρου Ανδρέου Ηλία
Αναδημοσίευση από: Ιερά Μητρόπολις Κωνσταντίας - Αμμοχώστου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου