Τα μυστικά της καλής επικοινωνίας

Τα μυστικά της καλής επικοινωνίας,ή όλα όσα δυσκολευόμαστε να κάνουμε για να βελτιώσουμε τις σημαντικές, προσωπικές μας σχέσεις

H βελτίωση της επικοινωνίας στις συντροφικές σχέσεις

Στη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα πολύ άνθρωποι δοκιμάζουν εντάσεις, συγκρούσεις και δυσκολίες στις σχέσεις της προσωπικής τους ζωής. Ιδιαίτερα οι συζυγικές σχέσεις διαταράσσονται σοβαρά από εξωπραγματικές προσδοκίες, σύγχυση ρόλων, προβλήματα επικοινωνίας, παρεμβάσεις τρίτων, δυσκολίες στη σεξουαλική ζωή, τη διαχείριση των οικονομικών πόρων. Ακόμα, οι τραυματικές εμπειρίες από την παιδική ηλικία και οι προηγούμενες σχέσεις, οι ανασφάλειες, οι φόβοι κ.α. δεν μας επιτρέπουν να αντιμετωπίσουμε με διαύγεια και υπομονή το σύντροφό μας. Με το πέρασμα του χρόνου, η αγάπη και ο αμοιβαίος σεβασμός δίνουν τη θέση τους στην απογοήτευση, την οργή, τις αρνητικές κριτικές, τα αισθήματα παραμέλησης και εγκατάλειψης. Η σχέση αντί να είναι πηγή χαράς και δημιουργίας, γίνεται πηγή οδύνης. Αισθανόμαστε ότι ο σύντροφός μας δεν μας καταλαβαίνει, ότι είναι αδιάφορος ή επιθετικός ή ότι έχει υπερβολικές απαιτήσεις. Όσο περισσότερο προσπαθούμε να τον πείσουμε να βελτιώσει τη συμπεριφορά του για να ικανοποιηθούν οι προσδοκίες μας, τόσο περισσότερο απογοητευόμαστε. Ο άλλος δεν φαίνεται διατεθειμένος να αλλάξει και οι δικές μας παρατηρήσεις, απαιτήσεις, ή συμβουλές, όχι μόνο δεν έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, αλλά δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Αν θέλουμε πραγματικά να βοηθήσουμε τη σχέση είναι προτιμότερο να στραφούμε προς τον εαυτό μας, και να προσπαθήσουμε, όσο μπορούμε, να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε και αντιμετωπίζουμε το σύντροφό μας. Χρειάζεται να καλλιεργήσουμε την αυτογνωσία, να συνειδητοποιήσουμε τα δικά μας λάθη και τις δικές μας αδυναμίες και να πειραματιστούμε με νέους τρόπους δημιουργικής επικοινωνίας. Να αναζητήσουμε νέους τρόπους κατανόησης και ερμηνείας της συμπεριφοράς του συντρόφου, αλλά και νέους γόνιμους τρόπους για να του μεταφέρουμε τα δικά μας μηνύματα. Τις περισσότερες φορές καταλαβαίνουμε τον άλλο χρησιμοποιώντας στοιχεία που υπάρχουν στον δικό μας ψυχισμό. Ερμηνεύουμε τον άλλο μέσα από το πρίσμα των προσωπικών μας εμπειριών ή και συναισθημάτων.Η αυθεντική επικοινωνία προϋποθέτει βαθιά γνώση του εαυτού μας, αυτοέλεγχο και εσωτερική ισορροπία. Αν έχουμε συνειδητοποιήσει τα ιδιαίτερα ψυχολογικά μας χαρακτηριστικά, τότε μπορούμε να ελέγξουμε και να σεβαστούμε την προσωπικότητα του άλλου, γι΄ αυτό που είναι χωρίς να επιδιώκουμε να τον προσαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα.Έχω τη δυνατότητα να καταλάβω τον άλλο καλύτερα όταν μπορώ να καταπαύσω τις δικές μου ψυχικές συγκρούσεις. Όταν κραυγάζουν μέσα μου δυνατές φωνές, δεν μπορώ ν’ ακούσω τον άλλο. Όταν δεν έχω απελευθερωθεί από τα δεσμά των έντονων αναγκών μου, δεν μπορώ να καταλάβω τον άλλο. Όταν δεν έχω συμφιλιωθεί με τον εαυτό μου, δεν μπορώ να συγχωρήσω τον άλλο. Όταν δεν έχω γαληνέψει μέσα μου, δεν μπορώ να καθησυχάσω τον άλλο. Όταν δεν έχω αγαπήσει τον εαυτό μου, δεν μπορώ να αγαπήσω τον άλλο.Αληθινή κατανόηση του συντρόφου δεν σημαίνει θεωρητική ερμηνεία των σκέψεων και των αισθημάτων του, αλλά ταύτιση μαζί του, συμμετοχή στα αισθήματά του, σημαίνει να δούμε και να αισθανθούμε την πραγματικότητα με τον τρόπο που εκείνος την βλέπει και την αισθάνεται. Επικοινωνώ δημιουργικά με τον σύντροφό μου, όταν εκτιμώ και αποδέχομαι με σεβασμό τα αισθήματα του, χωρίς να εξετάζω αν είναι σωστά ή λάθος. Η άνευ όρων αποδοχή των αισθημάτων και των βιωμάτων του άλλου, δημιουργεί το κατάλληλο περιβάλλον που θα τον βοηθήσει να εξερευνήσει τον εαυτό του, να αναπτύξει και να αξιοποιήσει τις εσωτερικές δυνατότητες αλλαγής που κρύβονται μέσα του. Ενώ αντίθετα, οι προσπάθειες που καταβάλλουμε για να τον αλλάξουμε, τον κάνουν να νοιώθει ανώριμος, ανίκανος και ανίσχυρος να επιλέξει από μόνος του το σωστό, και τον οδηγούν, ακόμα και χωρίς να το θέλει, να γίνεται αμυντικός, να απορρίψει αυτό που του λέμε ή και να ορθώσει ένα συναισθηματικό αμυντικό τείχος απέναντί μας, ώστε να προφυλάξει την αξιοπρέπειά του. Όταν ο σύντροφός μας αισθάνεται ότι νοιαζόμαστε γι’ αυτόν, ότι τον αγαπάμε και τον αποδεχόμαστε με σεβασμό, είναι περισσότερο πρόθυμος να προσέξει, και ίσως να αποδεχθεί το μήνυμα που θα θέλαμε να του μεταφέρουμε. Το κλειδί στην επικοινωνία δεν είναι αυτό που λέμε, αλλά ο τρόπος που το λέμε. Το πιο σημαντικό είναι το πλαίσιο, το κλίμα, μέσα στον οποίο διαδραματίζεται η επικοινωνία. Όταν ο άλλος αισθάνεται ότι τον σέβομαι και τον αγαπώ, είναι διατεθειμένος να με ακούσει, να πάρει σοβαρά υπόψη του αυτό που του λέω ενώ όταν αισθάνεται ότι παραβιάζω τα όριά του και επιτίθεμαι στην προσωπικότητά του, γίνεται αρνητικός σε ό,τι και να του πω, θυμώνει μαζί μου και αντιδρά με βία, απαντά με σκληρά και απερίσκεπτα λόγια ή αποσύρεται συναισθηματικά για να μην πληγώνεται. Για να καταλάβω αληθινά τον άλλο πρέπει να μπορώ να αδειάσω από τον εαυτό μου, και να γεμίσω από αυτόν, να τον προσλάβω αναλλοίωτο, να τον αποδεχθώ χωρίς όρους μέσα στην αγάπη. Η ασφάλεια που θα νιώσει κοντά μου στα πλαίσια της αγάπης θα τον βοηθήσει να γίνει καλύτερος. Τα μυστικά της καλής επικοινωνίας ή όλα όσα δυσκολευόμαστε να κάνουμε για να βελτιώσουμε τις σημαντικές προσωπικές μας σχέσεις "Δεν φτάνουμε στην αγάπη βρίσκοντας ένα τέλειο άνθρωπο,αλλά μαθαίνοντας να βλέπουμε ένα ατελή άνθρωπο τέλεια".Ενώ η ερωτική εμπειρία προκύπτει αυθόρμητα, η ποιότητα στην μόνιμη συντροφική σχέση απαιτεί γνώση, ικανότητες, χρόνο και ενέργεια. Χρειάζεται εγρήγορση και επίμονη προσπάθεια για να υποστηρίζουμε συνεχώς την αγάπη στη σχέση και να υπερνικάμε τις αντιξοότητες. Θα σας αναφέρουμε παρακάτω ορισμένες προτάσεις – παραινέσεις τις οποίες όσο περισσότερο μπορούμε να εφαρμόζουμε στην πράξη της καθημερινής μας ζωής τόσο περισσότερο δίνουμε στις σχέσεις μας την ευκαιρία να βελτιωθούν:- Στη συντροφική σχέση τον κυρίαρχο λόγο δεν τον έχει η λογική ή αυτό που εσύ θεωρείς σωστό αλλά η κάλυψη των βασικών αναγκών των συντρόφων. Αυτό που είναι ή φαίνεται να είναι σωστό και δίκαιο μπορεί να λειτουργεί καταστρεπτικά στις συντροφικές σχέσεις. Κάθε νίκη που κατορθώνεις μέσα στη σχέση τραυματίζει την αγάπη. - Μην περιμένεις να σου προσφέρει τα πάντα ο σύντροφός σου. - Φρόντισε να έχεις μια κοινή δραστηριότητα με τον σύντροφό σου. Οι ευχάριστες και δημιουργικές δραστηριότητες που κάνετε μαζί, σας ενώνουν.- Μη απαιτείς ο σύντροφός σου να καλύψει όλες τις προσδοκίες σου. Προσπάθησε να αποδεχτείς ειρηνικά τις διαφορές που προκύπτουν ανάμεσα σε αυτό που θα ήθελες και την πραγματικότητα. Προσπάθησε να αποδεχθείς όσο σου είναι δυνατόν την πραγματικότητα. - Συνειδητοποίησε ότι στη ρίζα της αρνητικής συμπεριφοράς του συντρόφου σου δεν βρίσκεται η κακή πρόθεση αλλά οι ανάγκες και οι αδυναμίες του. Κάτω από μια επιφανειακή σύγκρουση, υπάρχει πάντοτε μια βαθύτερη κρυμμένη ιστορία για τον κάθε σύντροφο η οποία συχνά είναι δύσκολο να αντιμετωπισθεί. - Προστάτεψε όσο μπορείς τη συναισθηματική σου ισορροπία και την προσωπική σου ελευθερία χωρίς να συντρίβεις όμως την ισορροπία και την ελευθερία του άλλου.- Προστάτεψε όσο μπορείς την ιδιωτικότητα της σχέσης από τις παρεμβάσεις συγγενών και φίλων. - Προσπάθησε να αποχωρισθείς συναισθηματικά από την οικογένεια της παιδικής σου ηλικίας. - Μην τσακώνεσαι ποτέ μπροστά σε τρίτους. Η παρουσία των άλλων αλλοιώνει και παραμορφώνει την ιδιαιτερότητα της συντροφικής συγκρουσιακής διαδικασίας. Προσπαθώντας να κερδίσεις τον αγώνα στα μάτια των άλλων, υποβιβάζεις τον σύντροφό σου, και δεν του αποδίδεις τον οφειλόμενο σεβασμό. Αν προκύψει πρόβλημα μπροστά σε τρίτους είναι προτιμότερο να συμφωνήσεις με το σύντροφό σου να το συζητήσετε αργότερα.- Άκουσε προσεκτικά τις απόψεις και τα παράπονα του συντρόφου σου, χωρίς να τον διακόπτεις, δείξε και συγχωρητικότητα.- Αντί να εξετάζεις το σωστό και το λάθος, ρώτησε το σύντροφό σου αν έχεις καταλάβει σωστά αυτό που σκέπτεται ή αισθάνεται. Προσπάθησε να περιγράψεις με δικά σου λόγια αυτό που νομίζεις ότι είπε. Λέγοντάς του «αν έχω καταλάβει σωστά θέλεις να πεις ότι … » ή «θα ήθελα να μου μιλήσεις περισσότερο γι’ αυτό που αισθάνεσαι…» διευκρινίζουμε τις παρανοήσεις, η επικοινωνία μας γίνεται περισσότερο ακριβής, βοηθάμε τον άλλο να έρθει σε επαφή με τα συναισθήματά του, και του δείχνουμε ότι ενδιαφερόμαστε πραγματικά γι’ αυτό που συμβαίνει μέσα του. - Μην θίγεις ποτέ αγαπημένα πρόσωπα του άλλου. Ακόμη και αν τα πρόσωπα που αγαπά ή εκτιμά ο σύντροφός σου κάνουν λάθη ή επηρεάζουν αρνητικά τη σχέση σας, θα πρέπει να μιλάς γι’ αυτά τα πρόσωπα με πολύ προσοχή και σεβασμό. Κανείς δεν ανέχεται να υποτιμούν μπροστά του ανθρώπους που αγαπά. - Ανάλαβε την προσωπική σου ευθύνη, αναζήτησε και παραδέξου τη δική σου συμμετοχή-συμβολή στις ρίζες των συγκρούσεων.- Παραδέξου ότι και οι δύο είστε κατά κάποιο τρόπο αδύνατοι, φοβισμένοι και πληγωμένοι.- Συνειδητοποίησε ότι συχνά δεν είναι ο άλλος που σου προκαλεί την οδύνη. Ο άλλος είναι απλά ο καθρέπτης πάνω στον οποίο προβάλλονται τα δικά σου προβλήματα και οι δικές σου εσωτερικές συγκρούσεις και αδυναμίες.- Αντί να κατηγορείς, να κρίνεις ή να βάζεις ετικέτες στον άλλο χρησιμοποίησε προσωπικές δηλώσεις σε πρώτο πρόσωπο. Αντί να πεις "είσαι εγωίστρια, σκέφτεσαι μόνο τον εαυτό σου" είναι καλύτερα να πεις "είμαι φορτωμένος με πάρα πολλές ευθύνες και αισθάνομαι την ανάγκη να με βοηθήσεις". - Συνειδητοποίησε ότι η αδιαφορία, η αποφυγή και η συναισθηματική απόσυρση μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές και βίαιες συμπεριφορές του συντρόφου. - Μην απομονώνεσαι συναισθηματικά κτίζοντας μέρα με τη μέρα ένα αόρατο τοίχο. - Προσπάθησε να μην καταλήγεις εύκολα σε συμπεράσματα από τα λόγια του άλλου.- Είναι προτιμότερο να συγκεντρώνεσαι στα λόγια του άλλου την ώρα που μιλάει για να καταλάβεις τις σκέψεις και τα αισθήματα του, παρά να ετοιμάζεις τα επιχειρήματα με τα οποία θα αναιρέσεις αργότερα όσα λέει.- Όταν ο άλλος σου επιτίθεται, σημαίνει ότι αισθάνεται πληγωμένος από σένα. Πίσω από τη βίαιη συμπεριφορά του, κρύβεται πόνος και απογοήτευση. Άκουσέ τον με ενσυναίσθηση.- Μη συμφωνείς πρόχειρα με όλα όσα λέει ο σύντροφός σου μόνο και μόνο, για να τελειώσει γρήγορα η συζήτηση. - Απόφυγε να μιλάς συνεχώς, και δώσε χρόνο στον άλλο για να εκφράσει τις δικές του απόψεις και συναισθήματα. Η σιωπή είναι ίσως το πιο εποικοδομητικό στοιχείο του διαλόγου, Το να ακούσεις προσεκτικά αυτό που έχει να σου πει είναι πιο σημαντικό από το να δώσεις συμβουλές. - Κοίταζε τον άλλο στα μάτια με προσοχή, και δείχνε με τις μιμικές εκφράσεις του προσώπου σου και με τη στάση και την κίνηση του σώματός σου, ότι σε ενδιαφέρουν τα όσα λέει.- Να θυμάσαι ότι Αγαπώ σημαίνει έχω τη δυνατότητα να μπαίνω κάτω από τον άλλο χωρίς να συνθλίβομαιΗ αγάπη για τους εχθρούς έτσι γίνεται το κορυφαίο επίτευγμα της αγάπης. Όπως γράφει ο Μητροπολίτης Ιωάννης Ζηζούλιας: « Καμιά μορφή αγάπης δεν είναι πιο ελεύθερη από αυτήν, και καμιά μορφή ελευθερίας δεν ταυτίζεται πιο πολύ με την αγάπη των εχθρών … η αγάπη που δεν περιμένει ανταπόδοση.. είναι αληθινά χάρις δηλαδή ελευθερία…. Μόνο όταν συμπίπτει η αγάπη με την ελευθερία έχουμε θεραπεία. Αγάπη χωρίς ελευθερία και ελευθερία χωρία αγάπη αποτελούν παθολογικές καταστάσεις που χρειάζονται θεραπεία.»

Πρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης Καλογερόπουλος

Αναδημοσίευση από: Ενορία Αγίων Πάντων Μακεδονίτισσα

15/08: Η κοίμησις της Υπεραγίας Θεοτόκου

 

Όπως είναι γνωστό, επάνω από το Σταυρό ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, έδωσε εντολή και την Παναγία Μητέρα Του παρέλαβε ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στο σπίτι του, όπου διέμεινε μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο και τη μητέρα του Σαλώμη, συγγενή της Θεοτόκου. Όταν δε ήλθε η στιγμή να τελειώσει την επίγεια ζωή της, άγγελος Κυρίου της το έκανε γνωστό τρεις μέρες πιο πριν. Πήγε τότε ο Άγγελος και της είπε: «Αυτά λέγει ο Υιός σου: είναι καιρός να παραλάβω τη μητέρα Μου κοντά Μου. Γι’ αυτό να μην ταραχθείς, αλλά δέξου το μήνυμα με ευφροσύνη, επειδή μεταβαίνεις σε ζωή αθάνατη». Μόλις το άκουσε η Θεοτόκος, χάρηκε πολύ και από τον πολύ πόθο της να μεταβεί στον μονογενή Υιό της, ανέβηκε με βιασύνη και προθυμία στο Όρος των Ελαιών για να προσευχηθεί, διότι είχε αυτή τη συνήθεια, να ανεβαίνει συχνά σ’ αυτό το όρος. Αφού προσευχήθηκε αρκετά η Πανάχραντη, επέστρεψε στην οικία της. Έπειτα γύρισε στο σπίτι του Ιωάννη, όπου έκανε γνωστή την επικείμενη κοίμηση της. Η παράδοση αναφέρει ότι την τρίτη ημέρα από την εμφάνιση του αγγέλου, οι Απόστολοι δεν ήταν όλοι στα Ιεροσόλυμα, αλλά σε μακρινούς τόπους όπου κήρυτταν το Ευαγγέλιο. Τότε ξαφνικά νεφέλη τους άρπαξε και τους έφερε όλους μπροστά στο κρεβάτι, όπου ήταν ξαπλωμένη η Θεοτόκος και περίμενε την κοίμησή της. Όταν εκοιμήθη με ψαλμούς και ύμνους την τοποθέτησαν στο μνήμα της Γεσθημανή. Μετά από τρεις ημέρες, άνοιξαν τον τάφο και έκπληκτοι διαπίστωσαν ότι η Παναγία αναστήθηκε σωματικά και αναλήφθηκε στους ουρανούς. Και βέβαια όλη η ανθρωπότητα, με ευγνωμοσύνη για τις πρεσβείες της στο Σωτήρα Χριστό, αναφωνεί: «Χαίρε, ω Μήτερ της ζωής». Η Υπεραγία Θεοτόκος είναι ο πραγματικός οδηγός, για όσους θέλουν ν’ ανυψώνονται προς τον Θεό. Έργο της είναι να πρεσβεύει στον Τριαδικό Θεό για όλους τους ανθρώπους. Για μας τους ορθοδόξους η Θεοτόκος είναι η «ακαταίσχυντος προστασία και η αμετάθετος προς τον ποιητή μεσιτεία». Δίκαια μπορούμε να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας προς την Υπεραγία Θεοτόκο αφού, κατά τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, «κανένα άλλο κτίσμα στον κόσμο δεν αγάπησε ποτέ τόσο πολύ τον Ιησού Χριστό, τον Υιό του Θεού, ούτε συμμορφώθηκε τόσο στο θέλημά Του όσο η Παναγία Μητέρα του». Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τιμή προς την Παναγία ανάγεται στον Υιό της, κατά τον Άγιο Ιωάννη το Δαμασκηνό.

«ΕΝΑ ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΣΧΑ» «…Ο Χριστιανός φεύγει από τον κόσμο αυτό, πλαισιωμένος από τη Στρατευομένη Εκκλησία ενώ στην αντίπερα όχθη τον υποδέχεται η Θριαμβεύουσα Εκκλησία. Αν η έξοδος ενός απλού μέλους της Εκκλησίας από τον κόσμο τούτο είναι εκκλησιαστικό γεγονός, η Έξοδος της Πρώτης μέσα στην Εκκλησία, της Θεοτόκου, ήταν κατ’ εξοχήν εκκλησιαστικό γεγονός. Απήχησις της αλήθειας αυτής είναι ο πάνδημος εορτασμός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Κυριακή Θ' Ματθαίου, Ματθ. ιδ΄ 22-34 - Α΄ Κορ. γ΄ 9-17

Δύναμη ζωής

«ολιγόπιστε, εις τί εδίστασας;»

Προκαλεί σίγουρα μεγάλο θαυμασμό η τόλμη και το θάρρος που επέδειξε ο απόστολος Πέτρος, όταν ζήτησε να περπατήσει πάνω στην ταραγμένη θάλασσα. Βέβαια, από το επάγγελμα που ασκούσε πριν ακολουθήσει το Διδάσκαλό του, δηλαδή εκείνο του ψαρά, φαίνεται ότι ήταν αρκετά εξοικειωμένος με το υγρό στοιχείο ο μεγάλος αυτός μαθητής του Χριστού. Ωστόσο, δεν έπαυσε να φοβάται τη θάλασσα, γιατί είχε πικρή πείρα από τους θυμούς και τις φουρτούνες της. Άλλωστε, θα μπορούσαμε ν’ ανακαλέσουμε στη μνήμη μας το περιστατικό εκείνο, σε άλλη περίπτωση, που οι μαθητές ζητούσαν απεγνωσμένα τη βοήθεια του Διδασκάλου τους: «Κύριε, σώσον ημάς, απολλύμεθα». Εκείνο, λοιπόν, που τον έκανε τώρα να αψηφήσει με τόση περιφρόνηση τον φόβο των κυμάτων και τον κίνδυνο του καταποντισμού, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η μεγάλη αγάπη που έτρεφε απέναντι στο Διδάσκαλό του, τον Χριστό. Γι’ αυτό και έντονη ήταν η επιθυμία του να σπεύσει προς συνάντησή Του, έστω και αν χρειαζόταν να περπατήσει πάνω στα κύματα. Να σημειώσουμε ακόμα ότι η ίδια λαχτάρα και θέληση, τον έσπρωξαν να πέσει στο νερό για να πάει κολυμπώντας γρηγορότερα στον Κύριο σε κάποιο πρωινό που ο Ιησούς περίμενε το πλοίο στην παραλία με τους μαθητές Του. Τώρα όμως, η ολιγοπιστία του παραλίγο να του στερήσει την ευτυχία να βρεθεί κοντά στο Χριστό. Ξεκίνησε με μεγάλη πίστη και πέτυχε κάτι που φαντάζει αδύνατο στην ανθρώπινη λογική. Αλλά στην περίπτωση αυτή, δεν έμεινε σταθερός μέχρι τέλους στην πίστη του, με αποτέλεσμα να εκτεθεί σοβαρά στον κίνδυνο του καταποντισμού.

Δύναμή μας ο Χριστός

Πόσο αλήθεια, μάς διδάσκει η ιστορία αυτή που τόσο όμορφα ξετυλίγεται μέσα από τις σελίδες της σημερινής ευαγγελικής περικοπής; Γιατί κι εμείς πολλές φορές, με αυτή τη λαχτάρα ξεκινάμε στη ζωή μας. Να πάμε κοντά στον Χριστό. Και παίρνουμε το δρόμο, άλλος το πρωί, άλλος το μεσημέρι και άλλος αργά το απόγευμα. Ξεκινάμε με πόθο, γεμάτοι χαρά και όχι λίγες φορές με ενθουσιασμό και σιγουριά για να βρεθούμε κοντά σ’ Αυτόν, που είναι η ζωή, το φως και τα πάντα. Να παραδώσουμε τον εαυτό μας στις δικές του αγκάλες. Ας μή νομίσουμε, αδελφοί, ότι στην πορεία μας αυτή είμαστε μόνοι, κατάμονοι. Τι και αν συναντούμε καταιγίδες; Τι και αν μας κτυπούν λυσσαλέα οι φουρτούνες; Τι κι αν υψώνονται μύρια κύματα; Θα πρέπει να γνωρίζουμε και να είμαστε σίγουροι ότι στο τιμόνι του καραβιού της ψυχής μας στέκει πάντοτε ο Χριστός, μόνιμος και αδιάψευστος οδηγός. Έτοιμος να απλώσει το προστατευτικό και πανίσχυρο χέρι Του. Γιατί, λοιπόν, να κλονιζόμαστε και να δειλιάζουμε, όταν κοντά μας έχουμε τον ευσπλαχνικό, γεμάτο αγάπη και παντοδύναμο Κύριο; Είναι δυνατό να μας αφήσει αβοήθητους σ’ ένα τόσο ωραίο αγώνα, που εμπνέει μάλιστα ο Ίδιος; Άλλωστε, Εκείνος υπόσχεται: «Ου μή σε ανώ, ουδ΄ ου μή σε εγκαταλείπω».

Η ολιγοπιστία

Παρά τις ισχυρές όμως διαβεβαιώσεις που μας δίνει ο Κύριος, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η ολιγοπιστία καταλαμβάνει ακόμα και ανθρώπους που κατά τα άλλα διαθέτουν διάθεση για ν’ αναλάβουν πνευματικούς αγώνες και να κατακτήσουν κορυφές της αρετής. Να ατενίσουν τις παρυφές της αιωνιότητας. Φαίνεται ότι ο άνθρωπος δεν στηρίζεται πάντοτε στην αγάπη και την προστασία του Θεού, ούτε ενθυμείτε αδιάλειπτα την παντοδυναμία Του. Ακολουθεί συνήθως, ό,τι του υπαγορεύει η ανθρώπινη λογική ή οι προσωπικές του αντιλήψεις, που είναι αποτέλεσμα των παθών και κυρίως του ψυχοκτόνου εγωισμού του. Αφήνει τον εαυτό του να εκφυλισθεί και να εκπέσει στο έρεβος χαμερπών αναζητήσεων και επιδιώξεων. Όπως είδαμε και πιο πάνω, ασθένεια ή καλύτερα αδυναμία πίστεως, παρουσίασε και ο Απόστολος Πέτρος, γι’ αυτό και ο Κύριος τον αποκάλεσε ολιγόπιστο. Το πρώτο του βήμα, να περπατήσει στα κύματα, το κατάφερε με την πίστη που διέθετε. Στο δεύτερο όμως που βυθίστηκε στα βαθιά νερά, απέτυχε, επειδή φοβήθηκε τον ισχυρό άνεμο. «Ώστε, εάν δεν είχε ασθενήσει η πίστη του, θα αντιστεκόταν εύκολα και στον άνεμο», επισημαίνει εύστοχα ο ιερός Χρυσόστομος. Ο τολμηρός μαθητής δεν είχε σκεφθεί ότι Εκείνος που τον ενίσχυσε και περιπάτησε στα κύματα, θα τον ενίσχυε να αντισταθεί και στον ισχυρό άνεμο. Η πίστη και η εμπιστοσύνη στον Χριστό, είναι το σωσίβιο που οδηγεί στην κιβωτό της σωτηρίας και της γαλήνης. Αυτά τα εφόδια είχε και ο Λαυρέντιος ο μάρτυρας, τη μνήμη του οποίου τιμούμε σήμερα. Η υποταγή του στο θέλημα του Θεού φανέρωσε και ανέδειξε τα πνευματικά χαρίσματά του.

Αδελφοί, είναι καιρός, να ριχθούμε όλοι με πραγματική πίστη στον αγώνα για να φθάσουμε στο Χριστό. Ο φόβος και η ολιγοπιστία είναι συμπτώματα ανθρώπων που τους διακρίνει επιφανειακή και όχι η βιωματική πίστη. Κάθε φορά που διαπιστώνουμε κάποιο φόβο, ας είμαστε πραγματικοί χριστιανοί, ας φέρουμε στο νου μας τα λόγια του Ιησού: «Θαρσείτε, μή φοβείσθε». Και όταν αντιλαμβανόμαστε κάποιο είδος ολιγοπιστίας, ας θυμόμαστε το ελεγκτικό ερώτημά Του: «Ολιγόπιστε, γιατί δείλιασες;». Όταν συμπορευόμαστε με τον Χριστό και ακολουθούμε πάντοτε το θέλημά Του, θα αισθανόμαστε ό,τι και ο απόστολος Παύλος όταν έγραφε: «Πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ».

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος.

10/08: Οι άγιοι Λαυρέντιος ο αρχιδιάκονος, Ξυστός πάπας της Ρώμης και Ιππόλυτος

Οι άγιοι Λαυρέντιος ο αρχιδιάκονος, Ξυστός πάπας της Ρώμης και Ιππόλυτος, μαρτύρησαν το 53 μ.Χ. Όταν έγινε ο διωγμός κατά των χριστιανών, ο πάπας της Ρώμης Ξυστός, ομολόγησε πρώτος την πίστη του στον Κύριο, με αποτέλεσμα να θανατωθεί με αποκεφαλισμό. Κατόπιν συνέλαβαν τον Άγιο Λαυρέντιο, ο οποίος έχρηζε διαχειριστής της Εκκλησιαστικής περιουσίας. Του ζητήθηκε να παραδώσει τούς θησαυρούς της Εκκλησίας. Ο Λαυρέντιος τότε, τούς παρουσίασε τούς φτωχούς, τα ορφανά και όσους είχαν ανάγκη την συνδρομή της Εκκλησίας και τούς είπε ότι αυτοί ήταν οι θησαυροί της. Για αυτό το τόλμημά του, οι ειδωλολάτρες τον βασάνισαν, ψήνοντάς τον ζωντανό. το λείψανο του Αγίου Λαυρεντίου το παρέλαβε ο Άγιος Ιππόλυτος. Μόλις όμως μαθεύτηκε αυτή του η πράξη, η ηγεμόνας διέταξε τον βασανισμό του. Έτσι μαρτύρησε και ο Άγιος Ιππόλυτος.

Απολυτίκιο. Ήχος γ’. Την ωραιότητα.

Τω θείω Πνεύματι, καταυγαζόμενος, ως άνθραξ έφλεξας, πλάνης την άκανθαν, Αρχιδιάκονε Χριστού, Λαυρέντιε Αθλοφόρε, όθεν ως θυμίαμα, λογικόν ολοκαύτωσαι, τω σε μεγαλύναντι, τω πυρί τελειούμενος, διό τους σε τιμώντας θεόφρον, σκέπε εκ πάσης επήρειας.

Κοντάκιον. Ήχος β’. Τα άνω ζητών.

Πυρί θεϊκώ, φλεχθείς την καρδίαν σου, το πυρ των παθών, εις τέλος απετέφρωσας, αθλητών εδραίωμα, θεοφόρε Μάρτυς Λαυρέντιε, και αθλών εβόας πιστώς, Ουδείς με χωρίσει της αγάπης Χριστού.

Αναδημοσίευση από: Συναξαριστής

Οι πονηροί λογισμοί…

 

Όπως αυτός που είναι προσηλωμένος στην ευλάβεια, δεν μετακινείται εύκολα, έτσι και εκείνος που ναρκώθηκε από την πονηριά, δεν μεταβάλλεται εύκολα. Νάρκωση λοιπόν, τίποτε άλλο δεν είναι, παρά η αδυναμία να μετακινηθεί κάποιος από μία κατάσταση. 

(Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) 

 

Ο πονηρός ομοιάζει με τον χαμαιλέοντα, που αλλάζει τόσα χρώματα ανάλογα με το περιβάλλον του, για να μπορεί να κρύβεται. Μπορεί να πάρει όλα τα χρώματα εκτός από ένα: το λευκό. Έτσι και ο πονηρός άνθρωπος, όλα μπορεί να τα κάνει, εκτός από ένα: Δεν μπορεί να γίνει ευθύς. 

(Άγιος Φίλωνας) 

 

Οι πονηροί λογισμοί, γεννιούνται στην ψυχή, από το στολισμό των ενδυμάτων, τον χορτασμό της κοιλίας και τις βλαβερές συναναστροφές.

(Άγιος Θεόδωρος Εδέσσης)

 

Πονηριά έχει η ψυχή του ανθρώπου που ειρωνεύεται. Πονηρός είναι αυτός που εξαπατά τον άλλον με την ψευδολογία και που φαντάζεται ότι αντιλαμβάνεται τους λογισμούς των άλλων από τα λόγια τους και τα μυστικά των καρδιών τους από τις εξωτερικές κινήσεις (συμπεριφορά). Η πονηριά προέρχεται από την οίηση και την οργή. Όπως τα σύννεφα αποκρύπτουν τον ήλιο, έτσι και οι πονηρές σκέψεις σκοτίζουν και καταστρέφουν τον νου. 

(Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)

 

Πηγή: proseuxi.gr

Αν κερδίσεις κι άμα χάσεις

Πώς πέρασε έτσι ο καιρός

μετά τον ήλιο ήρθε χιόνι

μα στη ζωή βάλε τιμόνι

θα 'ναι ο δρόμος ανοικτός

να προχωράς πάντα εμπρός

τίποτα πια δε σε σκοτώνει.

 

Μοιάζουν οι ανθρώποι μ' απειλή

μετρά η καρδιά την απουσία

μα η αγάπη είναι η ουσία

κι αν απ' τις στάχτες μέσα βγει

θα 'ναι πολύ πιο δυνατή

Ω! της ζωής η πεμπτουσία.

 

Αν κερδίσεις κι άμα χάσεις

το Θεό να μην ξεχάσεις

είναι πίσω και μπροστά σου

να μετρά τα βήματά σου.

Αν κερδίσεις κι άμα χάσεις

τη ζωή μην προσπεράσεις

τα φτερά σου να τινάξεις

στο Θεό ψηλά να φτάσεις.

07/08: Άγιος Δομέτιος ο Πέρσης και οι δύο μαθητές του

Ὑπὲρ τὰ πάντα σοι συναθλεῖν ἐκ λίθων,

Μύστας Πάτερ σούς, ἐξεπαίδευσας τάχα.

Σὺν δυσὶν ἑβδομάτῃ Δομέτιος ἐλεύσθη μύσταις.

Βιογραφία

Ο Oσιομάρτυρας Δομέτιος ήταν Πέρσης και έζησε στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Διδάχθηκε τη χριστιανική πίστη από κάποιο χριστιανό, που ονομαζόταν Άβαρος. Όταν το έμαθαν αυτό οι άνθρωποι του σπιτιού του, εξεγέρθηκαν εναντίον του και ο Δομέτιος αναγκάσθηκε να τους εγκαταλείψει. Κατέφυγε στην πόλη Νίσιβη στα βυζαντινά σύνορα, οπού κλείστηκε σε κάποια μονή. Αναχώρησε, όμως, κι από κει, για να έλθει στη Θεοδοσιούπολη, στη μονή Σεργίου και Βάκχου, όπου ο Δομέτιος καλλιέργησε σε μεγάλο βαθμό τις αρετές του Ευαγγελίου. Ο προϊστάμενος της μονής Ουρβέλ, βλέποντας την πνευματική ανωτερότητα του Δομετίου, θέλησε να τον κάνει πρεσβύτερο. Αλλά ο αγώνας του Δομετίου δεν ήταν πως θα αρπάξει αξιώματα, αλλά πως θα τα αποφύγει. Διότι έμαθε από τον Κύριο του Ιησού Χριστό, να είναι «ταπεινός τη καρδία» που σημαίνει, ταπεινός στο φρόνημα και την εσωτερική διάθεση. Γι' αυτό και έφυγε στα όρη και ζούσε μέσα σε μια σπηλιά με δύο μαθητές του. Όταν κάποτε περνούσε από 'κει ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, διέταξε να τον σκοτώσουν. Οι στρατιώτες του Ιουλιανού βρήκαν το Δομέτιο και τους μαθητές του να ψάλλουν μέσα στη σπηλιά, όπου τους φόνευσαν με λιθοβολισμό.

Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)

Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τὸν τῆς χάριτος λόγον εἰσποιησάμενος, πυρσολατρῶν τᾶς τερθρείας ἀπεποιήσω σοφῶς, τῷ Χριστῷ ἀνατεθεῖς Πάτερ Δομέτιε, καὶ ἐν ἀθλήσει ἀκλινής, ὡς ὁσίων μιμητής, ἐδείχθης Ὁσιομάρτυς, διὸ σὲ ὕμνοις τιμῶμεν, σὺν φοιτητῶν σου τὴ δυάδι σοφέ.

Αναδημοσίευση από: Ορθόδοξος Συναξαριστής

Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού

Θαβὼρ ὑπὲρ πᾶν γῆς ἐδοξάσθη μέρος,

Ἰδὸν Θεοῦ λάμψασαν ἐν δόξῃ φύσιν

Μορφὴν ἀνδρουμένην κατὰ ἕκτην Χριστὸς ἀμεῖψε.

Κατά τη διήγηση των Ευαγγελιστών, ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός πήρε από τους μαθητές τον Πέτρο, τον Ιωάννη και τον Ιάκωβο και ανέβηκε στό όρος Θαβώρ για να προσευχηθεί. Όπως σημειώνει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Eπήρε δε τρεις μόνους Aποστόλους, ως προκρίτους και υπερέχοντας. O μεν γαρ Πέτρος επροκρίθη, επειδή ηγάπα πολλά τον Xριστόν. O δε Iωάννης, επειδή ηγαπάτο από τον Xριστόν. O δε Iάκωβος, επειδή εδύνετο να πίη το ποτήριον του θανάτου, το οποίον και ο Kύριος έπιεν».

Οι τρεις μαθητές Του, όπως ήταν κουρασμένοι από τη δύσκολη ανάβαση στο Θαβώρ και ενώ κάθισαν να ξεκουραστούν, έπεσαν σε βαθύ ύπνο. Όταν, ξύπνησαν, αντίκρισαν απροσδόκητο και εξαίσιο θέαμα. Το πρόσωπο του Κυρίου άστραφτε σαν τον ήλιο, και τα φορέματα Του ήταν λευκά σαν το φως. Τον περιστοίχιζαν δε και συνομιλούσαν μαζί Του δυο άνδρες, ο Μωϋσής και ο Ηλίας. Γράφει χαρακτηριστικά ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Έφερε δε εις το μέσον τους τον Mωυσήν και τον Ηλίαν, διά να διορθώση τας σφαλεράς υποψίας, οπού είχον οι πολλοί περί αυτού. Kαθότι, άλλοι μεν έλεγον τον Kύριον, πως είναι ο Ηλίας. Άλλοι δε, πως είναι ο Iερεμίας. Διά τούτο λοιπόν επαράστησεν εις το Θαβώρ τους πρώτους και κορυφαίους Προφήτας, διά να γνωρίσουν οι μαθηταί, και διά των μαθητών όλοι οι άνθρωποι, πόση διαφορά είναι αναμεταξύ του Xριστού, και των Προφητών. O μεν γαρ Xριστός, είναι Δεσπότης. Oι δε Προφήται, είναι δούλοι. Kαι ίνα μάθουν, ότι ο Kύριος έχει την εξουσίαν του θανάτου και της ζωής. Διά τούτο, από μεν τους αποθαμένους, έφερε τον Mωυσήν. Aπό δε τους ζωντανούς, έφερε τον Ηλίαν».

Αφού οι μαθητές συνήλθαν κάπως από την έκπληξη, ο πάντα ενθουσιώδης, Πέτρος, θέλοντας να διατηρηθεί αυτή η αγία μέθη που προκαλούσε η ακτινοβολία του Κυρίου, ικετευτικά είπε να στήσουν τρεις σκηνές. Μια για τον Κύριο, μια για το Μωϋσή και μια για τον Ηλία. Πριν προλάβει, όμως, να τελειώσει τη φράση του, ήλθε σύννεφο που τους σκέπασε και μέσα απ' αυτό ακούστηκε φωνή που έλεγε: «Οὗτος ἐστὶν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός· αὐτοῦ ἀκούετε» (Λουκά, θ' 28-36). Δηλαδή, Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός, που τον έστειλα για να σωθεί ο κόσμος. Αυτόν να ακούτε.

Οφείλουμε, λοιπόν, και εμείς όχι μόνο να Τον ακούμε, αλλά και να Τον υπακούμε. Σε οποιοδήποτε δρόμο μας φέρει, είμαστε υποχρεωμένοι να πειθαρχούμε.

Έθιμα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ως σπουδαία δεσποτική εορτή, αποτελεί εξαίρεση εθιμικά καθιερωμένης ιχθυοφαγίας, μέσα στην σύντομη αλλά αυστηρή νηστεία του Δεκαπενταύγουστου.

Σε πολλούς τόπους πιστεύουν ότι την παραμονή το βράδυ, κάποια ώρα, ανοίγουν ξαφνικά οι ουρανοί και φαίνεται το «άγιο φως», σε όσους είχαν την υπομονή και την πίστη να ξαγρυπνήσουν. Ανήμερα δε, προσφέρουν στους ναούς τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, για να ευλογηθούν από τον ιερέα μετά την θεία λειτουργία, και να διανεμηθούν ως ευλογία στους πιστούς. Σε ορισμένους μάλιστα τόπους προσφέρουν στον ναό το πρώτο λάδι της χρονιάς, για να ευλογηθεί, ώστε η ευλογία να επεκταθεί και στην υπόλοιπη παραγωγή.

Πρόκειται για το αρχαίο έθιμο των απαρχών, της προσφοράς δηλαδή των πρώτων καρπών στον Θεό, μια μορφή αναίμακτης τελετουργικής θυσιαστικής προσφοράς, που πέρασε και στον χριστιανισμό. Ο λαϊκός άνθρωπος, προσκομίζοντας για ευλογία τις απαρχές των καρπών και των γεννημάτων του, αναθέτει ουσιαστικά την ελπίδα της επιβίωσής του στον Θεό, από τον οποίο ζητά ευλαβικά να συνεργήσει, για να επιτύχει η σοδειά, από την οποία εξαρτάται και η επιβίωση ολόκληρης της παραδοσιακής κοινότητας.

Ήδη στους Αποστολικούς Κανόνες επιτρέπεται η προσαγωγή στον ναό σταφυλιών, όχι όμως και άλλων οπωρικών, ενώ ο Θεόδωρος Βαλσαμών, ερμηνεύοντας τον Δ΄ Κανόνα των Αγίων Αποστόλων, ερμηνεύει την εξαίρεση αυτή των σταφυλιών από το ότι το κρασί, που προέρχεται από αυτά, χρησιμοποιείται για την παρασκευή της θείας κοινωνίας.

Έτσι, τα ευλογημένα σταφύλια μοιράζονται και τρώγονται μαζί με το αντίδωρο στην Λέσβο, ενώ στον Μοσχοπόταμο της Πιερίας άφηναν το πρώτο τσαμπί του τρύγου σε κάποιο εικόνισμα του ναού, για να πάει καλά η σοδειά. Δεν πρέπει εξ άλλου να ξεχνούμε ότι στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος είναι αφιερωμένοι οι ναοί των μεγαλύτερων και επιβλητικότερων ελληνικών φρουρίων, γεγονός που δείχνει την σημασία, θρησκευτική και εθνικά αναγεννητική, που ο λαός μας ανέκαθεν έδινε στην μεγάλη αυτή εορτή. Και φυσικά, ως σπουδαία εορτή είναι και εθιμικά καθιερωμένη αργία, η παραβίαση της οποίας, από κάποιους ασεβείς και φιλάργυρους, επέφερε την άμεση θεϊκή τιμωρία, σύμφωνα με τις παραδόσεις του ελληνικού λαού, για παραδειγματισμό και των υπολοίπων.

Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)

Ἦχος βαρύς.

Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει Χριστὲ ὁ Θεός, δείξας τοῖς Μαθηταῖς σου τὴν δόξαν σου, καθὼς ἠδυναντο. Λάμψον καὶ ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς, τὸ φῶς σου τὸ ἀΐδιον, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σοι.

Κοντάκιον

Ἦχος βαρύς. Αὐτόμελον.

Ἐπὶ τοῦ ὄρους μετεμορφώθης, καὶ ὡς ἐχώρουν οἱ Μαθηταί σου τὴν δόξαν σου, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐθεάσαντο, ἵνα ὅταν σε ἴδωσι σταυρούμενον, τὸ μὲν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον, τῷ δὲ κόσμῳ κηρύξωσιν, ὅτι σὺ ὑπάρχεις ἀληθῶς, τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα.

Κάθισμα

Ἦχος δ'. Κατεπλάγη Ἰωσὴφ.

Ἐπὶ τὸ ὄρος τὸ Θαβώρ, μετεμορφώθης ὁ Θεός, ἀναμέσον Ἠλιού, καὶ Μωϋσέως τῶν σοφῶν, σὺν Ἰακώβῳ καὶ Πέτρῳ καὶ Ἰωάννῃ, ὁ Πέτρος δὲ συνών, ταῦτά σοι ἔλεγε· Καλόν ὧδέ ἐστι, ποιῆσαι τρεῖς σκηνάς, μίαν Μωσεῖ, καὶ μίαν Ἠλίᾳ, καὶ μίαν σοὶ τῷ Δεσπότῃ Χριστῷ, ὁ τότε τούτοις, τὸ φῶς σου λάμψας, φώτισον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ὁ Οἶκος

Ἐγέρθητε οἱ νωθεῖς, μὴ πάντοτε χαμερπεῖς, οἱ συγκάμπτοντες εἰς γῆν τὴν ψυχήν μου λογισμοί, ἐπάρθητε καὶ ἄρθητε εἰς ὕψος θείας ἀναβάσεως, προσδράμωμεν Πέτρῳ καὶ τοῖς Ζεβεδαίου, καὶ ἅμα ἐκείνοις τὸ Θαβώριον ὄρος προφθάσωμεν, ἵνα ἴδωμεν σὺν αὐτοῖς τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, φωνῆς δὲ ἀκούσωμεν, ἧς περ ἄνωθεν ἤκουσαν, καὶ ἐκήρυξαν, τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα.

Μεγαλυνάριον

Θέλων ἐπιδεῖξαι τοῖς Μαθηταῖς, δύναμιν ἐξ ὕψους καὶ σοφίαν παρὰ Πατρός, ἐν ὄρει ἀνῆλθες, Χριστὲ τῷ Θαβωρίῳ, καὶ λἀμψας ὡς Δεσπότης τούτους ἐφώτισας. 

Αναδημοσίευση από: Ορθόδοξος Συναξαριστής

Προεόρτια της Θείας Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού

Βιογραφία

Ο Κύριος είχε προειπεί στους μαθητές του για τούς κινδύνους, για τα πάθη του και την θανάτωση του και επίσης για το τι θα τραβούσαν στην συνέχεια από τους ειδωλολάτρες και τους εχθρούς του Ευαγγελίου, λέγοντας τους πως αυτά ανήκουν στην παρούσα ζωή. Εκείνο όμως που έχει ουσιαστική σημασία είναι η αιώνια ζωή. Έτσι λοιπόν ο Χριστός θέλοντας να δείξει στους μαθητές του μία πρόγευση της αιώνιας ζωής, παρέλαβε τρεις από τους μαθητές τους, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη και τούς ανέβασε σε ένα βουνό. Εκεί μεταμορφώθηκε και έλαμψε το πρόσωπό Του σαν το φως. Και τότε εμφανίστηκαν ο Μωυσής και ο Ηλίας οι οποίοι συνομίλησαν μαζί με τον Ιησού. Ο Κύριος πήρε μόνο αυτούς τούς μαθητές, διότι είχαν κάποια υπεροχή έναντι των άλλων. Συγκεκριμένα ο Πέτρος γιατί αγαπούσε πολύ τον Χριστό, ο Ιωάννης γιατί τον αγαπούσε πολύ ο Χριστός και ο Ιάκωβος επειδή είχε την δύναμη να πιει το ποτήρι που ήπιε ο Χριστός. Τους Μωϋσή και Ηλία τους έφερε για να διορθώσει τις εντυπώσεις που υπήρχαν μέχρι τότε για το ποίος ήταν, αν ήταν δηλαδή ο Ιωάννης ο Βαπτιστής η κάποιος μεγάλος προφήτης. Αυτά λοιπόν συνέβησαν στην Μεταμόρφωση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, στο όρος Θαβώρ.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’.

Χριστοῦ τὴν Μεταμόρφωσιν προϋπαντήσωμεν, φαιδρῶς πανηγυρίζοντες τὰ προεόρτια, πιστοὶ καὶ βοήσωμεν. Ἔφθασεν ἡ ἡμέρα τῆς ἐνθέου εὐφροσύνης· ἄνεισιν εἰς τὸ ὄρος τὸ Θαβὼρ ὁ Δεσπότης, τῆς θεότητος αὐτοῦ ἀπαστράψαι τὴν ὡραιότητα.

Κοντάκιον

Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.

Ἐν τῇ θείᾳ σήμερον Μεταμορφώσει, ἡ βροτεία ἅπασα, φύσις προλάμπει θεϊκῶς, ἐν εὐφροσύνῃ κραυγάζουσα, Μεταμορφοῦται Χριστός, σώζων ἅπαντας.

Μεγαλυνάριον

Δεῦτε ἐν τῷ ὄρει τῶν ἀρετῶν, ἀνέλθωμεν πάντες, καὶ ὀψώμεθα μυστικῶς, τὸν ἐν Θαβωρίῳ, καὶ λάμψας ὡς Δεσπότης, τούτους ἐφώτισας. 

Αναδημοσίευση από: Ορθόδοξος Συναξαριστής

05/08: Αγία Νόννα

Νόννῃ θανούσῃ τῇ καλῇ καλὸς γόνος,
Καλὸν δίδωσιν ἐντάφιον τοὺς λόγους.

Η Αγία Νόννα, ήταν ευσεβής, αγνή, με θερμή πίστη, με διαμαντένιο χαρακτήρα. Ο σύζυγός της, Γρηγόριος, είχε πέσει στην αίρεση των Υψισταρίων, ο οποίος δεχόταν τον Ύψιστο μονοπρόσωπο και δεν πίστευε στην Τριαδικότητά του. Η Αγία Νόννα με τις προσευχές της και την υπομονή της, επανέφερε τον σύζυγό της στο δρόμο του Θεού, ο οποίος εξελέγχθηκε σε έναν από τούς πιο λαμπρούς επισκόπους της Χριστιανικής Πίστης.

Τα παιδιά της, αναδείχθηκαν σε κοσμήματα της Εκκλησίας, είχε δύο γιους τον Γρηγόριο το Θεολόγο, και τον Καισάριο και μία κόρη την Γοργονία. Έτσι η Νόννα, αποτελεί παράδειγμα για μίμηση στις κοινωνίες, που θέλουν να αντλούν από την οικογένεια, χριστιανική τόνωση.

Η Αγία Νόννα απεβίωσε ειρηνικά (πιθανώς το 374 μ.Χ.).

Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής

04/08: Άγιοι Επτά Παίδες εν Εφέσω

 

Τὸν ἑπτάριθμον τιμῶ χορὸν Μαρτύρων,
Δείξαντα Ἀνάστασιν νεκρῶν τῷ κόσμῳ
Τῇ δὲ τετάρτῃ νεκροέγερτοι ξύνθανον ἑπτά.

Οι Άγιοι Επτά Παίδες, τα ονόματα των οποίων είναι: Μαξιμιλιανός, Ιάμβλιχος, Μαρτινιανός, Διονύσιος, Αντωνίνος (ή Ιωάννης), Κωνσταντίνος και Εξακουστοδιανός, έζησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα Δεκίου (249 - 251 μ.Χ.).

Όταν ξέσπασαν απηνείς διωγμοί κατά των Χριστιανών, οι επτά παίδες μοίρασαν την περιουσία τους στους πτωχούς, εγκατέλειψαν την πόλη και κρύφτηκαν σε μία σπηλιά μέχρι να τελειώσει ο διωγμός. Έτσι δεν θα αναγκάζονταν να αρνηθούν την πίστη τους. Όταν όμως αντιλήφθηκαν ότι οι διώκτες τους πλησίαζαν στο καταφύγιό τους, προσευχήθηκαν στο Θεό κατά την διάρκεια της νύχτας να πεθάνουν για να μην πέσουν στα χέρια των διωκτών τους. Ο Θεός εισάκουσε τη δέηση τους και το πρωί κοιμήθηκαν χωρίς να ξυπνήσουν. Ο βασιλιάς ανακάλυψε την κρυψώνα τους και διέταξε να φραγεί με μία μεγάλη πέτρα η είσοδος της σπηλιάς.

Μετά από 194 χρόνια (περί το 446 μ.Χ.), επί Θεοδοσίου του Μικρού, έκανε την εμφάνισή της στην Έφεσο κάποια αίρεση που δίδασκε κατά της ανάστασης νεκρών. Εκείνη, λοιπόν, την εποχή, κάποιο παιδί στην αγορά της Εφέσου αγόρασε ψωμί με το νόμισμα της εποχής του Δεκίου , γεγονός ανεξήγητο. Ανέκριναν το παιδί, που ήταν ο Iάμβλιχος και τους οδήγησε στη σπηλιά και βρήκαν ζωντανά και τα υπόλοιπα παιδιά. Ήταν θαύμα Θεού που αποδείκνυε το αληθές της Αναστάσεως των νεκρών.

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείω Πνεύματι, ἀφθαρτισθέντες, πολυχρόνιον, ἤνυσαν ὕπνον, οἱ ἐν Ἐφέσῳ ἐπτάριθμοι Μάρτυρες, καὶ ἀναστάντες πιστοὺς ἐβεβαίωσαν, τὴν τῶν ἀνθρώπων κοινὴν ἐξανάστασιν ὅθεν ἅπαντες, συμφώνως τούτους τιμήσωμεν, δοξάζοντες Χριστὸν τὸν πολυέλεον.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Οἱ τὰ τοῦ κόσμου ὡς φθαρτὰ παριδόντες, καὶ τὰς ἀφθάρτους δωρεὰς εἰληφότες, διαφθορᾶς διέμειναν θανόντες παρεκτός· ὅθεν ἐξανίστανται, μετὰ πλείονας χρόνους, ἅπασαν ἐνθάψαντες, δυσμενῶν ἀπιστίαν· οὓς ἐν αἰνέσει σήμερον πιστοί, ἀνευφημοῦντες, Χριστὸν ἀνυμνήσωμεν.

Μεγαλυνάριον
Δόγμα ἀκυροῦται νεκροποιόν· οἱ γὰρ θεῖοι Παῖδες, ἀναστάντες ἐκ τῶν νεκρῶν, ἐδήλωσαν πᾶσι, τὴν μέλλουσαν γενέσθαι, ἐν τῇ ἐσχάτῃ ὥρᾳ, βροτῶν ἀνάστασιν.

Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής 

Ο άθεος φοιτητής

[...] Πρὶν ἀπὸ ἀρκετὰ χρόνια με πλησίασε κάποιος νεαρὸς φοιτητής. Μὲ πολλὴ διστακτικότητα, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν ἔνταση τοῦ ἀπαιτητικοῦ ἀναζητητῆ, μοῦ δήλωσε ὅτι εἶναι ἄθεος, ποὺ ὅμως θὰ ἤθελε πολὺ νὰ πιστέψει, ἀλλὰ δὲν μποροῦσε. Χρόνια προσπαθοῦσε καὶ ἀναζητοῦσε, χωρὶς ὅμως ἀποτέλεσμα. Συνομίλησε μὲ καθηγητὲς καὶ μορφωμένους. Ἀλλὰ δὲν ἱκανοποιήθηκε ἡ δίψα του γιὰ κάτι σοβαρό. Ἄκουσε γιὰ μένα καὶ ἀποφάσισε νὰ μοιρασθεῖ μαζί μου τὴν ὑπαρξιακὴ ἀνάγκη του. Μοῦ ζήτησε μία ἐπιστημονικὴ ἀπόδειξη περὶ ὑπάρξεως Θεοῦ.

Ξέρεις ὁλοκληρώματα ἢ διαφορικὲς ἐξισώσεις; τὸν ρώτησα. Δυστυχῶς ὄχι, μοῦ ἅπαντα. Εἶμαι τῆς Φιλοσοφικῆς. Κρῖμα! διότι ἤξερα μία τέτοια ἀπόδειξη, εἶπα ἐμφανῶς ἀστειευόμενος. Ἔνιωσε ἀμήχανα καὶ κάπου σιώπησε γιὰ λίγο. Κοίταξε, τοῦ λέω. Συγγνώμη ποὺ σὲ πείραξα λιγάκι. Ἀλλὰ ὁ Θεὸς δὲν εἶναι ἐξίσωση, οὔτε μαθηματικὴ ἀπόδειξη. Ἂν ἦταν κάτι τέτοιο, τότε ὅλοι οἱ μορφωμένοι θὰ τὸν πίστευαν. Νὰ ξέρεις, ἀλλιῶς προσεγγίζεται ὁ Θεός. Ἔχεις πάει ποτὲ στὸ Ἅγιον Ὅρος; Ἔχεις ποτὲ συναντήσει κανέναν ἀσκητή; Ὄχι, πάτερ, ἀλλὰ σκέπτομαι νὰ πάω, ἔχω ἀκούσει τόσα πολλά... Ἂν μοῦ πεῖτε, μπορῶ νὰ πάω καὶ αὔριο. Ξέρετε κανέναν μορφωμένο νὰ πάω νὰ τὸν συναντήσω;

-Τί προτιμᾷς; Μορφωμένο ποὺ μπορεῖ νὰ σὲ ζαλίσει, ἢ ἅγιο ποὺ μπορεῖ νὰ σὲ ξυπνήσει;

-Προτιμῶ τὸν μορφωμένο. Τοὺς φοβᾶμαι τοὺς ἁγίους.

-Ἡ πίστη εἶναι ὑπόθεση τῆς καρδιᾶς. Γιὰ δοκίμασε μὲ κανέναν ἅγιο. Πῶς σὲ λένε; ρωτῶ. Γαβριήλ, μοῦ ἀπαντᾷ.

Τὸν ἔστειλα σὲ ἕναν ἀσκητή. Τοῦ περιέγραψα τὸν τρόπο προσβάσεως καὶ τοῦ ἔδωσα τὶς δέουσες ὁδηγίες. Κάναμε κι ἕνα σχεδιάγραμμα. Θὰ πᾶς, τοῦ εἶπα, καὶ θὰ ρωτήσεις τὸ ἴδιο πρᾶγμα. Εἶμαι ἄθεος, θὰ τοῦ πεῖς, καὶ θέλω νὰ πιστεύσω. Θέλω μία ἀπόδειξη περὶ ὑπάρξεως Θεοῦ. Φοβᾶμαι, ντρέπομαι, μοῦ ἀπαντᾷ. Γιατί ντρέπεσαι καὶ φοβᾶσαι τὸν ἅγιο καὶ δὲν ντρέπεσαι καὶ φοβᾶσαι ἐμένα; ρωτῶ. Πήγαινε ἁπλὰ καὶ ζῆτα τὸ ἴδιο πρᾶγμα.

Σὲ λίγες μέρες, πῆγε καὶ βρῆκε τὸν ἀσκητὴ νὰ συζητάει μὲ κάποιον νέο στὴν αὐλή του. Στὴν ἀπέναντι μεριὰ περίμεναν ἄλλοι τέσσερις καθισμένοι σὲ κάτι κούτσουρα. Ἀνάμεσα σὲ αὐτοὺς καὶ ὁ Γαβριὴλ βρῆκε δειλὰ τὴν θέση του. Δὲν πέρασαν περισσότερα ἀπὸ δέκα λεπτὰ καὶ ἡ συνομιλία τοῦ Γέροντα μὲ τὸν νεαρὸ τελείωσε.

Τί γίνεστε, παιδία; ρωτάει. Ἔχετε πάρει κανένα λουκουμάκι; Ἔχετε πιεῖ λίγο νεράκι; Εὐχαριστοῦμε, Γέροντα, ἀπήντησαν, μὲ συμβατικὴ κοσμικὴ εὐγένεια. Ἔλα ἐδῶ, λέει ἀπευθυνόμενος στὸν Γαβριήλ, ξεχωρίζοντάς τον ἀπὸ τοὺς ὑπόλοιπους. Θὰ φέρω ἐγὼ τὸ νερό, πᾶρε ἐσὺ τὸ κουτὶ αὐτὸ μὲ τὰ λουκούμια. Καὶ ἔλα πιὸ κοντὰ νὰ σοῦ πῶ ἕνα μυστικό: Καλὰ νὰ εἶναι κανεὶς ἄθεος, ἄλλα νὰ ἔχει ὄνομα ἀγγέλου καὶ νὰ εἶναι ἄθεος; Αὐτὸ πρώτη φορὰ μοῦ συμβαίνει.

Ὁ φίλος μας κόντεψε νὰ πάθει ἔμφραγμα ἀπὸ τὸν ἀποκαλυπτικὸ αἰφνιδιασμό. Ποῦ ἐγνώρισε τὸ ὄνομά του; Ποιὸς τοῦ ἀποκάλυψε τὸ πρόβλημά του; Τί, τελικά, ἤθελε νὰ τοῦ πεῖ ὁ γέροντας;

- Πάτερ, μπορῶ νὰ σᾶς μιλήσω λίγο; Μόλις ποὺ μπόρεσε νὰ ψελλίσει. Κοίταξε, τώρα σουρουπώνει, πάρε τὸ λουκούμι, πιὲς καὶ λίγο νεράκι καὶ πήγαινε στὸ πιὸ κοντινὸ μοναστήρι νὰ διανυκτερεύσεις. Πάτερ μου, θέλω νὰ μιλήσουμε, δὲν γίνεται; Τί νὰ ποῦμε, ρὲ παλληκάρι; Γιὰ ποιὸν λόγο ἦλθες;

Στὸ ἐρώτημα αὐτὸ ἔνιωσα ἀμέσως νὰ ἀνοίγει ἡ ἀναπνοή μου, ἀφηγεῖται. Ἡ καρδιά μου νὰ πλημμυρίζει ἀπὸ πίστη. Ὁ μέσα μου κόσμος νὰ θερμαίνεται. Οἱ ἀπορίες νὰ λύνονται χωρὶς κανένα λογικὸ ἐπιχείρημα, δίχως καμία συζήτηση, χωρὶς τὴν ὕπαρξη μιᾶς ξεκάθαρης ἀπάντησης. Γκρεμίσθηκαν μέσα μου αὐτομάτως ὅλα τὰ ἄν, τὰ γιατί, τὰ μήπως καὶ ἔμεινε μόνον τὸ πῶς καὶ τὸ τί ἀπὸ δῶ κι ἐμπρός.

Ὅ,τι δὲν τοῦ ἔδωσε ἡ σκέψη τῶν μορφωμένων, τοῦ τὸ χάρισε ὁ εὐγενικὸς ὑπαινιγμὸς ἐνὸς ἁγίου, ἀποφοίτου μόλις τῆς τέταρτης τάξης τοῦ δημοτικοῦ. Οἱ ἅγιοι εἶναι πολὺ διακριτικοί. Σοῦ κάνουν τὴν ἐγχείρηση χωρὶς ἀναισθησία καὶ δὲν πονᾷς. Σοῦ κάνουν τὴν μεταμόσχευση χωρὶς νὰ σοῦ ἀνοίξουν τὴν κοιλιά. Σὲ ἀνεβάζουν σὲ δυσπρόσιτες κορυφὲς δίχως τὶς σκάλες τῆς κοσμικῆς λογικῆς. Σοῦ φυτεύουν τὴν πίστη στὴν καρδιά, χωρὶς νὰ σοῦ κουράσουν τὸ μυαλό.

Του Νικολάου, Μητροπολίτου Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς

Πηγή: Περιοδικὸ Πεμπτουσία, τ.22 Δεκέμβριος 2006 - Μάρτιος 2007

Πρόγραμμα Ακολουθιών Αυγούστου 2022

Ο Επιτάφιος και τα Εγκώμια της Παναγίας, 13 Αυγούστου 2022

 

Ο Επιτάφιος και τα εγκώμια της Παναγίας, είναι μία πολύ ωραία ακολουθία η οποία συνηθίζεται να ψάλλεται τον δεκαπενταύγουστο την 13η του μηνός προεόρτια της Κοιμήσεως της Θεοτόκου η οποία «μεταβαίνει από της γης εις τα άνω». Μετά το πέρας του Εσπερινού, είθισται να περιφέρεται ο Επιτάφιος της Παναγίας. Όπως ακριβώς με τον Επιτάφιο της Μεγάλης Παρασκευής, ψάλλονται προς τιμή της Παναγίας τα Εγκώμια και τα Ευλογητάρια.

ΣΤΑΣΙΣ Α’ Ἡ Ἁγνὴ ἐν τάφῳ, κατετέθης βαβαί, ἡ Θεὸν γαστρί σου χωρήσασα καὶ κυήσασα ἀφράστως ἐπὶ γῆς.

ΣΤΑΣΙΣ Β ’ Ἄξιόν ἐστι, μεγαλύνειν σὲ τὴν Θεοδόχον, τὴν τῶν ἀρετῶν ταμεῖον ὑπάρξασα, καὶ χαρίτων ἁπασῶν τῶν τοῦ Θεοῦ.

ΣΤΑΣΙΣ Γ’ Αἱ γενεαὶ πᾶσαι, ὕμνον τῇ ταφῇ σου, προσάγουσι Παρθένε.

ΕΥΛΟΓΗΤΑΡΙΑ Εὐλογητή εἶ Δέσποινα, σκέπε, φρούρει τούς εἰς σέ ὑμνολογούντας.

Τῶν Ἀγγέλων ὁ δῆμος, κατεπλάγη ὁρῶν σε, ἐν νεκροῖς λογισθεῖσαν, τῆν Σωτῆρα τῶν βροτῶν,
Μαριάμ τετοκυῖαν, τόν σύν ἑαυτῷ τόν Ἀδάμ ἐγείραντα, καί ἐξ’ Ἄδου πάντας ἐλευθερώσαντα.

02/08: Οσία Φωτεινή η Κυπρία

Βιογραφία

Πότε έζησε ακριβώς η Οσία Φωτεινή (γνωστή στην Κύπρο και σαν Αγία Φώτου η θαυματουργός) και ποια ήταν η καταγωγή της, δεν γνωρίζουμε. Η παράδοση μας λέει πώς γεννήθηκε στο Ριζοκάρπασο από απλοϊκούς, αλλά ευλαβείς γονείς.

Από μικρούλα η Φωτού ξεχώριζε από τις συνομήλικες της για την καλοσύνη της, το φέρσιμο της, την προθυμία της να εξυπηρετήσει τους άλλους, την αρετή της. Τα μεγάλα της φωτεινά μάτια καθρέφτιζαν τον πλούτο της καρδιάς της και σκόρπιζαν παντού την εμπιστοσύνη, τη χαρά. Στο σχολείο του χωρίου της έμαθε η Φωτού τα πρώτα γράμματα. Σαν έμαθε να διαβάζει πήρε κι άρχισε να αποστηθίζει διάφορους ψαλμούς και ύμνους της Εκκλησίας μας.

Όταν έφτασε σε ηλικία γάμου, η Αγία, έφυγε από το σπίτι της και πήγε σε μια σπηλιά για να ασκητεύσει.

Στο σπήλαιο αυτό η αγνή κι η ηρωική κόρη πέρασε όλη της τη ζωή. Μια ζωή εγκαρτέρησης και προσευχής, ζωή εγκράτειας και αφιέρωσης ολοκληρωτικής στον Ουράνιο Νυμφίο Χριστό.

Το άγιο λείψανο της που τάφηκε κι ευρέθηκε στη σπηλιά γύρω στα 1718 - 32 μ.Χ. με τη σκαλιστή επιγραφή από πάνω «Φωτεινή Παρθένος Νύμφη Χριστού», εξακολουθεί και σήμερα να προσφέρει τη θεραπεία στους αρρώστους, στους τυφλούς το φως, στους πονεμένους το ψυχικό ξεκούρασμα και τη χαρά.

Το ασκητήριο της αγίας Φωτεινής υπάρχει και σήμερα και βρίσκεται στο χωριό Άγιος Ανδρόνικος. Σ' αυτό μπαίνει ένας από μια στενή είσοδο και καταβαίνει από μια σκάλα φτιαγμένη από εγχώριες πέτρες και που έχει 23 σκαλοπάτια. Το σπήλαιο μοιάζει με κατακόμβη, σαν κι εκείνες που χρησιμοποιούσαν οι πρώτοι χριστιανοί. Στο βάθος του σπηλαίου είναι το αγίασμα. Από το νερό αυτό παίρνουν οι άρρωστοι και πλένουν τα αρρωστημένα μέλη τους για να θεραπευτούν. Ιδιαίτερα η Αγία πιστεύεται, πως θεραπεύει τα οφθαλμικά νοσήματα. Τέλος, στα μαύρα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς το σπήλαιο της Οσίας χρησιμοποιήθηκε και ως ναός.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος α’.

Καρηασέων τὸ κλέος καὶ Κυπρίων ἀγλάισμα καὶ τῶν ἀσθενούντων ἡ ρώσις, τῶν πεπηρωμένων ἀνάβλεψις, τῶν πρὸς σὲ πιστῶς προστρεχόντων ἐν τῷ θείῳ ναῶ σου, πανένδοξε, τᾶς ἰάσεις παράσχου τοὶς δούλοις σου πάντοτε, ἶνα εὐχαρίστως κράζωμεν, Φωτεινὴ Ὁσία νύμφη Χριστοῦ καλλιπάρθενε. Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ πασιν Ἰάματα.

Αναδημοσίεση από: Ορθόδοξος Συναξαριστής

Η νηστεία του Δεκαπενταυγούστου

«εις τιμήν αποβλέπει της του Θεού Λόγου Μητρός»

Από την 1η Αυγούστου η Εκκλησία εισέρχεται στην περίοδο της νηστείας του Δεκαπενταυγούστου, η οποία διαρκεί έως τις 14 Αυγούστου. Ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης αναφέρει ότι η νηστεία αυτή «εις τιμήν αποβλέπει της του Θεού Λόγου Μητρός, η οποία προγνωρίζουσα την αγίαν της μετάστασιν από τον κόσμον, πάντοτε ηγωνίζεται υπέρ υμών, και ενήστευεν, αν και χρείαν δεν είχε νηστείας, ως καθαρά και πανάμωμος, ζώσα δε αγγελικώς η υψηλοτέρα και των Αγγέλων και προσευχομένη συνεχώς και πάντοτε δι’ ημάς ικετεύουσα. Διά τούτο και ημείς χρεωστούμεν να νηστεύσωμεν εκμιμούμενοι τον βίον της».

Κατά τη περίοδο αυτή νηστεύουμε όλες τις μέρες τις εβδομάδας, εκτός Σαββάτου και Κυριακής, που γίνεται κατάλυση μόνο οίνου και ελαίου. Ανήμερα της εορτής της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στις 6 Αυγούστου, γίνεται κατάλυση ιχθύος. Επίσης, προβλέπεται κατάλυση ιχθύος αν η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15 Αυγούστου) συμπέσει ημέρα Τετάρτη ή Παρασκευή.

Η νηστεία κατά τους ιερούς Πατέρες της Εκκλησίας

Όπως για πολλά πράγματα της Εκκλησίας, προκειμένου να τα νοήσουμε ορθά, καταφεύγουμε στη διερμηνεία των σοφότερων της Εκκλησίας, δηλαδή των αγίων Πατέρων και Διδασκάλων της Οικουμένης, έτσι και στο ζήτημα της νηστείας θα ζητήσουμε τη συμβουλή τους, διότι αυτοί, ως θεόπνευστοι φύλακες της Παραδόσεως, μεταλαμπαδεύουν σε μάς ανόθευτη την αγιοπνευματική εμπειρία των μαθητών του Κυρίου και των μεταποστολικών Πατέρων έως σήμερα, ιδίως σε ό,τι αφορά τα πράγματα που σχετίζονται με τη σωτηρία μας. Όσο αφορά, λοιπόν, στη νηστεία, από το πλούσιο πνευματικό καταστάλαγμα των Αγίων μαθαίνουμε ότι είναι αναγκαία για όλους τους Χριστιανούς, και γι’ αυτό η Εκκλησία πολύ νωρίς καθόρισε τις μέρες και τις περιόδους νηστείας.

Η τήρηση της νηστείας, σύμφωνα με τους αγίους Πατέρες, είναι αγαθή νοουμένου ότι συμμετέχουμε στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Κάθε αποσύνδεση της νηστείας από τη ζωή του Σώματος της Εκκλησίας μπορεί να έχει απρόβλεπτες πνευματικές επιπτώσεις. Για παράδειγμα, παρόλο που μπορεί να εκκλησιαζόμαστε, τηρώντας τη νηστεία χωρίς να ασκούμε τις αγίες αρετές της ταπείνωσης και της ελεημοσύνης ενδέχεται να οδηγηθούμε, σιγά-σιγά, στον φαρισαϊσμό. Στο σημείο, δηλαδή, που να νομίζουμε ότι με το να απέχουμε από ορισμένα φαγητά εκτελούμε το "καθήκον" μας και είμαστε άξιοι να σταθούμε ενώπιον του φοβερού βήματος του Χριστού. Επίσης, όπως λένε οι Πατέρες, όταν αμαρτάνουμε και δεν εξομολογούμαστε, στο τέλος, κυριευόμαστε από την απελπισία, με αποτέλεσμα να θεωρούμε εσφαλμένα, μεταξύ άλλων, πως είναι μάταιο να νηστεύουμε ή ότι η νηστεία δεν είναι σπουδαία και σημαντική στη ζωή μας. Ωσ τόσο, αυτό είναι πράγμα που ο πιστός το κανονίζει σε συνεννόηση με τον πνευματικό του, αφού η νηστεία δεν είναι σωματοκτόνος, όπως λένε οι ιεροί Πατέρες, αλλά μέσο με το οποίο ο άνθρωπος αναμορφώνει το χαρακτήρα του, εργαλείο με το οποίο χαλκεύει τα πάθητου, συμπαραστάτης στην άσκηση των αγίων αρετών του Ευαγγελίου και ασπίδα που αποκρούει τα πονηρά βέλη των διαβόλων.

Ο Μέγας Βασίλειος στον Λόγο B΄, Περί Νηστείας, τονίζει ότι αυτοί που δεν παλεύουν με αίμα και σάρκα, αλλά με τις αρχές, με τις εξουσίες, με τους κοσμοκράτορες του σκότους τούτου, με τα πνευματικά της πονηρίας, «αυτοί είναι ανάγκη να ασκούνται για τον πόλεμο αυτόν, με τη νηστεία και την εγκράτεια. Διότι, το μεν λάδι παχαίνει τον αθλητή, η δε νηστεία ισχυροποιεί τον ασκητή της ευσεβείας. Ώστε, όσον αφαιρείς από τη σάρκα, τόσον θα κάμεις να απαστράπτει η ψυχή από την πνευματική λαμπρότητα. Διότι, όχι με σωματικές δυνάμεις, αλλά με την καρτερία της ψυχής και την υπομονή στις θλίψεις επιτυγχάνεται η κυριαρχία προς τις αόρατες δυνάμεις. Η νηστεία, λοιπόν, είναι ωφέλιμη για όλο το χρόνο για αυτούς που την προτιμούν, πολύ δε περισσότερο τώρα. Κανείς να μην εξαιρέσει τον εαυτό του από τον κατάλογο των νηστευτών. Σε αυτόν συμπεριλαμβάνονται όλα τα γένη και κάθε ηλικία και όλες οι διαφορές των αξιωμάτων. Είσαι πλούσιος; Μη βρίζεις τη νηστεία. Μήτε να την αποπέμψεις από το σπίτι σου ατιμασμένη από την ηδονή, για να μη σε καταγγείλει κάποτε στο νομοθέτη των νηστειών και σου επιφέρει πολλαπλάσια την στέρηση από καταδίκη, ή σωματική αρρώστια, ή κάποια άλλη δυσχερή περίσταση. O φτωχός να μην ειρωνεύεται τη νηστεία, διότι από πολύ παλαιά την έχει συγκάτοικο και ομοτράπεζο. Στις γυναίκες, δε, όπως η αναπνοή, έτσι και η νηστεία είναι οικεία και φυσιολογική. Τα παιδιά, όπως τα θαλερά από τα φυτά, με το νερό της νηστείας ας ποτίζονται. Στους οδοιπόρους η νηστεία είναι καλός συνταξιδιώτης. 

Διότι, όπως ακριβώς η τρυφή τους αναγκάζει να σηκώνουν βάρη, κουβαλώντας μαζί τους τις απολαύσεις, έτσι η νηστεία τους κάνει ελαφρούς και ευκίνητους. Να αρκούμαστε σε αυτά τα αναγκαία, σαν να τρεφόμαστε σε στρατόπεδο. Να αθλείσαι σαν καλός στρατιώτης του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Προκειμένου, λοιπόν, να νηστεύσεις μη σκυθρωπάσεις φαρισαϊκώς, αλλ’ ευαγγελικώς λάμπρυνε τον εαυτό σου, δηλαδή, να μην πενθείς για τη στέρηση της κοιλιάς, αλλά να χαίρεσαι ολόψυχα τις πνευματικές απολαύσεις. Διότι, γνωρίζεις ότι «η σάρκα επιθυμεί εναντίον του πνεύματος, το δε πνεύμα εναντίον της σάρκας». Επειδή, λοιπόν, αυτά αντιτίθενται μεταξύ τους, ας μειώσουμε την αδυναμία της σάρκας, ας αυξήσουμε δε τη δύναμη των ψυχών, ώστε με τη νηστεία, αφού λάβουμε τα νικητήρια κατά των παθών, να φορέσουμε και τα στεφάνια της εγκράτειας. Η νηστεία χωρίς οινοποσία, χωρίς μέθη. Γι’ αυτό στις μέρες της νηστείας δεν επιτρέπεται η κατάλυση oίνoυ και ελαίου. Εμπρός, κάμε, λοιπόν, τον εαυτό σου άξιο για την τόσο σεμνή νηστεία, μη διαφθείρεις με τη σημερινή μέθη την αυριανή εγκράτεια. Κακός ο συλλογισμός, πονηρή η σκέψη. Κανείς, ενώ πρόκειται να νυμφευθεί γυναίκα σεμνή σύμφωνα με τους νόμους του γάμου, δεν βάζει στο σπίτι του προηγουμένως παλλακίδες και πόρνες. Διότι, η νόμιμος σύζυγος δεν ανέχεται τη συνοίκηση με τις διεφθαρμένες. Μη, λοιπόν, και συ, ενώ αναμένεται νηστεία, οδηγείς πρώτα τη μέθη, τη δημόσια πόρνη, τη μητέρα της αναισχυντίας, τη φίλη του γέλωτα, τη μανιακή, την εύκολη σε κάθε ιδέα ασχημοσύνης. Δεν θα μπει η νηστεία και η προσευχή σε ψυχή, που λερώθηκε από τη μέθη.

Τον νηστευτή μέσα στις ιερές αυλές προσδέχεται ο Κύριος, τον μέθυσο σαν ακάθαρτο και ανίερο δεν τον δέχεται. Εάν έρχεσαι μεθυσμένος στη νηστεία, ποιο είναι το όφελός σου; Διότι, εάν σε αποκλείει η μέθη από τη βασιλεία, πού σου είναι, λοιπόν, χρήσιμη η νηστεία;». 

Η νηστεία προφυλάσσει τα νήπια, σωφρονίζει το νέο, κάνει σεβαστό το γέροντα, διότι τα γεράματα είναι πιο σεβαστά, όταν στολίζονται με τη νηστεία. Για τις γυναίκες στολίδι ταιριαστό, φυλακτήριο της συζυγικής ζωής, τροφός της παρθενίας. Τρυφερά γέλια και πορνικά, τραγούδια και έξαλλοι χοροί αμέσως από την πόλη απομακρύνονται, σαν να έχουν φυγαδευθεί από κάποιο αυστηρό δικαστή, τη νηστεία. 

Η νηστεία είναι η βάση της ειρήνης του κόσμου. Εάν δε όλοι αυτήν εδέχοντο ως σύμβουλο για αυτά, που πρέπει να πράττουμε, τίποτε δεν θα εμπόδιζε να είναι άκρα ειρήνη σε ολόκληρη την οικουμένη. Ούτε τα έθνη θα επαναστατούσαν μεταξύ τους, ούτε τα στρατεύματα θα έρχονταν σε σύρραξη. Δεν θα κατασκευάζονταν όπλα, εάν επικρατούσε η νηστεία, δεν θα γίνονταν δικαστήρια, ούτε θα φυλακίζονταν μερικοί, ούτε γενικώς θα φιλοξενούσαν οι ερημιές κακοποιούς ή οι πόλεις τους συκοφάντες ή η θάλασσα τους πειρατές.

Εάν όλοι ήταν μαθητές της νηστείας, δεν θα ήταν τόσον πολυστένακτη η ζωή μας και γεμάτη από κατήφεια. Διότι, είναι φανερό ότι θα δίδασκε σε όλους όχι μόνον την εγκράτεια από τα φαγητά, αλλά και της φιλαργυρίας και πλεονεξίας και κάθε κακίας την ολοκληρωτική αποστροφή και αποξένωση. Εάν αυτά είχαν αποβληθεί, τίποτε δεν θα εμπόδιζε με βαθειά ειρήνη και αταραξία ψυχών τη ζωή μας να περάσουμε.

Τι είναι η νηστεία; Η νηστεία, είναι η ομοίωση των Αγγέλων, η συγκάτοικος των δικαίων, η εγκράτεια της ζωής. Αυτή τον Μωϋσή έκαμε νομοθέτη. O, δε, Σαμουήλ είναι καρπός της νηστείας. Αυτή ανέθρεψε τον μεγάλο Σαμψών, και έως τότε που συντρόφευε τον άνδρα, κατά χιλιάδες φονεύονταν οι εχθροί, και κατακρημνίζονταν οι πύλες των πόλεων, και τα λιοντάρια δεν άντεχαν την δύναμη των χεριών του. Όταν, δε, τον κατέλαβε η πορνεία και η μέθη, αιχμαλωτίσθηκε από τους εχθρούς του, και αφού τον τύφλωσαν έγινε παιχνίδι στους δούλους των αλλοφύλων. Αφού νήστευσε ο Ηλίας σταμάτησε τον ουρανό επί τρία χρόνια και έξι μήνες για να μη βρέξει.

Δεχθείτε αυτήν, οι φτωχοί, τη συγκάτοικό σας και ομοτράπεζο. Οι δούλοι, την ανάπαυση από τους συνεχείς καμάτους της υπηρεσίας. Οι πλούσιοι, αυτήν που σας γιατρεύει από τη βλάβη του χορτασμού και με τη μεταβολή κάνει πιο τερπνά αυτά, που από τη συνήθεια περιφρονούνται. Οι άρρωστοι, τη μητέρα της υγείας. Οι υγιείς, το φυλακτήριο της υγείας. Για τούτο οι πιο έμπειροι με τη νηστεία αφαιρούν το πλεονάζον πάχος, ώστε να μη συντριβεί η δύναμη με το βάρος της παχυσαρκίας.Έτσι σε κάθε έργο και σε κάθε σωματική ιδιοσυγκρασία βρίσκεται η ωφέλεια της νηστείας και σε όλα ομοίως αρμόζει, στα σπίτια, στις αγορές, στις νύκτες, στις μέρες, στις πόλεις, στις ερημιές. Αυτή, λοιπόν, που με τόσα μέσα χαρίζει σε μας το καλό, ας υποδεχθούμε με χαρά, κατά το λόγο του Κυρίου, χωρίς να είμαστε κατηφείς, όπως οι υποκριτές, αλλά το χαρωπό της ψυχής χωρίς προσποίηση να δείχνουμε. 

Η νηστεία είναι η αρχή της μετανοίας. Δεν αρκεί βεβαίως μόνον η αποχή από τις τροφές, για την επαινετή νηστεία, αλλά ας νηστεύσουμε νηστεία δεκτή, ευάρεστη στον Θεό. Αληθινή νηστεία είναι η αποξένωση από το κακό, η εγκράτεια της γλώσσας, η αποχή από το θυμό, ο χωρισμός από τις επιθυμίες, την καταλαλιά, το ψεύδος, την ψευδορκία. H στέρηση από αυτά είναι αληθινή νηστεία…», προσθέτει ο Άγιος Βασίλειος ο Μέγας.

«Η νηστεία προστατεύει κάθε αρετή. Είναι η αρχή του πνευματικού αγώνα, το στεφάνι αυτών που εγκρατεύονται, το κάλλος της παρθενίας και του αγιασμού, η λαμπρότητα της σωφροσύνης, η αρχή της χριστιανικής ζωής, η μητέρα της προσευχής, η πηγή της σωφροσύνης και της φρόνησης. Αυτή διδάσκει την ησυχία και προηγείται όλων των καλών έργων», σημειώνει ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος.

Επιμέλεια: π. Παναγιώτης Θεοδώρου, Θεολόγος

Αναδημοσίευση από: Εκκλησία της Κύπρου