Κυριακή ΙΓ' Λουκά, Λουκ. ιη΄18-27 - Γαλ. στ΄ 11-18

Αιώνια κληρονομία

«Τι ποιήσας ζωήν αιώνιον κληρονομήσω;»

Στην υπερεκτίμηση και απολυτοποίηση των υλικών αγαθών σε βαθμό θεοποίησής τους, αλλά και στην ειδωλοποίηση του εγωισμού του ανθρώπου, αναφέρεται η περικοπή του Ευαγγελίου που ακούσαμε σήμερα. Για να ξεπεράσει τα εμπόδια αυτά που υψώνονται τόσο αμείλικτα μπροστά του, ο άνθρωπος καλείται να παραδώσει με εμπιστοσύνη τον εαυτό του στην αγάπη του Χριστού. Όπως ακριβώς προσφέρεται το υπόδειγμα του μικρού παιδιού που το βλέπουμε να παραδίδεται στην αγάπη των γονέων του και να τους εμπιστεύεται πλήρως. Δεν είναι άλλωστε καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι το περιστατικό της ευλογίας των παιδιών από τον Κύριο, προηγείται της συνάντησης με τον πλούσιο νέο της περικοπής μας.

Ο πλούσιος νέος

Στην απορία του νέου τι έπρεπε να κάνει για να κληρονομήσει την αιώνια ζωή, ο Κύριος τον παρέπεμψε στο μωσαϊκό νόμο. Σε καθήκοντα που ήδη είχε εφαρμόσει από την παιδική του ηλικία. Ο Νόμος λειτουργούσε ως «παιδαγωγός εις Χριστόν». Η εφαρμογή του οδηγούσε τον άνθρωπο της Παλαιάς Διαθήκης στην αγάπη, την αλήθεια και τη Χάρη του Χριστού.

Ωστόσο, ο πλούσιος νέος αδυνατούσε να αισθανθεί τον Θεό στην ύπαρξή του, παρόλο που είχε εφαρμόσει τις εντολές Του. Και αυτό γιατί το κίνητρό του δεν ήταν ασφαλώς η αγάπη του Θεού, αλλά η ανύψωση και η εγωιστική ανάδειξη του εαυτού του. Παραμέρισε το Θεό από τη ζωή του και έψαχνε εναγωνίως στηρίγματα για τον εαυτό του σε λάθος δρόμο και αντίστροφη για την αξία του ανθρώπου πορεία.

Γι’ αυτό και τον βλέπουμε να είναι ασφυκτικά εναγκαλισμένος με τα υλικά αγαθά, στην περιουσία και τα χρήματά του. Καλλιεργούσε επίσης μια επικίνδυνη αυταρέσκεια που εκφραζόταν με τη φήμη του ως καλού, ηθικού και θρησκευτικού ανθρώπου. Όλα όμως αυτά τον οδηγούσαν μόνο στην ειδωλοποίηση του εαυτού του και κατ’ επέκταση στην αφροσύνη. Αποκλειστικό του στήριγμα είχαν γίνει οι φυσικές και βιολογικές του δυνάμεις, παρόλο που γνώριζε ότι αυτά είναι εντελώς πρόσκαιρα και προσωρινά.

Ειδωλολατρία

Ο νέος της περικοπής είχε ταυτισθεί με την περιουσία του. Σε σημείο μάλιστα που τα χρήματα και τα υλικά αγαθά προσδιόριζαν την αξία της ύπαρξής του. Τοποθέτησε η δυστυχισμένη αυτή ύπαρξη, τα υλικά αγαθά στη θέση του θεού, δίνοντάς τους ανάλογη υπόσταση στη ζωή του.

Ο Χριστός με τα όσα υπέδειξε στο νέο εκείνο, θέλησε να το βοηθήσει να καταλάβει πώς μ’ αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος καταστρέφεται και οδηγείται στην απώλεια. Γι’ αυτό και του λέγει: «Ένα σου λείπει ακόμη. Όλα όσα έχεις πώλησέ τα και μοίρασέ τα στους φτωχούς και θα έχεις θησαυρό στον ουρανό. Και ύστερα έλα να με ακολουθήσεις».

Ο Κύριος στέλλει σε όλους μας ξεκάθαρα μηνύματα. Μας βοηθά να καταλάβουμε ότι η φιλοχρηματία και η φιλαργυρία είναι ειδωλολατρία. Ειδωλολατρία σημαίνει υποταγή και υποδούλωση στη φθορά των υλικών αγαθών. Ειδωλοποίηση του εγωισμού σημαίνει απομόνωση, μοναξιά και επομένως καταδίκη. Ο Χριστός μέσω της Εκκλησίας Του και της αλήθειας της, προσκαλεί όλους μας να απελευθερωθούμε από το φορτίο της υλικής κυριαρχίας και ν’ απαγκιστρωθούμε από ψευδαισθήσεις για δήθεν υπεραξία του εγώ μας έναντι των άλλων ανθρώπων.

Πραγματικά, πόσο δυστυχισμένη ύπαρξη προβάλλει ο νέος της περικοπής μας, όταν τον βλέπουμε να είναι τόσο προσκολλημένος και προσαραγμένος στα υλικά αγαθά; «Περίλυπος εγένετο, ήν γαρ πλούσιος σφόδρα». Είναι γι’ αυτό άλλωστε που ο Κύριος διαπιστώνει ότι «εκείνοι που έχουν τα χρήματα δύσκολα θα εισέλθουν στη Βασιλεία του Θεού. Είναι πιο εύκολο να περάσει μια καμήλα από την τρύπα της βελόνας, παρά πλούσιος να εισέλθει στη Βασιλεία του Θεού».

Κοινωνία αγάπης

Ο λόγος του Χριστού αγγίζει τις πιο ευαίσθητες χορδές της ανθρώπινης ψυχής, προκειμένου αυτή ν’ αποδώσει πνευματικά μελωδήματα. Στη διαδικασία αυτού του αγγίγματος, ο άνθρωπος αφυπνίζεται και διερωτάται ποιος μπορεί να σωθεί τη στιγμή που βυθίζεται στις βιοτικές μέριμνες και τις υλικές φροντίδες. Βέβαια, η σωτηρία μας «παρά ανθρώποις αδύνατόν εστι». Η σωτηρία είναι ακριβώς η κοινωνία μας στην αγάπη του Θεού, που απελευθερώνει τον άνθρωπο από κάθε είδους δεσμεύσεις που έχουν σχέση με την προσκόλληση στα υλικά αγαθά. Για να δεχθεί ο άνθρωπος τη σωτηρία, θα πρέπει επειγόντως να εμπιστευτεί τον εαυτό του στον Θεό και να παραδοθεί χωρίς όρους και όρια στην αγάπη Του. Να προσκολληθεί σ’ αυτήν, για να μπορέσει ν’ απελευθερωθεί και να σπάσει τα δεσμά της κάθε μορφής δουλείας που τον κυκλώνει σήμερα και τον στραγγαλίζει πνευματικά. Αν αυτό γίνει, τότε μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι «παρά τω Θεώ πάντα δυνατά εστι».

Αγαπητοί αδελφοί, ο άνθρωπος ιδιαίτερα της εποχής μας, γκρεμίζει καθημερινά την ύπαρξή του επειδή την εξαρτά μονομερώς με την περιουσία που εκφράζεται με τα υλικά αγαθά και ό,τι έχει σχέση με αυτά. Δεν την εξαρτά με την πραγματική ουσία του που φανερώνεται στην πιο αυθεντική της μορφής στην κοινωνία με το Θεό, στο Πρόσωπο του Χριστού. Σ΄ αυτή την κοινωνία μάς προσκαλεί καθημερινά η αγάπη του Χριστού, η οποία είναι η μόνη βάση που μας εξυψώνει και μας καταξιώνει σε μια δυναμική που διανοίγει απεριόριστα τους ορίζοντες της ζωής μας στην προοπτική ενός βαθύτερου νοήματος που τόσο εναγωνίως αναζητούσε ο νέος της σημερινής ευαγγελικής περικοπής.

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος.

Αγρυπνία, Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2022

 

Αγρυπνία, Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2022

 

Γιαγιά να με περιμένεις...

«Στὶς ἐφηβικές μου ἀναμνήσεις συνυπάρχουν τὰ πάρτι, ἡ ρὸκ μουσικὴ καὶ ἡ γιαγιά μου. Γιὰ ἐκείνην, ἡ ρὸκ μουσικὴ δὲν ἦταν παρὰ ἕνας κακότεχνος θόρυβος. Πάντως σεβόταν περισσότερο τὴν νεανική μας σύγχυση, ἀπὸ ὅσο ἐμεῖς τὴν νηφάλια σοφία της. Ἤξερε ποὺ πηγαίναμε, ἀλλὰ ποτὲ δὲν ἔμπαινε στὸν πειρασμὸ νὰ ἀντιπαρατεθεῖ πρὸς ὅ,τι θεωροῦσε φυσικὸ γιὰ τὴν ἡλικία μας. Σηκωνόταν, μᾶς φιλοῦσε, εὐχόταν νὰ περάσουμε καλά, κι ὕστερα προσέθετε νὰ ἔχουμε τὸν Χριστὸ στὴν καρδιά μας ἐκεῖ ποὺ θὰ εἴμαστε, καὶ ἂς κάνουμε ὅ,τι θέλουμε. Μετὰ μᾶς σταύρωνε, εὐχόταν νὰ εἶναι ἡ Παναγιὰ μαζί μας, καὶ συμπλήρωνε διστακτικά, σὰν νὰ μὴν ἦταν σίγουρη ἂν ἔπρεπε ἡ ὄχι νὰ τὸ ξεστομίσει, νὰ μὴν ἀργήσουμε, γιατί θὰ προσευχόταν γιὰ μᾶς ὅσο λείπαμε καὶ δὲν ἄντεχε νὰ ξενυχτάει…

Τελειόφοιτός της Ἰατρικῆς, ἀφελῶς πεπεισμένος γιὰ τὴν παντοδυναμία τῆς ἐπιστήμης, βρέθηκα στὴν Μονὴ Τιμίου Προδρόμου στὸ Ἔσσεξ. Ἔμεινα μόνο λίγες μέρες στὸ μοναστήρι ἀλλὰ ἡ ἀνακάλυψη ὑπῆρξε συγκλονιστική. Οἱ μοναχοὶ ζοῦσαν μὲ τὸν τρόπο τῆς γιαγιᾶς μου. Ἀναγνωριστικὰ σημάδια: τὸ κομποσχοίνι, τὸ ἀνεπιτήδευτο χαμόγελο καὶ ἡ ἄνευ ὅρων ἀποδοχὴ τοῦ ἄλλου.

Ἐπιστρέφοντας στὴν Ἑλλάδα πῆγα νὰ δῶ τὴ γιαγιά. Μισοαστεία-μισοσοβαρὰ τῆς εἶπα κάποια στιγμή: «Τόσα κομποσχοίνια ἔχεις, δὲν θὰ μοῦ δώσεις κι ἐμένα ἕνα;» Σοβάρεψε ἀπότομα. Σχεδὸν βούρκωσε. Πῆγε καὶ μοῦ ἔφερε ἕνα κομποσχοίνι μεταξωτὸ καὶ εἶπε: «Πάρτο. Εἶναι τὸ δικό σου. Στὸ φυλάω τρία χρόνια καὶ περίμενα πότε θὰ μοῦ τὸ ζητήσεις». Ἡ γιαγιά μου περίμενε νὰ γυρίσω ἀπὸ τὰ πάρτι, ἀπὸ τὴν Ἀγγλία, ἀπὸ.... τὸν λανθασμένο δρόμο. Ἐγώ, καὶ ὅσοι ἄλλοι συμπεριλαμβάνονταν στὴν προσευχή της…

Λίγους μῆνες, πρὶν τὴν ἀναχώρηση ἀπὸ τὰ ἐπίγεια, μὲ εἶχε πάρει ἰδιαιτέρως καὶ μὲ αἰφνιδίασε πάλι. Σὲ ἕνα χαρτοκιβώτιο εἶχε μαζέψει μία σειρὰ μὲ ὅλα τὰ λειτουργικὰ βιβλία. Μὲ τὴν ἴδια ἁπλότητα, πού μου ἔδωσε τὸ «δικό μου» κομποσχοίνι, μοῦ ἄφησε ρητὴ ἐντολή: «Ἂν κάποιος ἀπὸ σᾶς γίνει ἱερέας, θὰ τὰ κρατήσει αὐτός. Ἂν ὄχι, θὰ βρεῖς κάποιο φτωχὸ ναὸ καὶ θὰ τὰ δώσεις ἐκεῖ»…

Στὴν κηδεία της πολλοὶ ἄγνωστοι ἐμφανίστηκαν καὶ μιλοῦσαν γι’ αὐτὴν μὲ εὐγνωμοσύνη. Ὅπως ἐκείνη ἡ ἡλικιωμένη κυρία, ποὺ ἔλεγε ὅτι ἡ γιαγιὰ συνέχισε νὰ τὴν δέχεται στὸ σπίτι της, ὅταν ὅλοι τὴν ἀπέφευγαν. Καὶ αὐτό, γιατί ἀπόκτησε ἕνα ἐξώγαμο παιδὶ λίγο μετὰ τὸν πόλεμο καὶ τὴν θεωροῦσαν πόρνη. Διηγιόταν, ἀνάμεσα στὰ κλάματα, πὼς τῆς ἔχωνε τσάντες μὲ τρόφιμα κάτω ἀπὸ τὸ παλτό, παρακαλώντας τὴν νὰ μὴν τὸ μάθει κανείς…».

Ἡ γιαγιά μου καὶ πολλοὶ ἄλλοι εὐλογημένοι παπποῦδες καὶ γιαγιάδες ἀναπαύονται πιὰ ἐν εἰρήνη. Ἡ εὐθύνη γιὰ τὸ σήμερα καὶ τὸ αὔριο ἔχει περάσει στὰ χέρια μας. Καλούμαστε νὰ καθρεφτίσουμε τὸν ἑαυτό μας στὴν παρακαταθήκη ποὺ μᾶς ἄφησαν καὶ νὰ προβληματιστοῦμε σοβαρὰ γιὰ τὸν τρόπο, ποὺ θὰ διαχειριστοῦμε τὴν πνευματική μας κληρονομιά.

Πρώτ. Ἀδαμάντιου Αὐγουστίδη, Ἀναπλ. Καθηγητὴ Θεολογικῆς Σχολῆς Πᾶν/μίου Ἀθηνῶν

Αναδημοσίευση από: Ρωμαΐικο Οδοιπορικό

Ο Χριστός απέχει από εσένα 3 κινήσεις

Σε άκουσα αδερφέ μου να λες πως τα πάντα γλιστρούν

τόσο γρήγορα μέσα από τα χέρια σου.

Ο χρόνος...

Οι καταστάσεις...

Οι ανθρώπινες σχέσεις...

Η δουλειά, η εργασία...

Τα όνειρά σου...

Οι σκέψεις...

Τα συναισθήματά σου...

Και τόσα άλλα...

" Σαν άμμος γλιστρούν μέσα από τα χέρια μου. "

Και σε νιώθω, γιατί το έχω νιώσει κι εγώ.

Να μοιραστώ μαζί σου ένα μυστικό;

3 κινήσεις...

Βάλε αντικρυστά τις παλάμες σου. Τη μία πάνω στην άλλη.

Τώρα πλέξε τα δάχτυλά σου.

Σφίξε τα χέρια σου.

Δεν μπορεί πλέον τίποτα να γλιστρήσει μέσα από τα χέρια σου.

Τα ασφαλίζει η προσευχή σου.

Αναδημοσίευση από: Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Πατρών

Όταν εύχεται κανείς για τον πλησίον του…

Όταν κανείς εύχεται για τον πλησίνο του, μια καλή δύναμη βγαίνει απ’ αυτόν και πηγαίνει στον αδελφό και τον θεραπεύει και τον δυναμώνει και τον ζωογονεί.”

Ο άνθρωπος έχει τέτοιες δυνάμεις, ώστε να μπορεί να μεταδώσει το καλό ή το κακό στο περιβάλλον του. Αυτά τα θέματα είναι πολύ λεπτά. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Πρέπει να βλέπομε το καθετί με αγαθό τρόπο. Τίποτα το κακό να μη σκεπτόμαστε για τους άλλους. Κι ένα βλέμμα κι ένας στεναγμός επιδρά στους συνανθρώπους μας. Και η ελάχιστη αγανάκτηση κάνει κακό. Να έχομε μέσα στην ψυχή μας αγαθότητα κι αγάπη· αυτά να μεταδίδομε.

Να προσέχομε να μην αγανακτούμε για τους ανθρώπους που μας βλάπτουν· μόνο να προσευχόμαστε γι’ αυτούς με αγάπη. Ό,τι κι αν κάνει ο συνάνθρωπος μας, ποτέ να μη σκεπτόμαστε κακό γι’ αυτόν. Πάντοτε να ευχόμαστε αγαπητικά. Πάντοτε να σκεπτόμαστε το καλό.

Δεν πρέπει ποτέ να σκεπτόμαστε για τον άλλο ότι θα του δώσει ο Θεός κάποιο κακό ή ότι θα τον τιμωρήσει για το αμάρτημά του. Αυτός ο λογισμός φέρνει πολύ μεγάλο κακό, χωρίς εμείς να το αντιλαμβανόμαστε.

Πολλές φορές αγανακτούμε και λέμε στον άλλο: «Δεν φοβάσαι τη δικαιοσύνη του Θεού, δεν φοβάσαι μη σε τιμωρήσει;». Άλλη φορά πάλι λέμε: «Ο Θεός δεν μπορεί θα σε τιμωρήσει γι’ αυτό που έκανες» ή «Θεέ μου, μην κάνεις κακό σ’ αυτόν τον άνθρωπο γι’ αυτό που μου έκανε» ή «Να μην πάθει αυτό το πράγμα ο τάδε».

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, έχομε βαθιά μέσα μας την επιθυμία να τιμωρηθεί ο άλλος. Αντί, όμως να ομολογήσομε το θυμό μας για το σφάλμα του, παρουσιάζομε με άλλον τρόπο την αγανάκτησή μας και, δήθεν, παρακαλούμε τον Θεό γι’ αυτόν. Έτσι, όμως, στην πραγματικότητα καταριόμαστε τον αδελφό.

Κι αν, αντί να προσευχόμαστε, λέμε, «να το βρεις απ’ τον Θεό, να σε πληρώσει ο Θεός για το κακό που μου έκανες», και τότε πάλι ευχόμαστε να τον τιμωρήσει ο Θεός. Ακόμη και όταν λέμε, «ας είναι βλέπει ο Θεός», η διάθεση της ψυχής μας ενεργεί κατά ένα μυστηριώδη τρόπο, επηρεάζει την ψυχή του συνανθρώπου μας και αυτός παθαίνει κακό.

Όταν κακομελετάμε, κάποια κακή δύναμη βγαίνει από μέσα μας και μεταδίδεται στον άλλο, όπως μεταφέρεται η φωνή με τα ηχητικά κύματα, και όντως ο άλλος παθαίνει κακό. Γίνεται κάτι σαν βασκανία, όταν ο άνθρωπος έχει για τους άλλους κακούς λογισμούς. Αυτό γίνεται απ’ τη δική μας αγανάκτηση. Εμείς μεταδίδομε μυστικώ τω τρόπω την κακία μας. Δεν προκαλεί ο Θεός το κακό αλλά η κακία των ανθρώπων. Δεν τιμωρεί ο Θεός, αλλά η δική μας κακή διάθεση μεταδίδεται στην ψυχή του άλλου μυστηριωδώς και κάνει το κακό. Ο Χριστός ποτέ δεν θέλει το κακό. Αντίθετα παραγγέλλει: «Ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς …».

Η βασκανία είναι πολύ άσχημο πράγμα. Είναι η κακή επίδραση που γίνεται όταν κανείς ζηλέψει κι ορεχθεί κάτι ή κάποιον. Θέλει μεγάλη προσοχή. Η ζήλια κάνει πολύ κακό στον άλλο. Αυτός που βασκαίνει δεν το βάζει καν στο νου του ότι κάνει κακό. Είδατε τι λέει και η Παλαιά Διαθήκη: «Βασκανία γαρ φαυλότητας αμαυροί τα καλά».

Όταν όμως ο άλλος είναι άνθρωπος του Θεού και εξομολογείται και μεταλαμβάνει και έχει πάνω του τον Σταυρό, δεν τον πιάνει τίποτα. Όλοι οι δαίμονες να πέσουν πάνω του δεν καταφέρνουν τίποτα.

Μέσα μας υπάρχει ένα μέρος της ψυχής που λέγεται «ηθικολόγος». Αυτός ο «ηθικολόγος» όταν βλέπει κάποιον να παρεκτρέπεται, επαναστατεί, ενώ πολλές φορές αυτός που κρίνει έχει κάνει την ίδια παρεκτροπή. Δεν τα βάζει όμως με τον εαυτό του αλλά με τον άλλο. Κι αυτό δεν το θέλει ο Θεός. … Λέμε παραδείγματος χάριν: «Έπρεπε να κάνεις αυτό· δεν το έκανες, να τι έπαθες!». Στην πραγματικότητα, επιθυμούμε να πάθει ο άλλος κακό. Όταν σκεπτόμαστε το κακό, τότε μπορεί πράγματι να συμβεί.

Κατά ένα μυστηριώδη και αφανή τρόπο μειώνομε στον άλλο τη δύναμη να πάει στο αγαθό, του κάνομε κακό. Μπορεί να γίνομε αιτία ν’ αρρωστήσει, να χάσει τη δουλειά του, την περιουσία του κ.λπ. Μ’ αυτό τον τρόπο δεν κάνομε κακό μόνο στον πλησίον μας αλλά και στον εαυτό μας, γιατί απομακρυνόμαστε απ’ την χάρι του Θεού. Και τότε προσευχόμεθα και δεν εισακουόμεθα. «Αιτούμεν και ου λαμβάνομεν». Γιατί; Το σκεφθήκαμε ποτέ αυτό; «Διότι κακώς αιτούμεθα». Πρέπει να βρούμε τρόπο να θεραπεύσομε την τάση που υπάρχει μέσα μας να αισθανόμαστε και να σκεπτόμαστε με κακία για τον άλλο.

Είναι δυνατόν να πει κάποιος, «έτσι που φέρεται ο τάδε θα τιμωρηθεί απ’ τον Θεό», και να νομίζει ότι το λέει χωρίς κακία. Είναι, όμως, πολύ λεπτό πράγμα να διακρίνει κανείς αν έχει ή δεν έχει κακία. Δεν φαίνεται καθαρά. Είναι πολύ μυστικό πράγμα τι κρύβει η ψυχή μας και πώς αυτό μπορεί να επιδράσει σε πρόσωπα και πράγματα.

Δεν συμβαίνει το ίδιο αν πούμε μετά φόβου ότι ο άλλος δεν ζει καλά και να προσευχόμαστε να τον βοηθήσει ο Θεός και να του δώσει μετάνοια· δηλαδή ούτε λέμε, ούτε κατά βάθος επιθυμούμε να τον τιμωρήσει ο Θεός γι’ αυτό που κάνει.

Τότε όχι μόνο δεν κάνομε στον πλησίον κακό, αλλά του κάνομε και καλό. Όταν εύχεται κανείς για τον πλησίον του, μια καλή δύναμη βγαίνει απ’ αυτόν και πηγαίνει στον αδελφό και τον θεραπεύει και τον δυναμώνει και τον ζωογονεί. Μυστήριο πως φεύγει από μας αυτή η δύναμη. Όμως πράγματι αυτός που έχει μέσα του το καλό στέλνει την καλή αυτή δύναμη στους άλλους μυστικά και απαλά. Στέλνει στον πλησίον του φως, που δημιουργεί έναν κύκλο προστασίας γύρω του και τον προφυλάσσει απ’ το κακό. Όταν έχομε για τον άλλο αγαθή διάθεση και προσευχόμαστε, θεραπεύομε τον αδελφό και τον βοηθάμε να πάει προς τον Θεό.

Υπάρχει μία ζωή αόρατη, η ζωή της ψυχής. Αυτή είναι πολύ ισχυρή και μπορεί να επιδράσει στον άλλον, έστω κι αν μας χωρίζουν χιλιόμετρα. Αυτό γίνεται και με την κατάρα, η οποία είναι δύναμη που ενεργεί το κακό. Αν, όμως, πάλι με αγάπη προσευχηθούμε για κάποιον, όση απόσταση κι αν μας χωρίζει, μεταδίδεται το καλό. Άρα και το καλό και το κακό δεν τα επηρεάζουν οι αποστάσεις. Μπορούμε να τα στείλομε σε αποστάσεις απέραντες.

… Ο θρούς της ψυχής μας φθάνει μυστηριωδώς κι επηρεάζει τον άλλον, έστω κι αν δεν εκφράσομε ούτε μια λέξη. Και χωρίς να μιλήσομε, μπορεί να μεταδώσομε το καλό ή το κακό, όση κι αν είναι η απόσταση που μας χωρίζει απ’ τον πλησίον. Αυτό που δεν εκφράζεται έχει συνήθως περισσότερη δύναμη απ’ τα λόγια.

Η κακή δύναμη δεν έχει φραγμούς, δεν εμποδίζεται ούτε από κλειδαριές ούτε από αποστάσεις. Η κακή δύναμη μπορεί και το αυτοκίνητο αν το γκρεμίσει χωρίς να υπάρχει καμιά βλάβη.

Καταλάβατε, λοιπόν πώς οι κακές μας σκέψεις, η κακή μας διάθεση επηρεάζουν τους άλλους; Γι’ αυτό πρέπει να βρούμε και τον τρόπο να καθαρίσομε το βάθος του εαυτού μας από κάθε κακία. Όταν η ψυχή μας είναι αγιασμένη, ακτινοβολεί το καλό. Στέλνομε τότε σιωπηλά την αγάπη μας χωρίς να λέμε λόγια.

Βέβαια αυτό στην αρχή είναι λίγο δύσκολο.

Πρώτα ήταν ανίκανος να κάνει το καλό, (ο απόστολος Παύλος) μετά που ήλθε ο Χριστός μέσα του έγινε ανίκανος να κάνει το κακό. Και φώναζε μάλιστα: «Ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός». Το έλεγε, το κήρυττε με καύχηση, ότι «έχω τον Χριστό μέσα μου», ενώ πρωτύτερα έλεγε: «Ήθελα να κάνω το καλό, αλλά δεν μπορούσα».

Έτσι θ’ αποσπάσομε την χάρι του Θεού, θα καταστούμε ένθεοι. Άμα δοθούμε κατά κει, άμα δοθούμε στην αγάπη του Χριστού, τότε όλα θα μεταβληθούν, όλα θα μεταστοιχειωθούν, όλα θα μεταποιηθούν, όλα θα μετουσιωθούν. Ο θυμός η οργή, η ζήλεια, ο φθόνος, η αγανάκτηση, η κατάκριση, η αχαριστία, η μελαγχολία, η κατάθλιψη, όλα θα γίνουν αγάπη, χαρά, λαχτάρα, θείος έρως. Παράδεισος!

Αγίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Κυριακή Η' Λουκά, Λουκ. ι΄ 25-37 - Γαλ. α΄ 11-19

Στις κορυφογραμμές της αγάπης

«Τι ποιήσας ζωήν αιώνιον κληρονομήσω;»

Η δυνατότητα αρμονικής συνύπαρξης με τους άλλους ανθρώπους στους ορίζοντες της αληθινής αγάπης, είναι ένα διαχρονικό θέμα, το οποίο έρχεται στην επιφάνεια και στις μέρες μας. Το πνεύμα της παγκοσμιοποίησης υπαγορεύει μάλιστα ν’ αγγίξει κάποιος το ζήτημα όχι επιφανειακά αλλά ουσιαστικά. Γιατί δίνει απαντήσεις για το πώς μπορεί να επιτευχθεί η αληθινή κοινωνία και επικοινωνία των ανθρώπων. Η παραβολή του Καλού Σαμαρείτη που προβάλλει το Ευαγγέλιο δίνει με σαφήνεια τις πιο αυθεντικές κατευθύνσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Συγκεκριμένα, μέσα από την τόσο ζωντανή αυτή παραβολή που έδωσε ο Κύριος, δίνεται απάντηση στο ερώτημα όχι μόνο για το ποιος είναι ο πλησίον μας αλλά κυρίως στο πώς εμείς, ο καθένας από εμάς, μπορεί να γίνει πλησίον για όλους τους άλλους.

Συχνότητες τυπολατρίας

Αφορμή για την παραβολή αυτή στάθηκε η απορία του νομικού απέναντι στον Ιησού για την αιώνια ζωή. Νόμιζε ότι εφάρμοζε όλες τις εντολές του Θεού, αλλά όμως έμενε στους τύπους και δεν τολμούσε να εισχωρήσει στην ουσία, απ’ όπου θα ξεπρόβαλλε η αυθεντικότητα της αγάπης.

Ο οδοιπόρος της παραβολής έπεσε σε ενέδρα ληστών. Τον εγκατέλειψαν άσπλαχνα μισοπεθαμένο μετά από την κακοποίησή του σ’ ένα ερημικό μέρος. Έτυχε να περνά από την περιοχή ένας ιερέας που υπηρετούσε στο ναό του Σολομώντος. Αντιλήφθηκε τον άνθρωπο εκείνο στην κατάντια που βρισκόταν, αλλά τον προσπέρασε αδιάφορος χωρίς να το βοηθήσει. Στη συνέχεια πέρασε και ένας λευϊτης από την περιοχή. Ήταν και αυτός λειτουργός του Νόμου και του Ναού. Τον είδε μισοπεθαμένο και εγκαταλειμμένο, αλλά τον αντιπαρήλθε. Συνέχισε την πορεία του χωρίς να ευαισθητοποιηθεί. Στην περίπτωσή τους, ο ιερέας και ο λευϊτης, επέλεξαν την προσκόλληση σε τύπους παρά την ψηλάφηση της αυθεντικότητας της ζωής.

Σαμαρειτικό άνοιγμα

Η παραβολή μάς «προσγειώνει» στον τρίτο οδοιπόρο, ακριβώς για να μάς «απογειώσει» στους αιθέρες των κορυφογραμμών της αγάπης. Ένας Σαμαρείτης, λοιπόν, που ήταν εθνικός και θρησκευτικός εχθρός των Ισραηλιτών, είδε τον πληγωμένο. Παρά το γεγονός ότι ήταν Ιουδαίος δεν τον αντιπαρήλθε, δεν προσπέρασε αδιάφορα. Τον πλησίασε, τού έπλυνε τις πληγές με λάδι και κρασί, τις έδεσε, τον ανέβασε στο ζώο του, τον οδήγησε σ’ ένα κοντινό πανδοχείο και φρόντισε μέχρι τέλους για την κατάσταση του πληγωμένου. Η αγάπη που επέδειξε στην περίπτωση ο Σαμαρείτης ήταν αυθεντική και αληθινή. Και μάλιστα προς ένα άνθρωπο, ο οποίος σύμφωνα με τις τότε κοινωνικές και θρησκευτικές αντιλήψεις, ήταν εχθρός του.

Το μεγαλείο της θεϊκής αγάπης

Η αγάπη του Σαμαρείτη παραπέμπει σαφώς στην αγάπη του Θεού. Η αγάπη αυτή αποκαλύφθηκε με την σταυρική του θυσία για να σώσει τον άνθρωπο. Απ’ αυτή την άποψη έχουμε και τη συμβολική ερμηνεία της παραβολής: ο καλός Σαμαρείτης είναι ο Χριστός. Αυτός που έπεσε στην ενέδρα των ληστών είναι ο άνθρωπος που κατασπαράσσεται από την αμαρτία που τον εγκαταλείπει «ημιθανή». Το πανδοχείο είναι η Εκκλησία, που ξεπροβάλλει ως η κιβωτός της σωτηρίας και της θεραπεία μας. Το λάδι και το κρασί είναι τα μυστήρια της μητέρας μας Εκκλησίας. Τα δύο δηνάρια, με τα οποία ο καλός Σαμαρείτης πλήρωσε το πανδοχείο, είναι η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη. Ο καλός Σαμαρείτης, ο Ιησούς Χριστός, αποκαλύπτει ότι η αγάπη του ανθρώπου δεν πρέπει να έχει όρια και περιορισμούς, αλλά να απλώνεται χωρίς προϋποθέσεις προς όλους τους ανθρώπους. Είναι η αγάπη εκείνη που σώζει, γιατί πραγματικά κατήργησε το θάνατο και πρόσφερε στον άνθρωπο την αιώνια ζωή.

Ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή, στην οποία βλέπουμε ότι ο άνθρωπος κυριαρχείται από ένα πνεύμα απανθρωπισμού και αδιαφορίας για τον πλησίον του, η αγάπη, όπως αυτή αποκαλύπτεται αυθεντικά από τον ίδιο τον Κύριο, παραμένει το μοναδικό κριτήριο για ν’ απεμπλακούμε από τις όποιες κρίσεις αλλά κυρίως για να αφήσουμε τον εαυτό μας να ακτινοβολεί ως «εικόνα του Θεού», με όλη την αρχοντιά που συνεπάγεται αυτό. Η αγάπη σ’ αυτή τη μορφή είναι η ουσία της ζωής, το θεμέλιο της Εκκλησίας, η οποία κατά τον Ιγνάτιο τον Θεοφόρο ξεπροβάλλει ως ενότητα πίστης και αγάπης. Η πίστη και η ελπίδα διδάσκουν τον άνθρωπο να μην υποδουλώνεται στα υλικά αγαθά. Από την πλευρά της η αγάπη, όπως διαβεβαιώνει ο Διάδοχος Φωτικής, ενώνει την ψυχή με τις αρετές του Θεού.

Αγαπητοί αδελφοί, σε μια εποχή, η οποία αφήνει τον άνθρωπο να αισθάνεται μεγάλη αβεβαιότητα και ανασφάλεια, σε μια εποχή που ο άνθρωπος δοκιμάζει αλλεπάλληλες διαψεύσεις από τα στηρίγματα που ο ίδιος έβαλε στη ζωή του, η αγάπη του Θεού είναι εκείνη που σώζει τον κόσμο. Αυτή όμως η αγάπη θέλει έκφραση. Καλούμαστε να την εκφράζουμε καθημερινά, να ακτινοβολεί μέσα από την ύπαρξή μας, από την οποία να αναδύεται η ελπίδα. Αυτό σημαίνει ότι η στροφή μας προς τον άλλο δεν πρέπει να μένει στη θεωρία και σε κούφια λόγια αλλά να μετουσιώνεται σε κίνηση που αγκαλιάζει ολόκληρη την ύπαρξή μας και να αποκαλύπτεται ως συμφιλίωση, συγχώρεση, αποδοχή, ευγένεια, καλοσύνη, αμοιβαιότητα, πραότητα, αληθινή αγάπη.

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος.

Μετάνοια - Διδακτική ιστορία

Ο Αββάς Ισαάκ ο Θηβαίος εργάζοταν κάνοντας μια μεγάλη κουνουπιέρα. Κατάλαβε όμως ότι κάπου έκανε λάθος και σκεπτόταν πώς να τη διορθώση. Πέρασε έτσι μια ολόκληρη μέρα και δεν ήξερε τι να κάνη. Καθώς αναρωτιόταν, μπαίνει από το παράθυρο ένας νεαρός και του λέει:

- Έκανες λάθος, δώσε μου το εργόχειρό σου να το διορθώσω.

- Φύγε συ από δω κι ας μείνη όπως είναι, του απάντησε ο αββάς.

- Ναι, αλλά θα ζημειωθής έχοντάς το κακοφτιαγμένο.

- Εσένα, τι σε μέλλει;

- Σε λυπάμαι, γιατί πάει χαμένος ο κόπος σου. Εξ' άλλου είσαι δικός μου.

- Πως το λες αυτό;

- Επειδή κοινώνησες τρεις φορές, ενώ μνησικακείς εναντίον του γείτονά σου.

- Ψέματα λες.

- Δεν λέω ψέματα. Δεν εχθρεύεσαι τον γείτονά σου για λίγες φακές; Εγώ είμαι ο αρμόδιος για την μνησικακία. Γι’αυτό είσαι δικός μου.

Μόλις το άκουσε αυτός ο αββάς Ισαάκ, άφησε το κελλί του, πήγε στον γείτονά του και έβαλε μετάνοια. Όταν επέστρεψε είδε ότι ο δαίμονας του κατέστρεψε και το εργόχειρό του και το ψαθί του, όπου έκανε τις μετάνοιες του. Τον είχε εξαγριώσει η μεταμέλεια του αββά.


Πηγή: Από το βιβλίο «Χαρίσματα και Χαρισματούχοι», Ανθολογία χαρισματικών εκδηλώσεων, Τόμος πρώτος, Εκδόσεις Ι. Μ. Παρακλήτου Ωρωπός Αττικής