Πρόγραμμα Ακολουθιών Μαΐου 2024

Μεγάλη Δευτέρα - Ὁ Νυμφίος

Ὁ ἔρωτας εἶναι τὸ σῆμα κατατεθὲν τῆς ἐποχῆς μας. Ὅπου κι ἂν σταθεῖ κανείς, ὅπου κι ἂν βρεθεῖ, γι᾿ αὐτὸν θ᾿ ἀκούσει νὰ μιλᾶνε. Τραγούδια, ταινίες, θέατρο, λογοτεχνία, διαφημίσεις, μικροί, μεγάλοι, ζωγραφικὴ καὶ μαγειρική, τὸν ἔρωτα ὑμνοῦν, τὰ πάθη τοῦ ἔρωτα περιγράφουν, τὴν μυστηριώδη δύναμη ποὺ ἕλκει τοὺς ἀνθρώπους καὶ τοὺς κάνει νὰ μὴν μποροῦν νὰ ζήσουν ὁ ἕνας χωρὶς τὸν ἄλλο. Τόσο ποὺ νὰ ἀναρωτιέται κανείς, ἂν ὄντως ἡ ὕπαρξή μας δὲν μπορεῖ μὲ ἄλλο τρόπο νὰ σταθεῖ, νὰ ζήσει. Γιατὶ ὁ ἔρωτας προβάλλεται ὡς ὁ μοναδικὸς τρόπος ζωῆς.

Ὁ ἄλλος εἶναι ἐκεῖνο τὸ ἰδιαίτερο στοιχεῖο ποὺ λείπει, τὸ συμπλήρωμα, τὸ μισό. Καὶ χωρὶς τὸ μισὸ ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ νιώσει ὁλόκληρος καὶ πληρωμένος βιωματικά. Γι᾿ αὐτὸ ὅλοι σχεδὸν οἱ ἄνθρωποι βρίσκονται σὲ μία διαρκῆ ἀναζήτηση τοῦ ἄλλου, προσπαθοῦν νὰ καλύψουν τὸ κενὸ ποὺ αἰσθάνονται μέσα ἀπὸ τὴν κοινωνία μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ ἄλλου. Αὐτὴ ἡ δίψα γιὰ κοινωνία εἶναι τελικὰ ἕνα ἀπὸ τὰ χαρακτηριστικὰ τοῦ ἀνθρώπου, ὑποδηλώνει τὴν αὐτοσυνειδησία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν ἑτερότητα, μία ἑτερότητα ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ νοηθεῖ, παρὰ μόνο σὲ ἀναφορὰ μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ ἄλλου.

Αὐτὴ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἀναζήτηση τοῦ ἄλλου προβάλλει ἡ Ἐκκλησία μας αὐτὲς τὶς μέρες, πέρα ἀπὸ ὁ,τιδήποτε. Ὁ Νυμφίος Χριστὸς εἶναι ἐκεῖνος ὁ ἀλλιώτικος Ἄλλος, ὁ ὁποῖος πλησιάζει ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός, στέκεται ἔξω ἀπὸ τὴν πόρτα τῆς καρδιᾶς μας, κτυπᾶ καὶ περιμένει νὰ τοῦ ἀνοίξουμε. Περιμένει νὰ τὸν ἀφήσουμε νὰ μπεῖ στὴν καρδιά μας, νὰ τὴν πληρώσει καὶ νὰ μᾶς δώσει ἐκείνη τὴ γνησιότητα καρδιᾶς, αἰσθημάτων καὶ αἰωνιότητας, νὰ μᾶς δώσει τὸ ἔπαθλο τοῦ ἔρωτά του, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὴ σωτηρία!

Μακάριος ὅποιος τοῦ ἀνοίξει. Γιατὶ θὰ μάθει ὅτι κοινωνεῖ τὴ ζωή. Καὶ ἡ ζωὴ δὲν κοινωνεῖται μὲ τὰ πάθη, ἀλλὰ μὲ τὸ πάθος, δηλαδὴ μὲ τὴ θυσία γιὰ τὸν ἄλλο. Κι εἶναι ἐκεῖνος ὁ πρῶτος Ἄλλος, ὁ ὁποῖος ὑπέστη τὸ πάθος γιὰ τὴν ξεχωριστὴ ὕπαρξη τοῦ καθενὸς ἀπὸ μᾶς. Καὶ μᾶς δείχνει τὸ δρόμο. Ὅτι δὲν μπορεῖς νὰ κοινωνήσεις γνήσια μὲ τὸν ἄλλο, δὲν μπορεῖ ὁ ἄλλος νὰ γίνει τὸ συμπλήρωμά σου, οὔτε ἐσὺ τὸ δικό του, ἂν δὲν ὑποστεῖς τὸ πάθος.

Κοινωνία δὲν ἐπιτυγχάνεται μέσα στὴν ἁμαρτία, ἀλλὰ μὲ τὴ θυσία τοῦ ἐγωισμοῦ καὶ τῆς κακίας. Κοινωνία δὲν ἐπιτυγχάνεται μὲ τὸ συμφέρον, ἀλλὰ μὲ τὴν ἀγάπη ποὺ ὑπερβαίνει τὸ συμφέρον. Κοινωνία δὲν ἐπιτυγχάνεται μὲ τὴν γαστριμαργία τοῦ καταναλωτισμοῦ, ἀλλὰ μὲ τὴν ἐγκράτεια καὶ τὴ νηστεία. Κοινωνία δὲν ἐπιτυγχάνεται μὲ τὴ δουλεία στοὺς διαμορφωτὲς τοῦ νοῦ, ἀλλὰ μὲ τὴν ἐλευθερία νοῦ καὶ ψυχῆς. Κοινωνία δὲν ἐπιτυγχάνεται μὲ λεκιασμένη συνείδηση, ἀλλὰ μὲ μετανοημένη πορεία.

Αὐτὸς ὁ Ἄλλος ἔρχεται ξανὰ καὶ ξανὰ στὴ ζωή μας. Δὲν εἶναι μόνο τὸ Πάσχα. Ξέρει ὅτι ἡ καρδιά μας δὲν ἔχει καὶ πολλὰ περιθώρια ἀνοίγματος, ἀλλὰ ἐπιμένει. Ἐπιμένει μὲ τὴ φλόγα τοῦ ἐρωτευμένου, ὁ ὁποῖος ὑπερνικᾶ κάθε ἐμπόδιο προκειμένου νὰ φτάσει στὸ πρόσωπο ποὺ ἀγαπᾶ. Καὶ ἀφιερώνει «ὄττω ἔραται» τὸ πάθος Του καὶ περιμένει τὴ δική μας δίψα γιὰ γνήσια κοινωνία. Κι ὅπως ὁ ἐρωτευμένος ξεκινᾶ ἔστω ἀπὸ μία ἁπλὴ ματιὰ ἢ ἕνα χαμόγελο τοῦ προσώπου ποὺ ἀγαπᾶ, ἔτσι κι ὁ Νυμφίος θέλει ἕνα μικρὸ τόπο στὴν καρδιά μας. Γιὰ νὰ τὴν κάνει νὰ πλημμυρίσει ἀπὸ μία γεύση διαφορετική. Τὴ γεύση τῆς Βασιλείας Του.

Αναδημοσίευση από: www.nektarios.gr

Οι αρετές του χώρου της καρδιάς: η συγχώρηση

…Η πρώτη αρετή σχετίζεται με το άνοιγμα της καρδιάς μας, την αύξηση της χωρητικότητάς της. Είναι ανάγκη να χωρούν μέσα μας οι άλλοι, να χωρούν τα ελαττώματά τους, να χωρούν τα όσα έχουν κάνει εις βάρος μας, ακόμη και οι δικαιολογίες τους, έστω κι αν δεν μας φαίνονται και τόσο επαρκείς ή αληθινές. Να μπορεί να χωρέσει κάθε αδυναμία τους. Να μπορεί να χωρέσει η ενοχλητικότητά τους, η αδυναμία μας να τους καταλάβουμε και η δυσκολία που φυσικά μας προκαλούν.

Κάνουμε τόση πάλη πολλές φορές να δεχθούμε τους άλλους όπως είναι! Διότι έχουμε την απαίτηση να είναι όπως εμείς θέλουμε . Αυτό όμως δεν γίνεται. Κάτι κακό μας κάνουν συνειδητά ή ασυνείδητα. Κάποια παράξενη συνήθεια έχουν. Ενδεχομένως κάποιους τρόπους διαφορετικής αγωγής από τους δικούς μας ,κάποιες εξωτερικές συνήθειες που δεν μας ταιριάζουν, κάποιες αδυναμίες, κάποιες εκφράσεις της πεπτωκυίας , της περασμένης αμαρτωλής φύσης του ανθρώπου έχουν κι αυτοί, όπως αναντίρρητα έχουμε κι εμείς. Μας καλεί λοιπόν ο Θεός να ανοίξουμε την καρδιά μας και να βάλουμε μέσα τους συνανθρώπους μας όπως είναι, να τους αγαπήσουμε σαν αδελφούς μας. Τα αδέλφια δεν αγαπιούνται γιατί είναι καλά. Αγαπιούνται γιατί είναι αδέλφια ,μέτοχοι της ίδιας φύσεως , των ίδιων χαρακτηριστικών , της ίδιας κληρονομικότητας. Κι εμείς έχουμε την ίδια κληρονομικότητα ,έχουμε τις ίδιες αμαρτίες, τα ίδια χαρακτηριστικά της σφραγίδας του πεσμένου ανθρώπου. Αλλά έχουμε επίσης τα ίδια χαρακτηριστικά που μας δίνει η κολυμβήθρα του αγίου Βαπτίσματος. Τα χαρακτηριστικά της δυνατότητος να προσέλθουμε και να προσεγγίσουμε τη Χάρι του Θεού. Μας προτρέπει λοιπόν και η Εκκλησία, πριν αρχίσουμε τον αγώνα, πριν προσέλθουμε στα μυστήρια, πριν γευθούμε τη χαρά της Αναστάσεως, πριν κάνουμε οποιοδήποτε άλλο βήμα, να ανοίξουμε την καρδιά μας και να βάλουμε μέσα τους αδελφούς μας. Να ξεχάσουμε αυτά που μας έχουν κάνει, να αφήσουμε κάθε πικρία, να σβήσουμε κάθε αρνητικό απόηχο από την καρδιά μας. 

Το πρώτο βήμα, συνεπώς, και η πρώτη αρετή είναι αυτή που όλοι ξέρουμε πόσο εύκολη είναι στον ορισμό της και πόσο δύσκολη στη πρακτική της˙ είναι η αρετή της συγχωρήσεως. Πρέπει να αγιάσουμε τον χώρο. Και για να γίνει αυτό, πρέπει να αγιάσουμε τον δικό μας καρδιακό χώρο, τον χώρο της ανθρώπινης υποστάσεώς μας˙ αυτόν, που ενώ είναι προορισμένος να λειτουργεί ως χώρος του προσώπου μας, στον οποίον να εκφράζεται και να αναπαύεται ο Θεός, συνήθως παρουσιάζεται ως χώρος του εγώ μας, ο οποίος κυριαρχείται από τα πάθη της φιλαυτίας μας. Το πρώτο βήμα για να αγιασθεί ο χώρος της ψυχής μας είναι να δεχθούμε τους άλλους μέσα μας…

Από το βιβλίο: «ΝΙΚΟΛΑΟΥ Μητροπολίτου Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, Από το καθ’ ημέραν στο καθ’ ομοίωσιν» Εκδόσεις: Εν πλω 

Αναδημοσίευση από: Εώς εσχάτου της γης

Οι φιλότιμοι έχουν λεπτή συνείδηση και βοηθιούνται από τον Θεό

- Γέροντα, όποιος έχει φιλότιμο το καταλαβαίνει ο ίδιος;

- Εσύ έχεις; Αυτό φαίνεται, ευλογημένη!

Λίγο-πολύ καταλαβαίνει κανείς τον εαυτό του, πληροφορείται γιατί έχει εσωτερική ανάπαυση και ειρήνη. Αλλά και όποιος έχει φιλότιμο δεν καυχάται, δεν λέει: «εγώ έχω φιλότιμο», γιατί πάντα σκέφτεται: «Πρέπει να κινούμαι με περισσότερο φιλότιμο».

Ο φιλότιμος άνθρωπος έχει ειλικρίνεια, δεν υπολογίζει τον εαυτό του, είναι απλός, έχει ταπείνωση. Όλα αυτά δίνουν ανάπαυση και στον ίδιο, αλλά είναι αισθητά και στον άλλον• έχει και επικοινωνία εσωτερική με τον άλλον και τον καταλαβαίνει. Και να του λες, ενώ πονάς , «είμαι πολύ καλά», για να μη στενοχωρηθή, εκείνος καταλαβαίνει ότι πονάς και προσπαθεί να μη σε κουράση. Και άλλος, ενώ σε βλέπει να μην έχης κουράγιο, να ζαλίζεσαι, επειδή θέλει να σε απασχολήση, σου λέει: «Σε βλέπω, Γέροντα, πιο καλά από κάθε άλλη φορά, σε βλέπω υγιέστατο!». Και να έχει τουλάχιστον κανένα σοβαρό πρόβλημα, θα ήταν κάπως δικαιολογημένος.

Αντιθέτως ο φιλότιμος, και να έχη ανάγκη, λέει: «Γέροντα, μόνο την ευχή σου να μου δώσης, να μην σε απασχολώ». Τον κρατώ και βουρκώνουν τα μάτια του. «Να φύγω, Γέροντα, λέει, να φύγω, κουρασμένο σε βλέπω». Ε, αυτός πώς να μη δεχθή θεία βοήθεια;

Υπάρχουν άνθρωποι που από το φιλότιμο π[ου έχουν αμέσως καταλαβαίνουν τι βοηθάει και τι ευχαριστεί τον άλλον, με την καλή έννοια, γιατί σκέφτονται συνέχεια τον άλλον και όχι τον εαυτό τους. Μερικοί, ενώ δεν με γνωρίζουν, καταλαβαίνουν από τι έχω ανάγκη• μου στέλνουν κανένα δεματάκι και έχουν μέσα ακριβώς ό,τι μου χρειάζεται. Το δέμα τους σου δίνει να καταλάβης όλον τον εσωτερικό τους κόσμο. Βλέπεις την λεπτή τους συνείδηση να είναι απλωμένη στο κάθε πράγμα.

- Γέροντα, στο Καλύβι σας μερικές φορές καταφέρνουν και σας βλέπουν αυτοί που είναι λίγο αναιδείς και επιμένουν.

- Ναι, αλλά ανταμείβονται οι φιλότιμοι που από λεπτότητα δεν θέλουν να με ανησυχήσουν. Την άλλη φορά ήρθε εδώ να με δη ένας οικογενειάρχης. Τον είδα και χωριστά, τον είδα και με την γυναίκα του και με τα παιδιά του. Μετά από δυό-τρεις μέρες ξαναήρθε.

Εκείνη την ώρα έβλεπα κάποιον άλλον και έξω περίμενε μια κοπέλα που είχε έρθει αεροπορικώς από την Αθήνα, για να με ρωτήση για ένα θέμα που την απασχολούσε. «Μπορώ να απασχολήσω τον Γέροντα για πέντε λεπτά;», της είπε, κι εκείνη του έδωσε την σειρά της. Περίμενε μιάμιση ώρα, για να βγη ο κύριος που της ζήτησε να του δώση την σειρά της μόνο για .. πέντε λεπτά. Όταν βγήκε, είχε έρθει η ώρα να φύγη για το αεροδρόμιο, οπότε η καημένη μου είπε: «Δώσε μου την ευχή σου, Πάτερ, ήρθα από την Αθήνα, να σε συμβουλευτώ για ένα πρόβλημα που έχω, αλλά τώρα δεν προλαβαίνω• είχα πάρει άδεια από την δουλειά μου για λίγες ώρες και πρέπει να φύγω, για να μη χάσω το αεροπλάνο». Ε, πώς να την ξεχάσω αυτήν την ψυχή! Τελικά μόνο με τον αρχοντικό τρόπο βοηθιέται ο άνθρωπος από τον Θεό.

- Γέροντα, όταν ο φιλότιμος ζη με δύσκολους ανθρώπους, δεν ταλαιπωρείται;

- Σκοπός είναι να δείξη το φιλότιμό του στους ανάποδους ανθρώπους. Το Ευαγγέλιο λέει: «Ει αγαπάτε τους αγαπώντας υμάς, ποία υμίν χάρις εστί;».

Οι φιλότιμοι και ευαίσθητοι αδικούνται εκουσίως από τις παραχωρήσεις που κάνουν από αγάπη στους άλλους ή από την πονηρία των άλλων, αλλά ποτέ δεν περιμένουν ούτε επιδιώκουν να δικαιωθούν σ’ αυτήν την μάταιη ζωή. Σε τούτη την ζωή οι φιλότιμοι τα πληρώνουν όλα, αλλά λαμβάνουν και την βοήθεια του Θεού, και στην άλλη ζωή θα έχουν μεγάλο μισθό.

Πηγή: «Γέροντος Παϊσίου Αγιορείοτυ, Λόγοι Ε', Πάθη και Αρετές»

Αναδημοσίευση από: Αγιορείτικο Βήμα

Μεγάλος Κανόνας

Πέμπτη ἑβδομάς τῶν Νηστειῶν εἶναι τό λειτουργικό ἀποκορύφωμα τῆς Τεσσαρακοστῆς. Οἱ ἀκολουθίες εἶναι μακρότερες καί ἐκλεκτότερες. Στή συνήθη ἀκολουθία τῶν λοιπῶν ἑβδομάδων θά προστεθοῦν δύο νέες ἐκτενεῖς ἀκολουθίες·τήν Πέμπτη ὁ Μέγας Κανών καί τό Σάββατο ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος. Κανονικά τό ἀποκορύφωμα αὐτό θά ἔπρεπε νά ἀναζητηθῇ στήν ἑπομένη, στήν ἕκτη ἑβδομάδα τῶν Νηστειῶν, πού εἶναι καί ἡ τελευταία τῆς περιόδου αὐτῆς. Ἀλλά ὅλα στή λατρεία μας ἔχουν τακτοποιηθῆ ἀπό τούς Πατέρας μέ πολλή μελέτη καί περίσκεψι. Μέ «διάκρισι», κατά τήν ἐκκλησιαστική ἔκφρασι. Μετά ἀπό τήν τελευταία ἑβδομάδα ἀκολουθεῖ ἡ Μεγάλη Ἑβδομάς, μέ πυκνές καί μακρές ἀκολουθίες, ἀνάλογες πρός τά μεγάλα ἑορτολογικά της θέματα. Μεταξύ αὐτῆς καί τοῦ ἀποκορυφώματος τῆς Τεσσαρακοστῆς ἔπρεπε νά μεσολαβήσῃ μία περίοδος σχετικῆς ἀναπαύσεως, μία μικρά ἀνάπαυλα. Τό τόσο λοιπόν ἀνθρωπίνως ἀναγκαῖο μεσοδιάστημα εἶναι ἡ τελευταία ἑβδομάς καί τήν ἔξαρσι τοῦ τέλους βαστάζει ἡ προτελευταία. Τίς δύο θαυμαστές ἀκολουθίες τῆς πέμπτης ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν, τόν Μέγα Κανόνα καί τόν Ἀκάθιστο ὕμνο, θά σταθοῦμε καί θά τίς ἐξετάσουμε.

Ὁ Μέγας Κανών ψάλλεται τμηματικῶς στά Ἀπόδειπνα τῶν τεσσάρων πρώτων ἡμερῶν τῆς Α' ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν καί ὁλόκληρος στήν ἀκολουθία τοῦ ὄρθρου τῆς Πέμπτης τῆς Ε' ἑβδομάδος. Στίς ἐνορίες συνήθως ψάλλεται ἀνεξαρτήτως ἀπό τόν Ὄρθρο, ἐν εἴδει μικρᾶς ἀγρυπνίας, τό βράδυ τῆς Τετάρτης μαζί μέ τήν ἀκολουθία τοῦ ἀποδείπνου. Κατά τόν τρόπο αὐτό διευκολύνονται περισσότερο οἱ χριστιανοί στήν παρακολούθησί του. Μπορεῖ νά τόν εὕρῃ κανείς μέσα στό λειτουργικό βιβλίο πού περιέχει τίς ἀκολουθίες τῆς Τεσσαρακοστῆς, στό Τριῴδιο, καθώς καί σέ μικρά αὐτοτελῆ φυλλάδια. Ἡ παρακολούθησις τοῦ Κανόνος αὐτοῦ κατά τήν ὥρα τῆς ψαλμῳδίας του εἶναι δύσκολη, γιατί τά νοήματα εἶναι πυκνά καί ταχύς ὁ ρυθμός τῆς ψαλμῳδίας του. Γιά τούς λόγους αὐτούς τά ἐγκόλπια αὐτά εἶναι ἰδιαιτέρως ἀπαραίτητα γιά ὅσους θέλουν νά γνωρίσουν καλλίτερα τόν ὕμνο αὐτόν. Τά κατωτέρω ἄς ἀποτελέσουν μία σύντομο εἰσαγωγή καί βοήθεια γιά τήν κατανόησί του καί μιά παρακίνησι γιά τήν παρακολούθησι τῆς ψαλμῳδίας τοῦ ἐκλεκτοῦ αὐτοῦ λειτουργικοῦ κειμένου.

Καί πρῶτα δυό λόγια γιά τόν ποιητή του. Τόν Μέγα Κανόνα συνέθεσε ὁ ἅγιος Ἀνδρέας ὁ Ἱεροσολυμίτης. Μοναχός κατ᾿ ἀρχάς στήν Μονή τοῦ Ἁγίου Σάββα στά Ἱεροσόλυμα, ἦλθε στήν Κωνσταντινούπολη γιά ἐκκλησιαστική ἀποστολή. Ἐκεῖ παρέμεινε καί ἀνέλαβε διάφορα ἐκκλησιαστικά ὑπουργήματα καί τέλος ἀνεδείχθη ἀρχιεπίσκοπος Κρήτης. Ἀπέθανε γύρω στά 740 μ.Χ. στήν Ἐρεσό τῆς Λέσβου, εἴτε ἐπιστρέφοντας στήν Κρήτη, κατά ἕνα ταξείδι του στήν Κωνσταντινούπολι, εἴτε καί ἐξόριστος ἐκεῖ -ἦταν ὑποστηρικτής τῶν ἁγίων εἰκόνων. Στήν παραλία τῆς Ἐρεσοῦ τιμᾶται μέχρι σήμερα ὁ τάφος του, μία μεγάλη σαρκοφάγος, πού βρίσκεται πίσω ἀπό τό ἅγιο Βῆμα τῆς ἐρειπωμένης Βασιλικῆς τῆς ἁγίας Ἀναστασίας, ὅπου κατά τούς βιογράφους του εἶχε ταφῆ. Ὁ Ἀνδρέας ἦταν λόγιος κληρικός καί ὑμνογράφος. Ἡ φιλολογική καί ὑμνολογική του παραγωγή εἶναι ἀξιόλογος. Τό σπουδαιότερο ὅμως ὑμνογραφικό του ἔργο εἶναι ὁ Μέγας Κανών. Τόν ἔγραψε, ὅπως φαίνεται ἀπό διάφορες ἐνδείξεις, περί τό τέλος τῆς ζωῆς του, κατά δέ τήν μαρτυρία ἑνός Συναξαρίου, στήν Ἐρεσό, λίγο πρίν πεθάνῃ. Ἄν ἡ πληροφορία αὐτή εἶναι ἀληθινή, ὁ Μέγας Κανών εἶναι τό κύκνειο ᾆσμα τοῦ ὑμνογράφου μας.

Γιά νά καταλάβουμε τήν ποιητική του δομή πρέπει νά κάμωμε μία μικρή παρέκβασι. Τό ἔργο αὐτό ἀνήκει στό ποιητικό εἶδος τῶν Κανόνων, πού κατά πολλούς ἔχει τήν ἀρχή του σ᾿ αὐτόν τόν ἴδιο τόν Ἀνδρέα. Εἶναι δέ οἱ Κανόνες ἕνα σύστημα τροπαρίων, πού ἐγράφοντο γιά ἕνα ὡρισμένο λειτουργικό σκοπό: Νά διακοσμήσουν τήν ψαλμῳδία τῶν ἐννέα ᾠδῶν τοῦ Ψαλτηρίου, πού ἐστιχολογοῦντο στόν Ὀρθρο. Ἔψαλλαν τίς ἐννέα ᾠδές καί στούς τελευταίους στίχους τῆς κάθε μιᾶς παρενέβαλλαν τά τροπάρια, ὅπως γίνεται μέχρι σήμερα στούς Ναούς μας κατά τήν ψαλμῳδία τοῦ «Κύριε ἐκέκραξα» στόν ἑσπερινό καί τῶν ψαλμῶν τῶν Αἴνων στόν ὄρθρο. Ἐννέα ἦσαν οἱ ᾠδές τοῦ Ψαλτηρίου, ἐννέα καί οἱ ὁμάδες τροπαρίων πού ἀποτελοῦσαν τόν κανόνα. Ὅλος ὁ κανών ψάλλεται σέ ἕνα ἦχο. Κάθε ὅμως ᾠδή παρουσιάζει μιά μικρή παραλλαγή στήν ψαλμῳδία κατά τρόπο, πού νά διατηρεῖται μέν ἡ μουσική ἑνότης στόν ὅλο Κανόνα, ἀφοῦ ὅλος ψάλλεται στόν ἴδιο ἦχο, ἀλλά καί νά θραύεται καί ἡ μονοτονία μέ τίς παραλλαγές στήν ψαλμῳδία πού παρουσιάζει κάθε μιά ᾠδή. Τόν Κανόνα αὐτόν τῆς συνθέσεως τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ αὐτοῦ ποιητικοῦ εἴδους ἀκολουθεῖ καί ὁ Μέγας Κανών. Ἔχει ἐννέα ᾠδές·ὅλες ψάλλονται σέ ἦχο πλ. β', κάθε ὅμως ᾠδή ἔχει τό δικό της «εἱρμό», βάσει τοῦ ὁποίου ἔχουν συνταχθῆ καί ψάλλονται τά τροπάριά της.

Ὁ Μέγας ὅμως Κανών στήν μορφή του ἔχει μιά χαρακτηριστική ἰδιορρυθμία. Ἡ ἰδιορρυθμία του συνίσταται στό ὅτι, συγκρινόμενος πρός τούς ἄλλους ὁμοίους του Κανόνες, εἶναι «μέγας». Μέγας στήν ἀπόλυτό του ἔννοια. Μεγαλύτερος δέν μποροῦσε νά ὑπάρξῃ καί τοῦτο γιατί ὁ ποιητής θέλησε νά συνθέσῃ ὄχι τρία ἤ τέσσερα τροπάρια γιά τήν κάθε ᾠδή, ὅπως συνήθως ἔχουν οἱ ἄλλοι Κανόνες, ἀλλά πολύ περισσότερα: Τόσα, ὅσα εἶναι καί οἱ ἄλλοι στίχοι τῶν ᾠδῶν, οὕτως ὥστε στόν καθένα στίχο νά ἀντιστοιχῇ καί νά παρεμβάλλεται κατά τήν ψαλμῳδία ἀπό ἕνα τροπάριο. 250 εἶναι οἱ στίχοι τῶν ᾠδῶν, 250 καί τά τροπάρια τοῦ Μεγάλου Κανόνος, ἐνῷ οἱ συνήθεις Κανόνες ἔχουν γύρω στά 30. Σήμερα τά τροπάρια τοῦ Μεγάλου Κανόνος εἶναι κατά τριάντα περίπου περισσότερα ἀπό τά ἀρχικά. Μεταγενέστεροι ὑμνογράφοι προσέθεσαν τροπάρια γιά τήν ὁσία Μαρία τήν Αἰγυπτία καί γιά τόν ἴδιο τόν ἅγιο Ἀνδρέα.

Καί ἐρχόμεθα στό περιεχόμενο τοῦ μεγάλου Κανόνος. Δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἕνα κύκνειο ᾆσμα, ἕνας θρῆνος προθανάτιος, ἕνας θρηνητικός μονόλογος. Ὁ ποιητής βρίσκεται στό τέλος τῆς ζωῆς του. Αἰσθάνεται ὅτι οἱ ἡμέρες του εἶναι πιά ὀλίγες, ὁ βίος του ἔχει περάσει. Ἀναλογίζεται τόν θάνατο καί τήν κρίσι τοῦ δικαίου Κριτοῦ, πού τόν ἀναμένει. Καί ἔρχεται νά κάμῃ μία ἀναδρομή, μία ἀνασκόπησι τοῦ πνευματικοῦ του κόσμου. Κάθεται νά συζητήσῃ μέ τήν ψυχή του. Ὁ ἀπολογισμός ὅμως δέν εἶναι ἐνθαρρυντικός. Ὁ βαρύς κλοιός τῆς ἁμαρτίας τόν συμπνίγει. Ἡ συνείδησις τόν ἐλέγχει. Καί ὁ ποιητής θρηνεῖ διαρκῶς γιά τήν ἄβυσσο τῶν κακῶν του πράξεων.Στόν θρῆνο αὐτό συμπλέκεται ἡ ἀναδρομή στήν Ἁγία Γραφή. Αὐτό κυρίως δίδει τήν μεγάλη ἔκταση στό ποίημα. Ὁ σύνδεσμος ὅμως τοῦ θρήνου μέ τήν Ἁγία Γραφή εἶναι πολύ φυσικός. Σάν ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ὁ ποιητής ἀνοίγει τό βιβλίο τοῦ Θεοῦ γιά νά ἀξιολογήσῃ τά πεπραγμένα του. Ἐξετάζει ἕνα πρός ἕνα τά παραδείγματα τοῦ ἱεροῦ βιβλίου. Τό ἀποτέλεσμα τῆς συγκρίσεως εἶναι κάθε φορά τρομερό καί αἰτία νέων θρήνων. Ἔχει μιμηθῆ ὅλες τίς κακές πράξεις τῶν ἡρώων τῆς ἱερᾶς ἱστορίας, ὄχι ὅμως καί τίς καλές πράξεις τῶν Ἁγίων. Δέν τοῦ μένει παρά ἡ μετάνοια, ἡ συντριβή καί ἡ καταφυγή στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Καί ἀνοίγει ἡ αἰσιόδοξος προοπτική τοῦ ποιητοῦ. Βρῆκε τήν θύρα τοῦ Παραδείσου, τήν μετάνοια. Καρπούς μετανοίας δέν ἔχει νά παρουσιάσῃ·προσφέρει ὅμως στόν Θεό τή συντετριμένη του καρδιά καί τήν πνευματική του πτωχεία. Τά βιβλικά παραδείγματα τοῦ Δαυίδ, τοῦ τελώνου, τῆς πόρνης καί τοῦ ληστοῦ τόν ἐνθαρρύνουν, Ὁ Κριτής θά εὐσπλαγχνισθῇ καί αὐτόν, πού ἁμάρτησε πιό πολύ ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους.

ᾨδή α'

«Πόθεν ἄρξομαι θρηνεῖν

τάς τοῦ ἀθλίου μου βίου πράξεις;

ποίαν ἀπαρχή ἐπιθήσω, Χριστέ,

τῇ νῦν θρηνῳδίᾳ;

ἀλλ᾿ ὡς εὔσπλαγχνος μοι δός

παραπτωμάτων ἄφεσιν».

ᾨδή β'

«Πρόσεχε, οὐρανέ, καί λαλήσω·

γῆ ἐνωτίζου φωνῆς

μετανοούσης Θεῷ

καί ἀνυμνούσης αὐτόν»..

«Ἴδετε, ἴδετε,

ὅτι ἐγώ εἰμι Θεός·

ἐνωτίζου ψυχή μου,

τοῦ Κυρίου βοῶντος

καί ἀποσπάσθητι τῆς πρώτης ἁμαρτίας

καί φοβοῦ ὡς δικαστήν

καί ὡς κριτήν καί Θεόν».

ᾨδή γ'

«Πῦρ παρά Κυρίου, ψυχή,

Κύριος ἐπιβρέξας,

τήν γῆν Σοδόμων

πρίν κατέφλεξεν».

«Πηγήν ζωῆς κέκτημαι

σέ τοῦ θανάτου τόν καθαιρέτην

καί βοῶ σοι ἐκ καρδίας μου

πρό τοῦ τέλους· Ἥμαρτον,

ἱλάσθητι, σῶσον με»..

Μέσα στό πλαίσιο τῆς κατανυκτικῆς περιόδου τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς «ὁ κατανύξεως μεστός» Μέγας Κανών προσφέρει ἕνα συγκλονιστικό βίωμα. Μπαίνει στό στόμα τοῦ πιστοῦ σάν φωνή, σάν ἐγερτήριο, σάν ἀφυπνιστικός σεισμός. Σάν ἀποστροφή στήν κοιμωμένη καί ραθυμοῦσα ψυχή του. Τοῦτο ἀνακεφαλαιώνει τό θαυμαστό προοίμιο τοῦ κοντακίου τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ Μελωδοῦ, πού συμψάλλεται μέ τόν Μέγα Κανόνα:

«Ψυχή μου, ψυχή μου,

ἀνάστα, τί καθεύδεις

τό τέλος ἐγγίζει

καί μέλλεις θορυβεῖσθαι·

ἀνάνηψον οὖν,

ἵνα φείσηταί σου Χριστός ὁ Θεός,

ὁ πανταχοῦ παρών

καί τά πάντα πληρῶν».

(Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἰ. Μ. Φουντούλη:

ΛΟΓΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ, ἐκδ. Ἀ. Δ.).

**********************************************************

Μέγας ονομάσθηκε για την έκτασή του, αποτελείται από εννέα ωδές, έντεκα ειρμούς (η β΄και η γ΄ ωδή έχουν από δύο ειρμούς) και 250 τροπάρια (25 η α΄ ωδή, 41 η β΄, 28 η γ΄, 29 η δ΄, 23 η ε΄, 33 η στ΄, 22 η ζ΄, 22 η η΄ και 27 η θ΄).

Συντάχθηκε από τον Άγιο Ανδρέα αρχιεπίσκοπο Κρήτης, ο οποίος γεννήθηκε γύρω στα 660 στη Δαμασκό. Έγινε μοναχός στα Ιεροσόλυμα και κληρικός στη Κωνσταντινούπολη. Ψηφίσθηκε μετά το 710 αρχιεπίσκοπος Κρήτης. Άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο, κυρίως υμνογραφικό και ομηλιτικό.

Ο Μέγας Κανών ψάλλεται σε ήχο πλ. β΄ που είναι ιδιαίτερα κατανυκτικός, εκφραστικός του πένθους και της συντριβής της καρδιάς, αφενός τμηματικά στο μεγάλο απόδειπνο των τεσσάρων πρώτων ημερών της Α΄ Εβδομάδας των Νηστειών και αφετέρου ολόκληρος στον όρθρο της Πέμπτης της Ε΄ Εβδομάδας των Νηστειών. Στα μοναστήρια ψάλλεται την δ΄ ώρα της νύκτας, γύρω στα μεσάνυχτα και στους ενοριακούς ναούς το βράδυ της Τετάρτης μαζί με το μικρό απόδειπνο, της ίδιας εβδομάδας.

Το θέμα και το σκοπό του Κανόνα περιγράφει το συναξάρι της Ε΄ Εβδομάδας των Νηστειών: Ο ποιητής, με πλήθος αγιογραφικών ιστορημάτων και παραδειγμάτων, θετικών και αρνητικών, από την πλάση και τη πτώση του Αδάμ ως την Ανάληψη του Χριστού και τον ευαγγελισμό της ανθρωπότητος από τους Αποστόλους, παρακινεί κάθε ψυχή να μιμείται τις καλές πράξεις, ν' αποφεύγει τις φαύλες και να καταφεύγει πάντα στο Θεό με μετάνοια, δάκρυα, εξομολόγηση και κάθε ευαρέστηση.

Αναδημοσίευση από: Ορθόδοξος Χριστιανική Γωνιά

Η δύναμη της προσευχής

Κάποτε πριν αρκετά χρόνια ήταν μια οικογένεια μεροκαματιάρηδων ανθρώπων, απέκτησαν και ένα αγοράκι που το υπεραγαπούσαν. Δυστυχώς όμως η μάνα αρρώστησε βαριά και πέθανε . Ο πατέρας έγινε και μάνα και πατέρας, κόπιασε πολύ να το μεγαλώσει, ήταν βλέπετε και αρκετά ζωηρό, έλπιζε ότι μαγαλώνοντας  θα "στρώση" . Όμως αντιθέτως γινόταν χειρότερος ! Το νουθετούσε, το παρακαλούσ,ε του έλεγε να αλλάξει τρόπο ζωής , να μην ξενυχτά, να μην μεθάει και ότι αυτή η ζωή που κάνει δεν οδηγεί στην ευτυχία... Πολλές φορές έκλαιγε μπροστά του σαν μικρό παιδί ! 

Μια κρύα χειμωνιάτικη νύχτα, που και πάλι ήρθε ξημερώματα και του έκανε παρατήρηση... Ο γιος τον έσπρωξε βίαια, ο πατέρας έπεσε πάνω σε κάτι παλιοέπιπλα και κατέληξε στο πάτωμα. Ενώ ο γιος έκλεισε με βία την πόρτα και ποτέ δεν ξαναγύρισε! Πέρασαν τα χρόνια... Το παλικάρι έγινε μεγάλος άνδρας και βρίσκεται στην Γερμανία, δεν άλλαξε τρόπο σκέψης και ζωής, δεν έκανε οικογένεια και η κούραση από την άσωτη ζωή ήταν αποτυπωμένη στο πρόσωπο του. 

Ένα βράδυ βλέπει στον ύπνο του θάλασσα, ένα κακοτράχαλο και πανύψηλο βουνό και ένα στενό μονοπάτι που εκεί ψηλά οδηγούσε σε μια καλύβα πέτρινη, παράξενη καλύβα ... διέκρινε στην άκρη σαν να είχε και μικρό τρούλο, άνοιξε την πόρτα της καλύβας και βλέπει να τον κοιτάει ένας γέροντας μοναχός μονόφθαλμος κρατώντας ένα κομποσχοίνι στο αριστερό του χέρι!!! Τρόμαξε πετάχτηκε από το κρεβάτι καταϊδρωμένος! Όνειρο ήταν;;;!!! Έμοιαζε αληθινό! Από πού ως πού καλύβα με εκκλησάκι και μοναχό;;;!!! Τι είναι αυτά;;;!!! Εγώ έχω να πάω σε εκκλησία από τότε που ήμουν μικρό παιδάκι και με πήγαινε ο πατέρας! σκέφτηκε και ένα δάκρυ κύλησε στο μάγουλό του. Βγήκε το βράδυ έξω μα δεν είχε όρεξη για τίποτα! Κάτι είχε συμβεί μέσα του. Το μυαλό του στιφογύριζε στ'ονειρο! Ξάπλωσε, αποκοιμήθηκε και να πάλι το ίδιο ακριβώς όνειρο! Και την επόμενη μέρα πάλι το ίδιο! Δεν είναι καθόλου τυχαίο σκέφτηκε, που να 'ναι αυτό το μέρος άραγε; Το συζήτησε με κάτι γνωστούς φίλους Έλληνες και κάποιος του είπε ότι η περιγραφή μοιάζει με ένα μέρος που λέγεται Άγιον Όρος. 

Χωρίς να το πολυσκεφτεί, ετοιμάζει κάποια πράγματα και την επόμενη μέρα φεύγει για Ελλάδα! Στη Θεσσαλονίκη ρώτησε πώς θα πάω στο Όρος το Άγιο και του είπαν από Ουρανούπολη, από εκεί μπαίνει στο πρωινό καραβάκι και ξεκινά χωρίς να ξέρει τον ακριβή προορισμό του. Όταν τον ρώτησαν πού θα κατέβει, πλήρωσε εισιτήριο μέχρι το τέρμα και δεν μίλησε. Τα μάτια του ήταν καρφωμένα στις πλάγιες της οροσειράς του Άθωνα, μήπως και του θυμίσει κάτι απ' το όνειρο... Πέρασαν ώρες πολλές, τίποτε... Οι λιγοστοί επιβάτες σχεδόν όλοι κατέβηκαν. Πέρασαν την "Αγία Άννα" και κατευθύνθηκαν για τα "φρικτά καρούλια" όπως τα λένε.  Όταν πλησίαζαν, ένα ρίγος διαπέρασε όλο του το κορμί! Ναι, αυτό είναι, αναπήδησε, μοιάζει πολύ!!! Και πριν καλά καλά προλάβει να δέσει το καραβάκι, πήδηξε κάτω, ήταν πια σίγουρος!!! Ξεκίνησε την κατακόρυφη ανάβαση. Όσο προχωρούσε και άφηνε πίσω του τα κελάκια  και τις καλύβες τόσο κάτι τον διαβεβαίωνε ότι θα βρει και την καλύβα με τον παράξενο Γέροντα! 

Πέρασαν ώρες κουραστικής πεζοπορίας, όταν σε κάποια στιγμή από μακριά αντίκρισε την καλύβα ,! Του έφυγε όλη η κούραση! Έτρεξε για να φτάσει όσο γίνεται πιο γρήγορα! Ήταν ήδη απόγευμα, ένα ανοιξιάτικο απόγευμα... περίοδος Μεγάλης Τεσσαρακοστής...! Όταν έφτασε στην πόρτα, μια γαλάζια πόρτα με έναν σταυρό πάνω της, τα συναισθήματά του ήταν ανάμικτα... έκανε τον σταυρό του για πρώτη φορά μετά από τριάντα χρόνια...ήταν ήδη σαράντα πέντε... ασπάστηκε τον Τίμιο Σταυρό και χτύπησε την πόρτα ! Μια ήρεμη και απαλή φωνή από μέσα του είπε "έρχομαι Νίκολαε παιδί μου"!!! Άνοιξε η πόρτα και αντίκρισε το  γεροντάκι του ονείρου με το ένα μάτι τυφλό και το κομποσχοίνι στο αριστερό χέρι!!!  Ποιος είσαι γέροντα; Και πού ξέρεις το όνομα μου; Και πώς μπήκες στα όνειρα μου και στη ζωή μου;;; Δάκρυα ξεπήδησαν από τα μάτια τού γέροντα και χάθηκαν στην άσπρη μακριά γενειάδα του!  Δεν με γνώρισες, παιδί μου, Νίκο μου; εγώ είμαι ο πατέρας σου!!! Ο Νίκος έπεσε πρώτα στα πόδια του πατέρα του, με λυγμούς και κλάματα και έπειτα σηκώθηκε και σφιχτά αγκάλιασε τον γεροπατέρα του. Πες μου, πατέρα μου, πώς έγιναν όλα αυτά τα θαυμάσια πράγματα; Το μάτι σου τι έπαθε, πατέρα; ... Άκου, παιδί μου, εκείνο το βράδυ που με έσπρωξες και έπεσα, χτύπησα στη γωνία του τραπεζιού το μάτι μου και έχασα το φώς μου. Σε περίμενα να γυρίσεις, δεν φαινόσουν πουθενά! Μετά από ένα χρόνο αποφάσισα με τη βοήθεια του Θεού να μονάσω. Πήγα πρώτα σε κάποιο μοναστήρι και έπειτα  ήρθα να ασκητεύσω εδώ. Πάντα σε είχα στην προσευχή μου, είχα βάλει κανόνα στον εαυτό μου να κάνω κάθε μέρα πολλά κομποσχοίνια με την ευχή του Χριστού και της Παναγίας μας! Και δεν αμέλησα ούτε μια μέρα σ' αυτό! Αυτή σε έφερε εδώ, παιδί μου, η ευχή "Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον τον δούλο σου Νικόλαο". "Υπεραγία Θεοτόκε σώσον τον δούλο σου Νικόλαο"!   Αφού πέρασαν κάποιες ημέρες, ο  Νικόλαος εξέφρασε την επιθυμία του να μείνει εκεί, να εξομολογηθεί, να γίνει και αυτός μοναχός και να γεροκομήσει τον γέροντα και πνευματικό του επιπλέον πατέρα του! Όπως και έγινε!!!  Αυτή είναι η δύναμη της προσευχής, αδελφοί μου, που δια της πίστεως... μετακινεί και όρη !!!

Ανέγερση Μετοχίου Αγίου Εφραίμ και Αγίας Αικατερίνης

Ανέγερση Μετοχιού της Ιεράς Μητροπόλεως Κωνσταντίας και Αμμοχώστου  Αγίου Εφραίμ και Αγίας Αικατερίνης  με προγράμματα κοινωφελούς σκοπού.

Υποστηρίζουμε ότι με τις κατάλληλες υποδείξεις και άδειες των αρμοδίων αρχών, το συγκεκριμένο έργο μπορεί να γίνει στο συγκεκριμένο σημείο και θα συνδυάσει απόλυτα την προστασία του περιβάλλοντος και την προστασία των ανθρώπων, αποτελώντας μια σπουδαία παρακαταθήκη για το παρόν και το μέλλον.

Ζητάμε ταπεινά την στήριξη όλων σας!

Για να είναι ΈΓΚΥΡΗ η ηλεκτρονική  υπογραφή σας θα πρέπει να καταχωρίσετε (εκτός από το ονοματεπώνυμο και το τηλέφωνο σας), ΚΑΙ τον 6-ψήφιο αριθμό (OTP) που θα σας αποσταλεί με μήνυμα.

https://im-ag-efraim-k-ag-aikaterinis.com/

ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ) - Μαρκ. Η΄34-θ΄1, Εβρ. δ΄14-ε΄6

Ο αληθινός άνθρωπος

«Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού, και ακολουθείτω μοι»

«Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, άς απαρνηθεί τον εαυτό του και να σηκώσει το σταυρό του». Ο λόγος αυτός του Χριστού, έρχεται να λειτουργήσει ανατρεπτικά στους παραλογισμούς της σημερινής ανθρωπότητας. Και αυτό γιατί ο Χριστός μάς προσκαλεί να ακολουθήσουμε μια εντελώς αντίστροφη πορεία απ’ εκείνη που συνήθως σπρώχνεται ο άνθρωπος με τις χρεοκοπημένες ορθολογιστικές προσεγγίσεις του, οι οποίες βλέπουμε να τον αφήνουν τελικά έρμαιο των πιο ψυχρών και απαίσιων μορφών δουλείας.

Δεσμά δουλείας

Διαπιστώνουμε ότι πολλές φορές ο άνθρωπος εγκλωβίζει τον εαυτό του στα ψυχρά γρανάζια της φιλαυτίας και του εγωισμού. Με την αμαρτία, κλείνει την καρδιά του και παραδίδεται στον ατομισμό και την αυτοθεοποίηση. Η κρίση που γνωρίζει σήμερα η ανθρωπότητα δεν είναι τίποτε άλλο παρά προϊόν αυτής της αυτοκαταστροφικής πορείας που ακολουθεί. Σε μια τέτοια κατεύθυνση αναδεικνύεται τελικά το δίκαιο των ισχυρών και ο εξευτελισμός των αδυνάτων. Προάγεται ένας πολιτισμός, ο οποίος στο τέλος βλέπουμε να δομείται στο βάθρο της θυσίας του ανθρωπίνου προσώπου εν ονόματι της επιβολής ψυχρών οικονομικών δεικτών.

Η υποδούλωση του ανθρώπου σε όλα τα επίπεδα της ζωής του, καταντά σίγουρα ένα ανυπόφορο μαρτύριο. Αντίθετα, η προτροπή του Χριστού να απαρνηθούμε τον εαυτό μας, να σηκώσουμε το σταυρό μας και να τον ακολουθήσουμε, συνιστά άρνηση της δουλείας αυτής και εισαγωγή του ανθρώπου στο χώρο της αληθινής ελευθερίας. Στην πραγματικότητα, ο Χριστός με τα συνταρακτικά αυτά λόγια του, μάς προσκαλεί σε μια πορεία, μέσα από την οποία ο άνθρωπος καταξιώνεται ως πραγματικά ελεύθερη προσωπικότητα. Μάς καλεί να ελευθερωθούμε από τη δουλεία του κακού εαυτού μας, εκείνου που κυριαρχείται από τον εγωισμό και την φιλαυτία, και ν’ ανακαλύψουμε τον αυθεντικό εαυτό μας που φέρει στο βάθος του τη σφραγίδα της εικόνας του Θεού.

Ακριβώς, εδώ θα πρέπει να τονισθεί ότι η δύναμη του Θεού είναι η αγάπη του. Την προσφέρει αφειδώλευτα στην εικόνα του που είναι ο άνθρωπος. Είναι γι’ αυτό που η ύπαρξή μας χαρακτηρίζεται για την προσφορά, τη διακονία και τη θυσία της. Υπάρχουμε για να προσφέρουμε και όχι να αρπάζουμε και να ρημάζουμε. Αυτό, άλλωστε, είναι και το νόημα του «σταυρού», τον οποίο ο Θεός με την αγάπη του τοποθέτησε ως θεμέλιο της ύπαρξής μας και κέντρο της ζωής μας.

Ζωηφόρος δύναμη

Η μητέρα μας Εκκλησία με την καθιέρωση της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως προβάλλει ενώπιον μας το σταυρό, ως σύμβολο δύναμης, ελπίδας και ζωής. Μάς θυμίζει ότι η σωτήρια πορεία που μπορούμε να ακολουθήσουμε, ότι ο δρόμος που οδηγεί στη συνάντησή μας με τον αναστημένο Χριστό, περνά μέσα από το σταύρωμα. Η σταύρωση αυτή αποκωδικοποιείται στη ζωή του ανθρώπου ως ζωηφόρος θάνατος και σταυρόμορφη ανάσταση, που ξεδιπλώνουν τη ζωή σε όλη την αυθεντικότητα και στο βαθύτερο νόημά της.

Η προτροπή του Χριστού να τον ακολουθήσουμε, απαρνούμενοι τον εαυτό μας και σηκώνοντας το σταυρό μας, αποτελεί ένα ισχυρό δείκτη για ν’ ανακαλύψουμε τον αληθινό πλούτο στη ζωή μας. Να νιώσουμε τι σημαίνει μαθητεία κοντά στον Χριστό. Οι συνθήκες εξαθλίωσης που επιβάλλουν οι λογής Τρόικες της σύγχρονης εποχής, μπορεί να σκορπούν ανάμεσα σε ανθρώπους την ανέχεια, τη δυστυχία και την εξαθλίωση, ο άνθρωπος όμως κοντά στον Χριστό, αρνούμενος τον εαυτό του που κυριαρχείται από την αμαρτία και σηκώνοντας το σταυρό του, είναι σε θέση να αισθάνεται την πιο αληθινή αρχοντιά που κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να υφαρπάξει ή να «κουρέψει».

Αγαπητοί αδελφοί, κάθε ένας από εμάς που αισθάνεται την ανάγκη ν’ αποδράσει από τα ψυχρά γρανάζια μιας ανυπόφορης δουλείας, στην οποία μάς εγκλωβίζουν σύγχρονα συστήματα και μοντέλα, δεν έχει παρά να αποτολμήσει να καταστήσει βίωμα ζωής την προτροπή του Χριστού. Να αρνηθεί τον φίλαυτο εαυτό του και να σηκώσει το σταυρό του, στο βάθος του οποίου αναδύεται η αυθεντικότητα της αγάπης. Η αυταπάρνηση αυτή σηματοδοτείται από την έξοδο από το εγώ και την εναπόθεση του εαυτού μας με απόλυτη εμπιστοσύνη στην αγάπη του Θεού. Σ’ αυτή τη διάσταση είναι δυνατό ο άνθρωπος να ανακαλύψει τον αληθινό πλούτο στη ζωή του που συνδέεται με την αιώνια προοπτική του ως αληθινής εικόνας του Θεού.

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος

Αναδημοσίευση από: Εκκλησία της Κύπρου

Άγιος Πορφύριος: Να αγιάζεις τη σιωπή σου με την προσευχή

Η σιωπή σου να είναι μυστική, στην καρδιά σου. Εξωτερικά να μην φαίνεται ότι σιωπάς και το αντιλαμβάνονται οι άλλοι.

Ευθύς ως ειπείς δύο τρία λόγια, συνεχίζεις μέσα σου μυστικά να στέλνεις προσευχή για όλους στον Κύριο. Να αγκαλιάζεις μυστικά στην καρδιά σου, με αγάπη, όλο το κοινόβιο. Όλη την Εκκλησία…

Να αγιάζεις τη σιωπή σου με την προσευχή, να μην είναι στείρα και άγονη.

Γ' Στάσις - Χαιρετισμοί προς την Παναγία

Ακάθιστος Ύμνος - Γ' Στάσις

Νέαν ἔδειξε κτίσιν,

ἐμφανίσας ὁ Κτίστης,

ἡμῖν τοῖς ὑπ' αὐτοῦ γενομένοις·

ἐξ ἀσπόρου βλαστήσας γαστρός,

καὶ φυλάξας ταύτην,

ὥσπερ ἦν ἄφθορον,

ἵνα τὸ θαῦμα βλέποντες,

ὑμνήσωμεν αὐτὴν βοῶντες·

Χαῖρε, τὸ ἄνθος τῆς ἀφθαρσίας,

χαῖρε, τὸ στέφος τῆς ἐγκρατείας.

Χαῖρε, ἀναστάσεως τύπον ἐκλάμπουσα,

χαῖρε, τῶν Ἀγγέλων τὸν βίον ἐμφαίνουσα.

Χαῖρε, δένδρον ἀγλαόκαρπον, ἐξ οὗ τρέφονται πιστοί,

χαῖρε, ξύλον εὐσκιόφυλλον, ὑφ' οὗ σκέπονται πολλοί.

Χαῖρε, κυοφοροῦσα ὁδηγὸν πλανωμένοις,

χαῖρε, ἀπογεννῶσα λυτρωτὴν αἰχμαλώτοις.

Χαῖρε, Κριτοῦ δικαίου δυσώπησις,

χαῖρε, πολλῶν πταιόντων συγχώρησις.

Χαῖρε, στολὴ τῶν γυμνῶν παρρησίας,

χαῖρε, στοργὴ πάντα πόθον νικῶσα.

Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.

Ξένον τόκον ἰδόντες,

ξενωθῶμεν τοῦ κόσμου, τὸν νοῦν εἰς οὐρανὸν μεταθέντες·

διὰ τοῦτο γὰρ ὁ ὑψηλὸς Θεός,

ἐπὶ γῆς ἐφάνη ταπεινὸς ἄνθρωπος·

βουλόμενος ἑλκύσαι πρὸς τὸ ὕψος,

τοὺς αὐτῷ βοώντας·

Ἀλληλούια.

Ὅλως ἦν ἐν τοῖς κάτω,

καὶ τῶν ἄνω οὐδόλως ἀπῆν,

ὁ ἀπερίγραπτος Λόγος·

συγκατάβασις γὰρ θεϊκή,

οὐ μετάβασις τοπικὴ γέγονε,

καὶ τόκος ἐκ Παρθένου θεολήπτου,

ἀκουούσης ταῦτα·

Χαῖρε, Θεοῦ ἀχωρήτου χώρα,

χαῖρε, σεπτοῦ μυστηρίου θύρα.

Χαῖρε, τῶν ἀπίστων ἀμφίβολον ἄκουσμα,

χαῖρε, τῶν πιστῶν ἀναμφίβολον καύχημα.

Χαῖρε, ὄχημα πανάγιον τοῦ ἐπὶ τῶν Χερουβείμ,

χαῖρε, οἴκημα πανάριστον τοῦ ἐπὶ τῶν Σεραφείμ.

Χαῖρε, ἡ τἀναντία εἰς ταὐτὸ ἀγαγοῦσα,

χαῖρε, ἡ παρθενίαν καὶ λοχείαν ζευγνῦσα.

Χαῖρε, δι' ἧς ἐλύθη παράβασις,

χαῖρε, δι' ἧς ἠνοίχθη παράδεισος.

Χαῖρε, ἡ κλεὶς τῆς Χριστοῦ βασιλείας,

χαῖρε, ἐλπὶς ἀγαθῶν αἰωνίων.

Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.

Πᾶσα φύσις Ἀγγέλων,

κατεπλάγη τὸ μέγα,

τῆς σῆς ἐνανθρωπήσεως ἔργον·

τὸν ἀπρόσιτον γὰρ ὡς Θεόν,

ἐθεώρει πᾶσι προσιτὸν ἄνθρωπον,

ἡμῖν μὲν συνδιάγοντα,

ἀκούοντα δὲ παρὰ πάντων οὕτως·

Ἀλληλούια.

Ρήτορας πολυφθόγγους,

ὡς ἰχθύας ἀφώνους,

ὁρῶμεν ἐπὶ σοὶ Θεοτόκε·

ἀποροῦσι γὰρ λέγειν,

τὸ πῶς καὶ Παρθένος μένεις,

καὶ τεκεῖν ἴσχυσας·

ἡμεῖς δὲ τὸ μυστήριο ν θαυμάζοντες,

πιστῶς βοῶμεν·

Χαῖρε, σοφίας Θεοῦ δοχεῖον,

χαῖρε, προνοίας αὐτοῦ ταμεῖον.

Χαῖρε, φιλοσόφους ἀσόφους δεικνύουσα,

χαῖρε, τεχνολόγους ἀλόγους ἐλέγχουσα.

Χαῖρε, ὅτὶ ἐμωράνθησαν οἱ δεινοὶ συζητηταί,

χαῖρε, ὅτι ἐμαράνθησαν οἱ τῶν μύθων ποιηταί.

Χαῖρε, τῶν Ἀθηναίων τὰς πλοκὰς διασπῶσα,

χαῖρε, τῶν ἁλιέων τὰς σαγήνας πληροῦσα.

Χαῖρε, βυθοῦ ἀγνοίας ἐξέλκουσα,

χαῖρε, πολλοὺς ἐν γνώσει φωτίζουσα.

Χαῖρε, ὁλκὰς τῶν θελόντων σωθῆναι,

χαῖρε, λιμὴν τῶν τοῦ βίου πλωτήρων.

Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.

Σῶσαι θέλων τὸν κόσμον,

ὁ τῶν ὅλων κοσμήτωρ,

πρὸς τοῦτον αὐτεπάγγελτος ἦλθε·

καὶ ποιμὴν ὑπάρχων ὡς Θεός,

δι' ἡμᾶς ἐφάνη καθ' ἡμᾶς ἄνθρωπος·

ὁμοίῳ γὰρ τὸ ὅμοιον καλέσας,

ὡς Θεὸς ἀκούει·

Ἀλληλούια.

Αναδημοσίευση από: Η Ελλάδα ζει με το Χριστό και με σπαθί

Η αξία της προσευχής

Η προσευχή είναι η δοκιμή για το κάθε τι.

Αν η προσευχή είναι σωστή, το κάθε τι είναι σωστό.

Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

Αναδημοσίευση απο: Αναστάσιος

Πρόγραμμα Ακολουθιών Απριλίου 2024

Ταπείνωση, ἄκρα προσοχή, ἀντίρρηση κατὰ τῶν πονηρῶν λογισμῶν καὶ προσευχὴ

Πρέπει ὁ ἀγωνιζόμενος τὸν ἐσωτερικὸ ἀγώνα νὰ ἔχει κάθε στιγμὴ τοῦ χρόνου αὐτὰ τὰ τέσσερα: ταπείνωση, ἄκρα προσοχή, ἀντίρρηση κατὰ τῶν πονηρῶν λογισμῶν καὶ προσευχή. Νὰ ἔχει ταπείνωση, γιατί ὁ ἀγώνας εἶναι ἐναντίον τῶν ὑπερήφανων δαιμόνων, γιὰ νὰ ἔχει τὴ βοήθεια τοῦ Χριστοῦ προχειρη• ἐπειδὴ ὁ Κύριος μισεῖ τοὺς ὑπερήφανους. Προσοχή, γιὰ νὰ μὴν ἔχει στὴν καρδιὰ τοῦ κανένα λογισμό, ἔστω καὶ ἂν αὐτὸς φαίνεται ἀγαθός...

Αντίρρηση, ὥστε μόλις μὲ ὀξύτητα ἐννοήσει ὅτι ἦρθε ὁ δαίμονας, εὐθὺς μὲ ὀργὴ νὰ φέρει ἀντιλογία στὸν πονηρό. «Θ' ἀπαντήσω, λέει, σὲ ὅσους μὲ κατηγοροῦν: δὲ θὰ ὑποταχθεῖ ἡ ψυχή μου στὸ Θεό;». Προσευχή, γιὰ νὰ φωνάξει δυνατὰ πρὸς τὸν Χριστὸ μὲ στεναγμὸ ἀνέκφραστο, εὐθὺς μετὰ τὴν ἀντίρρηση, Καὶ τότε ὁ ἀγωνιζόμενος ἄνθρωπος θὰ δεῖ τὸν ἐχθρὸ νὰ παραλύει ἢ νὰ ἐκδιώκεται ἀπὸ τὸ προσκυνητὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ, σὰν σκόνη στὸν ἄνεμο, ἢ νὰ χάνεται σὰν καπνὸς μαζὶ μὲ τὸν πονηρὸ λογισμό του.

Tοῦ Ἁγίου Ἠσυχίου

Αναδημοσίευση από: Ρωμαϊκό Οδοιπορικό

Ημερομηνία ανάρτησης: 29/10/2010

Προσευχή...

-Γέροντα, γιατί πρέπει να ζητάμε από τον Θεό να μας βοηθάει, αφού ξέρει τις ανάγκες μας;

- Γιατί υπάρχει ελευθερία. Και μάλιστα, όταν πονάμε για τον πλησίον μας και Τον παρακαλούμε να τον βοηθήσει, πολύ συγκινείται ο Θεός, γιατί τότε επεμβαίνει, χωρίς να παραβιάζεται το αυτεξούσιο. Ο Θεός έχει όλη την καλή διάθεση να βοηθήσει τους ανθρώπους που υποφέρουν. Για να τους βοηθήσει όμως, πρέπει κάποιος να Τον παρακαλέσει. Γιατί, αν βοηθήσει κάποιον ,χωρίς κανείς να Τον παρακαλέσει, τότε ο διάβολος θα διαμαρτυρηθεί και θα πει: « Γιατί τον βοηθάς και παραβιάζεις το αυτεξούσιο; Αφού είναι αμαρτωλός, ανήκει σε εμένα » . Εδώ βλέπει κανείς και την μεγάλη πνευματική αρχοντιά του Θεού, που ούτε στον διάβολο δίνει το δικαίωμα να διαμαρτυρηθεί. Για αυτό θέλει να Τον παρακαλούμε, για να επεμβαίνει – και θέλει ο Θεός να επεμβαίνει αμέσως, αν είναι για το καλό μας - , και να βοηθάει τα πλάσματά Του ανάλογα με τις ανάγκες τους. Για τον κάθε άνθρωπο ενεργεί ξεχωριστά, όπως συμφέρει στον καθέναν καλύτερα.

Αναδημοσίευση από: Ορθοδοξία - Η πίστη μας