Κυριακή Ε' Νηστειών (της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας) - Μαρκ. ι΄32-45 - Εβρ. θ΄11-14

Η εξουσία σε φάση διακονίας

«Ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι»

Η κατανυκτική περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής οδεύει προς το τέλος της. Ήδη η ευαγγελική περικοπή της ημέρας μάς εισάγει στα Πάθη των αγίων ημερών και μάλιστα με τον ξεκάθαρο λόγο που κάνει ο ίδιος ο Χριστός. Είναι στην ουσία ένας πνευματικός οδοδείκτης, τον οποίο καλείται να ακολουθήσει ο άνθρωπος για να εγκολπωθεί τα βαθύτερα μηνύματα και νοήματα των γεγονότων της Μεγάλης Εβδομάδας. Στη χρονική αυτή στιγμή αποκτά τη δική της σημασία η προβολή από την Εκκλησία της μνήμης μιας αγίας γυναίκας, της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, η οποία μετά την καταβαράθρωσή της στο βούρκο της ασωτίας, γνώρισε μια σωτήρια πορεία τελείωσης στην άσκηση και αφού η μετάνοιά της έγινε τρόπος, πρότυπο και υπόδειγμα ζωής.

Πρωτοκαθεδρίες

Ο Κύριος όταν προέλεγε το Πάθος του απευθυνόμενος προς τους μαθητές του, ήθελε ακριβώς να τους καταστήσει ικανούς να κατανοήσουν τα γεγονότα που θα επακολουθούσαν και να μυηθούν στο βαθύτερο νόημά τους. Ήθελε ακριβώς να συνοδοιπορήσουν μαζί του στο Πάθος, με την καρδιά και την ψυχή τους, όπως άλλωστε αρμόζει στον καθένα που θέλει να είναι πραγματικός μαθητής του Χριστού. Ωστόσο, οι μαθητές φαίνεται ότι επέμεναν να οριζοντιώνονται στις δικές τους συχνότητες και να ζουν στο δικό τους κόσμο. Εκείνο των προσωπικών και εφήμερων φιλοδοξιών. Μέσα από τις δικές τους στενές αντιλήψεις ήθελαν να αντικρίζουν τον Χριστό να ανεβαίνει στα Ιεροσόλυμα ως ένας εγκόσμιος βασιλιάς. Δεν αντιλαμβάνονταν τη σωτηριολογική διάσταση της πορείας του. Γι’ αυτό και τους βλέπουμε να απαιτούν και να διεκδικούν θέσεις και αξιώματα. Αντί της διακονίας στο παράδειγμα του Διδασκάλου τους, εκείνοι ζητούσαν εξουσία και πρωτοκαθεδρίες.

Η εξουσία ως διακονία

Τα πρωτεία εξουσίας που επιδίωκαν οι μαθητές, στην προοπτική της αγάπης του Χριστού προσλαμβάνουν ένα διαφορετικό νόημα και ένα αλλιώτικο περιεχόμενο. Δεν έχουν την έννοια της επιβολής και της προβολής αλλά της προσφοράς, της θυσίας και της διακονίας. Δεν χαρίζονται αλλά τα αποκτούν όσοι αποδέχονται και ανταποκρίνονται στην προσφερόμενη αγάπη του Θεού και αφήνουν διάφανη την ύπαρξή τους για να πλημμυρίζει από την χάρη που ο ίδιος προσφέρει. Μάλιστα ο Κύριος προχωρεί για να υποδείξει στους μαθητές του αλλά και στον καθένα μας ότι «όποιος θέλει να γίνει μεγάλος, να είναι ο υπηρέτης των άλλων και όποιος θέλει να είναι πρώτος, να είναι ο δούλος των άλλων». Πραγματικά, όταν ο άνθρωπος στη ζωή του υπηρετεί και διακονεί τους άλλους τότε αφήνει την ύπαρξή του να υποστεί την καλή αλλοίωση και τον εαυτό του να μεταβληθεί σε δοχείο της αγάπης του Θεού. Σε αυτές τις πνευματικές συχνότητες εισερχόμενος ο άνθρωπος καταξιώνεται και εγκολπώνεται τα πιο ευγενή πρωτεία. Το ισχυρό παράδειγμα δίνει ο ίδιος ο Κύριος, ο οποίος «ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι, και δούναι την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών». Η διακονία δεν φαντάζει πλέον ως κάτι το αφηρημένο και ξεκάρφωτο, αλλά αποκαλύπτεται ως αγάπη στην πιο αυθεντική της μορφή. Άλλωστε, η φανέρωση του Θεού στον κόσμο δομείται στη θυσία του «υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας».

Η σωτήρια οδός

Η θυσία και η διακονία ως τρόπος ζωής, βέβαια, διακλαδώνονται μέσα από το βάθος της μετάνοιας. Τα δάκρυα μετανοίας ανύψωσαν στις κορυφογραμμές της αγιότητας ανθρώπους που για χρόνια ήταν βυθισμένοι στο έρεβος της αμαρτίας και της ασωτίας. Τέτοια μορφή ήταν και η οσία Μαρία η Αιγυπτία, την οποία η Εκκλησία μας προβάλλει ως πρότυπο ζωής την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών. Η περίπτωσή της συνιστά μια ζωντανή ιστορία ανάδυσης στο άπειρο ύψος της χάριτος του Θεού. Γιατί ακριβώς η Μαρία η Αιγυπτία έζησε το χάος της αμαρτίας και αποκάλυψε το νόημα της αληθινής μετάνοιας και συγγνώμης, ζώντας 47 ολόκληρα χρόνια στην έρημο του Ιορδάνη. Με την όλη βιοτή της έδειξε πόσο απέραντο είναι το πέλαγος της αγάπης του Θεού, ο οποίος δεν σταματά ποτέ να μάς προσκαλεί να εναποθέσουμε τον εαυτό μας στις ανοικτές του αγκάλες.

Η οσία Μαρία η Αιγυπτία γίνεται, λοιπόν, ένας νέος τύπος για όσους παγιδεύονται στον πειρασμό της αυτοδικαίωσης και της αυτάρκειας. Γιατί δίνει όλο το είναι της γυμνό για να το ενδύσει αρχοντικά και χαριτωμένα η αγάπη του Θεού. Αποκαλύπτει με τη ζωή και το παράδειγμά της ότι η μετάνοια δεν εξαντλείται σε μια απλή συμμόρφωση σε νόμους και κανόνες, αλλά φανερώνεται ως μια αυθεντική συνάντηση με τον Σωτήρα Χριστό.

Αγαπητοί αδελφοί, η αγάπη του Χριστού μάς δείχνει ένα νέο τρόπο και δρόμο ζωής. Η φιλοδοξία γι’ ανάδειξη του ανθρώπου περνά μέσα από το δρόμο της θυσίας και της διακονίας. Η προσφορά της αγάπης ανεβάζει τον άνθρωπο και τον αναδεικνύει στην απόλυτη πνευματική αρχοντιά του. Στην τροχιά αυτή, η αγάπη που απορρέει από τη σταυρική θυσία προσκαλεί τον άνθρωπο να βιώσει τη μετάνοια για ν’ ανακαλύψει τον αυθεντικό εαυτό του. Το παράδειγμα της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας δείχνει ότι όσο κι αν έχουμε ξεπέσει στη ζωή, ότι η αγάπη του Χριστού μάς κυνηγά και μάς προσκαλεί για να μάς ανεβάσει ψηλά. Σε πρωτοκαθεδρίες που δεν έχουν να κάνουν με τις αρχές και τις εξουσίες του κόσμου τούτου, αλλά με τους πιο σταθερούς και αιώνιους προσανατολισμούς.

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος

******************************************

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΗΣ E΄ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ: Εβραίους θ΄11-14

Χριστὸς δὲ παραγενόμενος ἀρχιερεὺς τῶν μελλόντων ἀγαθῶν διὰ τῆς μείζονος καὶ τελειοτέρας σκηνῆς, οὐ χειροποιήτου, τοῦτ' ἔστιν οὐ ταύτης τῆς κτίσεως, οὐδὲ δι' αἵματος τράγων καὶ μόσχων, διὰ δὲ τοῦ ἰδίου αἵματος εἰσῆλθεν ἐφάπαξ εἰς τὰ ῞Αγια, αἰωνίαν λύτρωσιν εὑράμενος. εἰ γὰρ τὸ αἷμα ταύρων καὶ τράγων καὶ σποδὸς δαμάλεως ραντίζουσα τοὺς κεκοινωμένους ἁγιάζει πρὸς τὴν τῆς σαρκὸς καθαρότητα, πόσῳ μᾶλλον τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ὃς διὰ Πνεύματος αἰωνίου ἑαυτὸν προσήνεγκεν ἄμωμον τῷ Θεῷ, καθαριεῖ τὴν συνείδησιν ὑμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων εἰς τὸ λατρεύειν Θεῷ ζῶντι;

Απόδοση στη νεοελληνική:

Και όταν ήρθε ο Χριστός, ο αρχιερέας των αγαθών που επρόκειτο να ακολουθήσουν, διαμέσου τής μεγαλύτερης και τελειότερης σκηνής, όχι χειροποίητης, δηλαδή, όχι αυτής τής κατασκευής, ούτε με αίμα τράγων και μοσχαριών, αλλά διαμέσου τού δικού του αίματος, μια φορά για πάντα μπήκε μέσα στα άγια, αφού απέκτησε αιώνια λύτρωση.

Επειδή, αν το αίμα των ταύρων και των τράγων και η στάχτη τής δάμαλης, που ραντίζει τούς μολυσμένους, αγιάζει προς την καθαρότητα της σάρκας, πόσο μάλλον το αίμα τού Χριστού, ο οποίος διαμέσου τού αιωνίου Πνεύματος πρόσφερε τον εαυτό του χωρίς ψεγάδι στον Θεό, θα καθαρίσει τη συνείδησή σας από νεκρά έργα, στο να λατρεύετε τον ζωντανό Θεό;

ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Δ΄ΝΗΣΤΕΙΩΝ: Μάρκου β΄17-31

῏Ησαν δὲ ἐν τῇ ὁδῷ ἀναβαίνοντες εἰς ῾Ιεροσόλυμα· καὶ ἦν προάγων αὐτοὺς ὁ ᾿Ιησοῦς, καὶ ἐθαμβοῦντο, καὶ ἀκολουθοῦντες ἐφοβοῦντο. καὶ παραλαβὼν πάλιν τοὺς δώδεκα ἤρξατο αὐτοῖς λέγειν τὰ μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν, ὅτι ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς ῾Ιεροσόλυμα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσι καὶ γραμματεῦσι, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσι, καὶ ἐμπαίξουσιν αὐτῷ καὶ μαστιγώσουσιν αὐτὸν καὶ ἐμπτύσουσιν αὐτῷ καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσεται.

Καὶ προσπορεύονται αὐτῷ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωάννης υἱοὶ Ζεβεδαίου λέγοντες· διδάσκαλε, θέλομεν ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωμεν ποιήσῃς ἡμῖν. ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· τί θέλετε ποιῆσαί με ὑμῖν; οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· δὸς ἡμῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου καθίσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε. δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθῆναι; οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· δυνάμεθα. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· τὸ μὲν ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω πίεσθε, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθήσεσθε· τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ᾿ οἷς ἡτοίμασται.

Καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωάννου. ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς προσκαλεσάμενος αὐτοὺς λέγει αὐτοῖς· οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν· οὐχ οὕτω δὲ ἔσται ἐν ὑμῖν, ἀλλ᾿ ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος, καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος· καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι, καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν.

Απόδοση στη νεοελληνική:

Και ήσαν στον δρόμο ανεβαίνοντας στα Ιεροσόλυμα· και ο Ιησούς προπορευόταν απ' αυτούς, και θαύμαζαν, και ακολουθώντας φοβόνταν. Και παίρνοντας πάλι τούς δώδεκα, άρχισε να τους λέει τα όσα επρόκειτο να του συμβούν· ότι, δέστε, ανεβαίνουμε στα Ιεροσόλυμα, και ο Υιός τού ανθρώπου θα παραδοθεί στους αρχιερείς και στους γραμματείς, και θα τον καταδικάσουν σε θάνατο, και θα τον παραδώσουν στα έθνη· και θα τον εμπαίξουν, και θα τον μαστιγώσουν, και θα φτύσουν επάνω του, και θα τον θανατώσουν· και την τρίτη ημέρα θα αναστηθεί. Τότε, έρχονται σ' αυτόν ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, οι γιοι τού Ζεβεδαίου, λέγοντας: Δάσκαλε, θέλουμε να κάνεις σ' εμάς ό,τι σου ζητήσουμε. Και εκείνος τούς είπε: Τι θέλετε να κάνω σε σας; Και εκείνοι τού είπαν: Δώσε σ' εμάς να καθήσουμε ο ένας από τα δεξιά σου, και ο άλλος από τα αριστερά σου μέσα στη δόξα σου. Και ο Ιησούς είπε σ' αυτούς: Δεν ξέρετε τι ζητάτε· μπορείτε να πιείτε το ποτήρι, που εγώ πίνω, και να βαπτιστείτε το βάπτισμα, που εγώ βαπτίζομαι; Και εκείνοι είπαν σ' αυτόν: Μπορούμε. Και ο Ιησούς είπε σ' αυτούς: Το ποτήρι μεν, που εγώ πίνω, θα το πιείτε· και το βάπτισμα, που εγώ βαπτίζομαι, θα βαπτιστείτε· το να καθήσετε, όμως, από τα δεξιά μου και τα αριστερά μου, δεν είναι σε μένα να το δώσω, αλλά σε όσους είναι ετοιμασμένο. Και ακούγοντας οι δέκα, άρχισαν να αγανακτούν για τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη. Και ο Ιησούς, αφού τους κάλεσε κοντά του, τους λέει: Ξέρετε ότι εκείνοι που θεωρούνται άρχοντες των εθνών, τα κατακυριεύουν· και οι μεγάλοι τους, τα κατεξουσιάζουν. Όμως, δεν θα είναι έτσι αναμεταξύ σας· αλλά, όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσά σας, θα είναι υπηρέτης σας· και όποιος από σας θέλει να γίνει πρώτος, θα είναι δούλος όλων· επειδή, ο Υιός τού ανθρώπου δεν ήρθε για να υπηρετηθεί, αλλά για να υπηρετήσει και να δώσει τη ζωή του λύτρο για πολλούς.

Επιμέλεια: Παναγιώτης Παπακυριακού, Θεολόγος

Αναδημοσίευση από: Εκκλησία της Κύπρου