Κυριακή Πατέρων Δ' Οικομενικής Συνόδου, Ματθ. ε΄ 14-19 - Τίτ. γ΄ 8-15

Φως του κόσμου

“Εγώ ειμί το φως του κόσμου”.

Η Εκκλησία μας, τιμά σήμερα, τη μνήμη των αγίων 630 Πατέρων της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, η οποία συνήλθε το 451 μ.Χ. στην Χαλκηδόνα. Στη Σύνοδο αυτή έγινε κατορθωτή η διατύπωση του Χριστολογικού Δόγματος, κατά τρόπο που διασφαλιζόταν ο σωτηριολογικός χαρακτήρας της Εκκλησίας και αναδεικνυόταν η αιώνια αλήθεια της. Συγκεκριμένα, με αφορμή τις διάφορες αιρέσεις που διαστρέβλωναν την αλήθεια της Εκκλησίας μας γύρω από το πρόσωπο του Κυρίου, η Σύνοδος της Χαλκηδόνας διατράνωσε την πίστη της Ορθοδοξίας ότι ο Ιησούς Χριστός είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος. Η ένωση των δύο φύσεων στο πρόσωπό του είναι πραγματική. Έτσι το ανθρώπινο προσλαμβάνεται από το θείο και ανυψώνεται σε μια οντολογική διάσταση των πραγμάτων.

Με αυτή την ομολογία πίστεως, ο Χριστός είναι ο πραγματικός Σωτήρας και Θεός μας και επομένως καθοδηγητής των ανθρώπων που δείχνει το δρόμο προς το πραγματικό φως, προς τον Πατέρα των φώτων.

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που η Εκκλησία μας σήμερα που τιμά τη μνήμη των αγίων Πατέρων της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, επέλεξε το συγκεκριμένο ευαγγελικό ανάγνωσμα που είναι παρμένο από την “Επί του όρους ομιλία” του Κυρίου και στο οποίο ο Χριστός παρομοιάζει τους μαθητές Του με φως του κόσμου, με πόλη κτισμένη πάνω σε βουνό που φαίνεται από παντού. Ακόμα με λυχνάρι που καίει επάνω στο λυχνοστάτη.

Το φως της ζωής

Μπορούμε να επιμείνουμε λίγο στον παραβολικό λόγο του Χριστού, με τον οποίο οι μαθητές παρουσιάζονται να είναι το “φως του κόσμου”. Όπως μας πληροφορεί ο ευαγγελιστής Ιωάννης, αληθινό φως του κόσμου είναι μόνο ο Θεός. Στο θεανδρικό πρόσωπο του Χριστού, οι άνθρωποι είδαμε το απρόσιτο φως της Θεότητας (“εγώ ειμί το φως του κόσμου”) και λάβαμε “το φως της ζωής”.

Εκείνος, λοιπόν, είναι “το φως των ανθρώπων”, “το φως το αληθινόν, ό φωτίζει πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον”. Τόσο οι μαθητές του Κυρίου όσο και οι πιστοί γενικότερα, επειδή ακριβώς δέχονται το φως το αληθινό, μπορούν να γίνουν και οι ίδιοι φως με τη σχετική έννοια. Ο Χριστός είναι ο ίδιος το φως και πηγή του φωτός. Οι πιστοί είναι ετερόφωτοι γιατί αντλούν φως από την πηγή Εκείνου. Παίρνουν το θείο φωτισμό “εκ του πληρώματος αυτού” και έτσι γίνονται “τέκνα” και “υιοί φωτός”. Η εν Χριστώ ζωή, όπως υπογραμμίζει ο Γρηγόριος Νύσσης, είναι τελικά μια πορεία μέσα στο φως του Χριστού και ταυτόχρονα μια ακτινοβολία του φωτός αυτού μεταξύ των ανθρώπων.

Έτσι, στο βαθμό που φωτιζόμαστε από το φως του Χριστού και υπακούμε στα κελεύσματα του ευαγγελικού λόγου, γινόμαστε κι εμείς φως του κόσμου. Αποτελούμε επίσης την “πόλιν”, η οποία “επάνω όρους κειμένη ου δύναται κρυβήναι”, κατά το λόγο του Κυρίου.

Η θέση μας ως μαθητών του Χριστού μέσα στον κόσμο είναι περίοπτη. Όλοι έχουν στραμμένα τα μάτια τους πάνω μας. Οι Χριστιανοί ως άλλοι λύχνοι - λυχνάρια αναμμένα από το φως του Χριστού - καλούμαστε να εκπέμψουμε το νοητό φως της πίστεως, τόσο με τα λόγια όσο και με τα καλά μας έργα αλλά και εν γένει με την όλη ζωή μας.

Αγαπητοί αδελφοί, η συνειδητοποίηση του ιερού μας χρέους απέναντι στην αγάπη του Κυρίου και Θεού μας, θα έχει σαν αποτέλεσμα την αγαθοεργό καρποφορία και τη φωτεινή δραστηριότητα μας, κατά το πρότυπο των τιμωμένων σήμερα αγίων Πατέρων της Εκκλησίας, που ήταν και τότε και σήμερα φώτα του κόσμου, που φωτίζουν το δρόμο προς τη Βασιλεία του Θεού.

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος.

*************************************************

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Πρός Τίτον επιστολή Παύλου. γ' 8-15

Πιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ. ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις· μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιίστασο· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι. αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος.

Ὅταν πέμψω Ἀρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν· ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι. Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον, ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ. μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι. Ἀσπάζονταί σε οἱ μετ’ ἐμοῦ πάντες. ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. Ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν.

Ἀπόδοση στη νεοελληνική:

Αυτός δε ο λόγος, που σου γράφω, είναι κατά πάντα αληθινός και αξιόπιστος. Και περί αυτών των μεγάλων αληθειών θέλω να διαβεβαιώνης και να πείθης τους Χριστιανούς, δια να φροντίζουν, όσοι έχουν πιστεύσει στον Θεόν, να μη μένουν εις την απλήν πίστιν, αλλά να πρωτοστατούν με ζήλον εις τα καλά έργα. Αυτά δε που είπα παραπάνω είναι έργα τα καλά και τα ωφέλιμα στους ανθρώπους.

Να αντιπαρέρχεσαι δε και να αποφεύγης τας ανοήτους συζητήσεις και τας γενεαλογίας περί ευγενούς καταγωγής και τας φιλονεικίας και τας μάχας γύρω από τα ζητήματα του Ιουδαϊκού νόμου διότι όλα αυτά είναι ανωφελή και μάταια. Αιρετικόν άνθρωπον, ο οποίος ύστερα από πρώτην και δευτέραν συμβουλήν μένει με πείσμα εις την πλάνην του, παράτησέ τον και μη συζητής πλέον μαζή του.

Γνωρίζων, ότι ο τοιούτος έχει πλέον παρεκκλίνει από την αλήθειαν και διαστροφή και αμαρτάνει, ελεγχόμενος και καταδικαζόμενος από τον ίδιον τον ευατόν του, από την συνείδησίν του. Οταν στείλω εις σε τον Αρτεμάν η τον Τυχικόν, φρόντισε με κάθε τρόπον να έλθης να με συναντήσης εις την Νικόπολιν, διότι εκεί έχω αποφασίσει να περάσω τον χειμώνα.

Τον Ζηναν τον νομικόν και τον Απολλώ να τους κατευοδώσης και να τους εφοδιάσης με πολλήν επιμέλειαν, ώστε να μη τους λείπη τίποτε στο ταξίδι των. Ας φροντίζουν δε και όλοι οι ιδικοί μας να πρωτοστατούν εις τα καλά έργα και μάλιστα εις τας επειγούσας ανάγκας των αδελφών, δια να μη μένουν άκαρποι.

Σε χαιρετούν όλοι όσοι είναι μαζή μου χαιρέτησε όλους εκείνους, που μας αγαπούν δια της πίστεως του Χριστού. Η χάρις του Θεού, ας είναι με όλους σας. Αμήν.

Το Ευαγγέλιο Κατά Ματθαίον

(Ε'14-19)

Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου. οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη· οὐδὲ καίουσι λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον, ἀλλ' ἐπὶ τὴν λυχνίαν, καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ. οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσιν τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι. ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται. ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν· ὃς δ' ἂν ποιήσῃ καὶ διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.

Ἀπόδοση στη νεοελληνική:

”Eσείς είστε το φως του κόσμου. Δεν είναι δυνατόν να κρυφτεί μια πόλη που είναι χτισμένη πάνω σε βουνό. Oύτε και θέτουν κάτω από το μόδι ένα λυχνάρι, όταν το ανάψουν, αλλά το θέτουν στο λυχνοστάτη και φέγγει σε όλους εκείνους που είναι μέσα στο σπίτι. Έτσι να λάμψει το φως σας μπροστά στους ανθρώπους, ώστε να δουν τα καλά σας έργα και να δοξάσουν τον ουράνιο Πατέρα σας”. “Mη νομίσετε ότι ήρθα να καταργήσω το νόμο ή τους προφήτες. Δεν ήρθα να καταργήσω αλλά να εκπληρώσω. Γιατί, σας βεβαιώνω πως ώσπου να αφανιστούν ο ουρανός και η γη ούτε ένα γιώτα ούτε ένας τόνος δεν πρόκειται να καταργηθεί από το νόμο, μέχρι που να πραγματοποιηθούν όλα. Όποιος, λοιπόν, αθετήσει έστω και μια από τις πιο μικρές τούτες εντολές και διδάξει τους άλλους να κάνουν το ίδιο, αυτός θα ονομαστεί πολύ μικρός στη βασιλεία των ουρανών. Όποιος όμως τις εφαρμόσει και τις διδάξει, αυτός θα ονομαστεί μεγάλος στη βασιλεία των ουρανών.

Αναδημοσίευση από: Εκκλησία της Κύπρου